Австро-Унгарија

Од Википедија, слободна енциклопедија

Österreich-Ungarn (герм.)
Osztrák–Magyar Monarchia (унг.)
Австроунгарско Царство
Полни имиња

Царство

1867 — 1918


Знаме	Грб

Химна: Volkshymne

Местоположба на Австроунгарското Царство во 1913

Главен град

Виена, Будимпешта

Јазик(ци)

германски и многу локални јазици (пр. чешки, словенечки) во Цислејтанија
унгарски и латински во Унгарија

Религија

Католици

Управување

Монархија

Цар

- 1848-1916

Франц Јозеф I

- 1916-1918

Карл I

Историја

- Компромисот од 1867

29 мај, 1867

- Независност на Чехословачка

28 октомври 1918

- Независност на Кралство СХС

29 октомври 1918

- Распад

31 октомври, 1918

Површина

- 1910

676.615 km²
261.243 sq mi

Население

- 1910 est.

51.390.223

Густина

76 /km²
196,7 /sq mi

Валута

Гулден
Круна (од 1892)

Земја-претходник

Земја-наследник

Австриско Царство

German Austria
Унгарска Демократска Република
Прва Чехословачка Република
Втора Полска Република
Lemko-Rusyn Republic
Украинска Народна Република
West Ukrainian National Republic
Komancza Republic
Кралство СХС
Кралство Србија
Банатска Република

Австро-Унгарија (на германски: Österreich-Ungarn, на унгарски: Osztrák-Magyar Monarchia) е поранешна монархија, односно позната и како Двојна Монархија, која се состоела од два дела - Цислеитанија (западниот дел) и Транслеитанија (источниот дел). Императорот на Австрија истовремено бил и крал на Унгарија. Оваа монархија постоела во периодот од 1867, кога Унгарија добила можност за автономија во рамките на империјата се до нејзиното и распаѓање во 1918 година, односно пред завршувањето на Првата Светска војна, Австро-Унгарија била втората по големина држава во Европа, веднаш по Руската империја и трета по население по Руската и Германска империја. Во составот на империјата живееле германци, италијанци, унгарци, хрвати, словенци, срби, руси, романци и.т.н.

[уреди] Историја

Австро-Унгарија била создадена во текот на 1867 година како резултат на реформите кои биле превземени во рамките на дотогашната Австриска империја, која од своја страна пак својата историја започнала да ја гради од 14 век. Во 1914 година, односно во Првата светска војна, влегла во составот на Централните сили заедно уште и со Германија, Турција и Бугарија.

Во текот на Првата Светска војна Австро-Унгарија ја имала една од најсилната пешадиска армија. Биле мобилизирани околу 9 000 000 војници. Австро-Унгарија во текот на војната била ставена во најлоша положба бидејќи истовремено требала да војна на 4 фронта - Јужен Балкански (Солунски), Романски, Источен (руски) и Италијански фронт. Во почетокот забележала големи успеси.

[уреди] Императори

На врвот на Австро-Унгарија стоел австрискиот император кој бил и унгарски крал. Тој се служел и со други титули, како крал на Бохемија, или крал на Чешка). Хабсбургите се основната династија која владеела со империјата:

• Франц II (1804 – 1835), кој истовремено бил и унгарски крал но под името Ференц I (1804 – 1835)

• Фердинанд I (1835 – 1848), кој истовремено бил и унгарски крал но под името Фердинанд V (1835 – 1848)

• Франц Јосиф (1848 – 1916), кој истовремено бил и унгарски крал

• Карл I, кој истовремено бил и унгарски крал но под името Карл IV (1916 – 1918)

[уреди] Распаѓање на империјата

Истовремено, со поразот во војната, Австро-Унгарија како еден од условите била со сила распарчена од страна на Антантата (ноември 1918 г.). Како главната причина се гледа во стравот на Антантата овие две земји многу брзо да закрепнат од војната, со кое повторно би се создала можеби и уште посилна земја од тогашната Австро-Унгарија.