Charles Darwin

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Charles Robert Darwin (Shrewsbury (Shropshire, Engeland), 12 februari 1809 – Downe (Kent), 19 april 1882) was een Brits natuuronderzoeker. Hij was de grondlegger van de theorie van evolutie gebaseerd op natuurlijke selectie, die de basis vormt van de huidige evolutietheorie.

In 1868, kort na het publiceren van zijn revolutionaire theorie, werd Darwin opgenomen in de exclusieve Orde "Pour le Mérite". Hij was lid van de Royal Society. Vanwege zijn grote verdiensten voor de maatschappij is hij begraven in Westminster Abbey, dichtbij twee andere groten John Herschel en Isaac Newton.

Inhoud 1 Zijn jeugd 2 De reis van de Beagle 3 Ontdekkingen 4 Evolutietheorie 5 Latere leven 5.1 Laatste Woorden 5.2 Darwin Medal 6 Werken 7 Literatuur 8 Externe links

Zijn jeugd

Darwin werd geboren in Shrewsbury, Shropshire, Engeland, niet ver van Birmingham. Hij kwam ter wereld als vijfde kind en de jongste van twee zonen van Robert Waring Darwin (een arts) en Susannah Wedgwood. Zijn ene grootvader was Erasmus Darwin (arts, dichter en filosoof) en zijn andere grootvader was Josiah Wegdwood (fabrikant van aardewerk en keramiek). Zijn vader was een grote, zwaarlijvige man. "Hij was de geweldigste kerel die ik ooit gezien heb" zei Charles over hem, en ook: "De vriendelijkste man die ik ooit heb ontmoet." Vader Darwin oefende een bloeiende medische praktijk uit, en hoopte dat zijn zoon hem hierin zou opvolgen. Maar Charles had er een grote hekel aan. Toen hij acht jaar was stierf zijn moeder.

Charles toonde al jong een grote belangstelling voor de natuur. Hij verzamelde "alle mogelijke dingen, schelpen, zegels, munten en mineralen". Vooral vogels en insecten hadden zijn belangstelling.

Met zijn zestiende ging hij naar de universiteit van Edinburgh om medicijnen te studeren. Na twee jaar haalde zijn vader hem daar weg "omdat hij daar niets nuttigs uitvoerde". Het belangrijkste dat hij er geleerd had was het opzetten en conserveren van vogels en andere dieren, maar in de winter van 1826-1827 doet hij samen met de Lamarck-aanhanger en natuuronderzoeker dr. R.E. Grant een onderzoek naar zeedieren aan de kust van de Firth of Forth.

Zijn vader besloot dat hij dan maar dominee moest worden. Tijdens zijn driejarig verblijf in Christ College in Cambridge toonde hij meer belangstelling voor de jacht dan voor theologie. Hij ontmoette daar ook zijn achterneef W.D. Fox (1805-1880) die een uitstekend entomoloog was. Van de oudere stafleden, met wie hij bevriend raakte, moeten vooral de professor in de botanie, J.S. Henslow, en de professor in de geologie, Adam Sedgwick, genoemd worden. In de lente van 1831 plande hij een reis naar Tenerife en leerde daarom Spaans. Hij nam met Sedgwick deel aan een geologisch onderzoek in Wales.

De reis van de Beagle

Na afronding van zijn studie theologie scheepte hij zich in op het marineonderzoeksschip de Beagle. De kapitein van de Beagle, Robert FitzRoy, was een religieus man. Hij wilde op deze reis de waarheid van Genesis bewijzen. De theoloog Darwin wilde hem daar maar al te graag bij helpen. De Beagle bracht Darwin over de hele wereld.

Het schip vertrok op 27 december 1831 in Devonport, nabij Plymouth (Engeland), en bereikt op 16 januari 1832 Kaapverdië. Vanaf februari verkent Darwin het Zuid-Amerikaanse continent (Bahia, Rio de Janeiro, Montevideo, Buenos Aires, Bahia Blanca) en bereikt in november Vuurland. In februari 1833 zeilt het naar de Falklandeilanden, vervolgens gaat het terug naar Montevideo en gedurende de rest van het jaar zou de Beagle van daaruit telkens andere tochten maken.

