Vietnam

Tikang ha Wikipedia

An Vietnam, nga an opisyal nga pagtawag amo an Republika Sosyalista han Vietnam (ha Vietnames: Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam), amo an pinakasidlangan nga nasod ha Indotsina nga peninsula ha Timugan nga Asya. Ginsasapitan ini han Tsina ha amihanan, han Laos ha kanawayan, ngan Cambodia ha habagatan. Ha sidlangan nga dapit han nasod nahamutang an Dagat Salatan Tsina. Tungod hin populasyon nga labaw hin 87 ka ribo o milyon, an Vietnam amo an ika-13 nga gidamoi hin tawo nga nasod han kalibotan. An nasod nahalista dida han "Sunod nga Napulo kag Usa" nga mga ekonomiya; sumala han mga estadistika han gobyerno, an pagtubo han GDP mga 8.17% han 2006, an ikaduha nga gimalaksihi nga rata hin pagtubo ha mga nasod ha Sidlangan nga Asya ngan amo an gimalaksihi ha Timugan nga Asya.

[igliwat] Etimolohiya

Ha mga siglo han kaagi, an Vietnam gintawag hin mga damo ka lain nga mga ngaran: Văn Lang dida han Hùng Vương nga Dinastiya, Âu Lạc dida han Dinastiya An Dương Vương, Van Xuan dida han Anterior Lý nga Dinastiya, Đại Cồ Việt dida han Đinh nga dinastiya ngan Anterior Lê nga Dinastiya. Tikang han 1054, an Vietnam gintawag nga Đại Việt (Dako nga Viet). Dida han panahon han Hồ nga Dinastiya, an Vietnam gintawag nga Đại Ngu. Dida han 1804, hi Hadi Gia Long nagplano paggamit han ngaran nga Nam Việt para han Vietnam pero an Qing nga dinastiya han Tsina waray inmuyon ngan ginbalhin ini ngadto han Việt Nam. Ha Iningles ngan Kinatsila, an duha nga silaba ginsurat nga usa nga pulong: Vietnam. Tikang han 1839 tubtob 1945, hi hadi Minh Mạng ginbalhin an ngaran nga Việt Nam ngadto ha Đại Nam.

An ngaran nga Việt Nam gin-gamit para hini nga nasod ugsa ini mahimo nga opisyal nga ngaran dida han "Dư địa chí" ni Nguyễn Trãi nga ginsurat dida han 1435 ngan bangin bisan pa han sarusayo pa nga panahon. An "Việt" amo an ngaran han gidakoi nga etniko nga grupo ha Vietnam; an Kinh (người Kinh) ngan "Nam" nangangahulogan nga "an Sur" o "an Salatan", nga nagpapahayag han pagkasoberano han Vietnam tikang ha Tsina (nga gintatawag nga "Norte nga nasod" o "Amihanan nga nasod" han mga Vietnames nga katawhan).