In november verlaat hij Montevideo definitief en keert terug naar het diepe zuiden. Begin juni 1834 zet hij koers naar de Westkust, via de Straat Magellaan naar Valparaíso waar hij van juni tot november blijft. Darwin trekt de Andes in. Dan gaat het terug zuidwaarts naar onder meer het eiland Chiloe. Tussen januari en juli 1835 wordt de Westkust verkend (Valdivia, Concepción, Santiago, Valparaíso, Mendoza, Copiapo, Callao).

Op 7 september 1835 zet de Beagle koers naar de Galápagoseilanden en op 15 september komt hij daar aan en doet Darwin de waarnemingen die hem definitief op het spoor van de evolutietheorie zullen zetten. Op 20 oktober vertrekt de Beagle richting Tahiti (november), Nieuw-Zeeland (december), Australië (januari-april 1836), Mauritius (april), Kaapstad (mei) waar hij Kaap de Goede Hoop rondt.

Via Sint-Helena (juli) gaat het terug richting Zuid-Amerika waar hij op 1 augustus aankomt in Bahia. Verkenning van Pernambuco tot 19 augustus. Dan vatten ze de terugreis aan. Op 2 oktober 1836 stappen ze weer aan wal in Engeland na een reis van vier jaar, tien maand en vijf dagen.

Het verhaal gaat dat Charles Darwin een nog kleine Galápagosreuzenschildpad (Geochelone elephantopus) van de Galápagoseilanden meenam. Nadat hij de schildpad in Engeland had bestudeerd, werd deze door een vriend meegenomen naar Australië, waar ze in verschillende dierentuinen heeft geleefd. Volgens genetisch onderzoek is de schildpad in 1830 geboren. De schildpad is overleden op 22 juni 2006 en wordt verondersteld het oudste dier op aarde geweest te zijn. Het dier had de naam Harriet.

Ontdekkingen

Hij werd tijdens zijn reis een hartstochtelijk natuuronderzoeker en verzamelaar van planten, dieren, fossielen en gesteenten. Darwin vond in Uruguay skeletten van reusachtige uitgestorven dieren, die erg veel leken op kleine tegenhangers van thans nog levende dieren. Vooral zijn bezoek aan de Galápagos-eilanden heeft zijn denkbeelden sterk beïnvloed. Darwin ontdekte dat op ieder eiland soorten voorkwamen, die nergens anders leefden.

Atollen

Darwin ontdekte een sequentieel verband tussen de fasen van activiteit van een (boven zeespiegel uitstijgende) vulkaan en de geleidelijke formatie van koraalafzettingen op het ingedaalde vulkanisch gesteente. De ringvormige lagune die hieruit ontstaat wordt wel een atol genoemd.

Evolutietheorie

Darwin leidde uit zijn onderzoeken af dat soorten veranderlijk zijn. Hij vormde de hypothese dat alle organismen zich hebben ontwikkeld uit één oervorm. Zie voor een volledige beschrijving hiervan de pagina evolutietheorie.

Het duurde meer dan twintig jaar na zijn reis met de Beagle vooraleer Darwin zich voldoende zeker voelde om zijn theorie te publiceren. Alhoewel hij in 1844 reeds een schets van het werk en de theorie had gemaakt en er met collega's over had gediscussieerd, verscheen de eerste versie van On the origin of species by means of natural selection met als ondertitel "or the preservation of favoured races in the struggle for life" pas in 1859. Darwin verklaart dat uitstel door erop te wijzen dat de theorie niet 'af' is. Dat hij ze tenslotte toch publiceert, is het gevolg van het feit dat zijn collega Alfred Russel Wallace tot dezelfde bevindingen is gekomen. In de dertien daaropvolgende jaren verschenen liefst vijf nieuwe edities waarin telkens belangrijke correcties voorkwamen. De zesde editie van 1872 is de meest definitieve.

Een onder historici gehanteerde, maar niet onbetwiste, verklaring voor de periode tussen de eerste formulering van zijn theorie en publicatie is Darwin's ongerustheid over de religieuze implicatie van zijn werk^[1]. Een andere verklaring is Darwin's zeer rustige tempo van werken en publiceren. Hij nam veel tijd voor zijn werk en ook niet controversieel materiaal werd pas na vele jaren voorbereiding gedrukt. Darwin's slechte gezondheid kan ook als verklaring voor het lage tempo en de late publicaties dienen.

De evolutietheorie was een grote aanslag op de zekerheden die het christendom de Europese bevolking tot op dat moment had gegeven. Darwin zelf verloor zijn geloof in het christendom niet op grond van zijn wetenschappelijke ontdekkingen, maar omdat hij de wreedheid van de natuur, waarbij hij met name de sluipwesp noemde, onverenigbaar achtte met een oneindig goede en volmaakte schepper.

Evolutie betekent voor Darwin ontwikkeling en verandering, niet perfectionering. Van Thomas Malthus neemt hij het idee over van de strijd om het bestaan: in de natuur zijn er veel voortplantingsmogelijkheden maar slechts een beperkte voedselhoeveelheid. Er sterven meer jongen dan er volwassen kunnen worden. Welke jongen precies volwassen worden, verklaart Darwin aan de hand van Spencers Survival of the fittest: de natuur selecteert de individuen met de best aangepaste eigenschappen, dezen geven dit door en hierdoor kan een nieuwe soort ontstaan.

Latere leven

Op 29 januari 1839, trouwde Darwin met zijn steenrijke nicht Emma Wedgwood in Maer in een Anglicaanse ceremonie. Na in Londen gewoond te hebben, verhuisde hij in 1842 naar Downe. Het stel had tien kinderen, waarvan er drie vroeg zijn gestorven. Verschillende van hun kinderen leden aan ernstige ziektes en zwaktes, en Darwin vermoedde dat de nauwe familierelatie, neef en nicht, tussen de twee echtgenoten de oorzaak kon zijn. Zijn nazaten hebben ook belangrijke functies bekleed (zoals Francis Darwin). In 1864 kreeg hij de Copley Medal.

Darwins kinderen waren:

• William Darwin, eerste zoon (1839-1914)
• Anne Darwin, eerste dochter (1841-1851)
• Mary Eleanor Darwin, de tweede dochter van Charles (23 september 1842 - 16 oktober 1842), stierf als baby na 46 dagen.
• 'Etty' Darwin, derde dochter (1843-1929)
• George Darwin, tweede zoon (1845-1912)
• Elizabeth 'Bessy' Darwin, vierde dochter (8 juli 1847-1926)
• Francis Darwin, derde zoon (1848-1925)
• Leonard Darwin, vierde zoon (1850-1943)
• Horace Darwin, vijfde zoon (1851-1928)
• Charles Waring Darwin, zesde zoon (6 december 1856 – 28 juni 1858)

Darwin was van huis uit een christen, maar na de dood van zijn dochtertje in 1851 heeft hij zich van de kerk afgekeerd. Terwijl zijn familie op zondagen ter kerke ging, gaf Darwin de voorkeur aan een wandeling. Hij is echter begraven in de Westminster Abbey.

Laatste Woorden

"I am not in the least afraid to die." (ik ben allerminst bang te sterven)

Darwin Medal

Vanwege Darwins grote verdiensten voor de wetenschap, riep de Royal Society of London een wetenschapsprijs in het leven die zijn naam draagt. In 1890 werd de eerste Darwin Medal uitgereikt aan Alfred Russel Wallace. De eerbetoning bestaat anno 2008 nog altijd.

Werken

(Naast vele wetenschappelijke artikelen)

• Journal of Researches (1839)
• The Structure and Distribution of Coral Reefs (1842)
• The Voyage of the Beagle (1842)
• Geological Observations on South-America (1846)
• The origin of species (1859, opgenomen in de Thinker's Library)
• Various Contrivances by which Orchids are Fertilised by Insects (1862)
• The Variation of Animals and Plants under Domestication (1868)
• The Descent of Man (1871, opgenomen in de Thinker's Library)
• The Expression of the Emotions of Man and Animals (1872)
• Insectivorous Plants (1875)
• The Effects of Cross- and Self-Fertilisation (1876)
• The Power of Movement in Plants (1880)
• The Formation of Vegetable Mould through the Action of Worms (1881)
• The Autobiography of Charles Darwin (1876, opgenomen in de Thinker's Library)

Vertalingen:

Darwin's grootste werken zijn het voor het eerst vertaald door Dr. Hartogh Heys. Heys schreef de Nederlandse vertaling van 'The Descent of Man' voordat deze in Engeland werd gepubliceerd. Darwin stuurde Heys het werk in delen op, zodat hij tevens de kans had om deze van kritische kanttekeningen te voorzien. De door hem vertaalde werken zijn verzameld in:

Darwin's Biologische Meesterwerken (1890) in 7 delen. Vertaald en met aantekening voorzien door Dr. H. Hartogh Heys van Zouteveen en uitgegeven door Gebr. E. & M. Cohen.

• Deel I: Het Ontstaan der soorten.
• Deel II: Het varieëren der huisdieren en cultuurplanten. [Deel I]
• Deel III: Het varieëren der huisdieren en cultuurplanten. [Deel II]
• Deel IV: De afstamming van den mensch en seksueele teeltkeus. [Deel I]
• Deel V: De afstamming van den mensch en seksueele teeltkeus. [Deel II]
• Deel VI: Het uitdrukken der gemoedsaandoeningen bij den mensch en de dieren.
• Deel VII: De reis van de Beagle

Literatuur

• (en) F. Darwin, The life and letters of Charles Darwin (3 delen), John Murray, 1887.
• (en) R.B. Freeman, Charles Darwin: A companion, 309p, Kent & Hamden, 1978.
• (en) J.Browne, Charles Darwin Voyaging, Volume I, 605 p, HC st London, 1995.
• (en) J.Browne, Charles Darwin, The Power of Place, Volume II, 591 p, HC st London, 2002.

• (nl) A. Schierbeek, "Darwin's werk en persoonlijkheid", 162 p, W.B. A'dam/Antwerpen, 1958 .
• (nl) A. Schierbeek, "Charles Darwin, Hervormer der biologie", 143p , pb Den Haag, 1964.
• (nl) Jan De Laender, "Het verdriet van Darwin. Over de pijn en de troost van het rationalisme"; Leuven, Acco, 2004, 367p, (ISBN 9033455412).
• (nl) Prof. Johan Braeckman, "Darwins moordbekentenis", 2001.
• (nl) Prof. Daniel C. Dennett, "Darwins gevaarlijke idee", 1995.

Verschillende nummers van de (engelstalige) National Geographic Magazine bevatten (beeld)informatie over de reizen en het leven van Charles Darwin , en over zijn ervaringen op de Galápagos archipel. In de volgende afleveringen staan zeer uitgebreide artikelen:

• (en) National Geographic Magazine, "The Galápagos: Eerie cradle of new species" door R.T. Peterson, April 1967.
• (en) National Geographic Magazine, "In the wake of Darwin's Beagle" door Alan Villiers, Oktober 1969.

1. ^ Lucy Odling-Smee (2007) "Darwin and the 20-year publication gap", Nature, volume 446, 29 maart 2007, p478-479

Externe links

• The complete work of Charles Darwin online (en)
• Misverstanden rond de evolutietheorie
• Geschriften van Darwin (en)
• Brieven van Darwin (en)
• Kritische bespreking door Darwins critici (en)
• Over Darwin (en)
• Kritieken die Darwin kreeg van wetenschappers uit zijn tijd
• Brief van Darwin aan Artis
• Charles Robert Darwin op Psychologie online