Teksas (eyalet)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Teksas Eyaleti

Teksas'ın bayrağı Teksas'ın arması
ABD'nin eyaletleri
Başkent	Austin
En büyük kent	Houston
Vali	Rick Perry (R)
Yüzölçümü
-Toplam Yüzölçümü	696,241 km²
- Kara	678,907 km²
- Su	17,333 km² (2.5%)
Nüfus (2000)
- Toplam Nüfus	23,151,820 (2nd)
- Nüfus yoğunluğu	30.75 /km² (28'inci)
Eyalet olarak kabul edildiği
- Tarih	29 Aralık 1845
- Sıra	28'inci
Koordinatlar
Enlem	25°50'K ile 36°30'K arası
Boylam	93°31'B ile 106°38'B arası
Genişlik	1,065 km
Uzunluk	1,270 km
Saat dilimi	Central: UTC-6/-5 Mountain: UTC-7/-6 (part of west Texas)
Rakım
- En yüksek nokta	Guadalupe Peak, 2,667 m
- Ortalama Yükseklik	520 m
- En alçak nokta	0 m
Kısaltmalar
- ABD posta kısaltması	TX
- ISO 3166-2	US-TX
Web sayfası	www.state.tx.us

Teksas, Amerika Birleşik Devletleri 'nin güneyinde yer alan bir eyalet. Başkenti Austin'dir. Yüzölçümü 695,622km²'dir. Doğusunda New Mexico, kuzeyinde Oklahoma kuzeydoğusunda Arkansas, doğusunda Louisiana ve güneydoğusunda Meksika körfezi güneyinde Meksika vardır. Meksika'yla olan sınırı tamamen "Rio Grande" nehri ile çizilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde yüzölçümü bakımından Alaska'dan sonra 2. gelir. Yüzölçümü Rusya ve Türkiye dışında tüm Avrupa devletlerinden geniştir.

Konu başlıkları 1 Nüfus ve etnik yapı 2 İklim 3 Ekonomi 4 Tarih 5 Teksas'daki şehirler 6 Dil 7 Eğitim

[değiştir] Nüfus ve etnik yapı

Teksas eyaletinin nüfusu 23.5 milyon kişidir. Halkın (%83)'ü beyazdır. geri kalan (%17)ise zencidir. Etnik köken olarak ;

Meksikalı (25.3%), Alman (10.9%), Afrikalı ve yerliler (10.5%), İngilizler (7.2%), ve İskoçlar ile İrlandalılar (7.2%) ve geri kalanlar oluşturur.

[değiştir] İklim

Kıyılarda ve doğuda sıcak ve nemli alttropikal, iç kesimlerde özellikle Panhandle'de kuru ve en düşük sıcaklık ile en yüksek sıcaklık dereceleri arasında fark büyük olan kara iklimi egemendir. Yüzölçümünün genişliği ve iklimin çeşitliliği, topraklarının ancak %20 kadarının ekildiği halde çeşitli bir tarımsal üretime olanak vermektedir.

[değiştir] Ekonomi

Teksas dünyanın en zengin yerlerinden biridir. Yalnız Amerika Birleşik Devletleri'nde değil bütün dünyada yeraltı ve yerüstü zenginlikleriyle önemli bir yer tutar. Ilımlı bir bölgede bulunan geniş topraklarında tarımın biçok türü, hayvancılık yapılır. Ayrıca dünyanın en zengin petrol yataklarının bir kısmı da buradadır. Yalnız petrol ele alındığında yıllık kazancı milyar dolarları bulur. Amerika Birleşik Devletleri'nin petrol ihtiyacının %40 kadarı Teksas'tan sağlanır. Tarımda Amerika Birleşik Devletleri içinde liderdir. Hayvancılıkta da lider konumundadır. Texas ayda 982.4 milyon dolarla Amerika Birleşik Devletleri'nde Kaliforniya'dan sonra en büyük ticareti gerçekleştirir.

[değiştir] Tarih

Teksas ilk defa 1528'de İspanyol gemici Cabeza Da Vaca ile gelenler ayak basmıştır. O günden sonra sırasıyla Fransa, İspanya, Meksika'nın eline geçti. 1836'da bağımsız bir cumhuriyet oldu. 1845'te Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı. O sıralarda Texas'ta birkaç küçük şehir ve hayvan beslenen büyük çiftliklerden başka bir şey yoktu. Gerek hayvancılık, gerek tarım, gerekse petrol'ün bulunması XX.yüzyıl içinde teksas'ın gelişmesinde en önemli etkenlerdi.Texas eyaletinin diğer eyaletlere nazaran ayrıcalıklı olduğu söylenebilir.Halk oylaması sonucu gerekli çoğunluğa ulaştığı takdirde Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılma hakkı vardır.

[değiştir] Teksas'daki şehirler

Teksas'da 254 şehir vardır. En önemli 7 şehri Houston, San Antonio, Dallas, Austin, Fort Worth, Lubbock ve El Paso'dur. Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük 20 şehri arasında buradaki birçok şehir bulunmaktadır.

Teksas'daki şehirlerde	ABD'deki şehirlerde	Şehir	Nüfus	Yüzölçümü	Teksas'taki Konumu
1.	4.	Houston	2,016,582	601.7	Güneydoğu Texas
2.	7.	San Antonio	1,256,509	412.1	Güney Texas
3.	9.	Dallas	1,213,825	385.0	Kuzey Texas
4.	16.	Austin	690,252	258.4	Orta Texas
5.	19.	Fort Worth	624,067	298.9	Kuzey Texas
6.	21.	El Paso	598,590	250.5	Batı Texas

[değiştir] Dil

Teksas'ta en çok konuşulan dil İngilizce'dir. İngilizce'den sonra İspanyolca konuşulur ve İspanyolca'yı Fransızca izler. Almanca, Lehçe, Çekçe, Korece, Vietnamca, Urduca konuşan küçük gruplar vardır. Ayrıca Amerikan yerlileri kendilerine özgü bazı diller konuşurlar.

[değiştir] Eğitim

Teksas'ta yüksek kalitede eğitim veren bir çok üniversite ve kolej vardır. College Station'taki Teksas A&M Üniversitesi, Austindeki Texas Üniversitesi, Houston Üniversitesi, Lubbock'taki Teksas Tech Üniversitesi, Dallas'daki UTD (UT Dallas) Universitesi gibi uluslararası üniversitelerle birlikte daha küçük dereceli üniversitelerde vardır örneğin; Denton'daki Kuzey Texas Üniversitesi, Houstan'daki Rice Üniversitesi, San Antonio'daki Trinity Üniversitesi gibi yuz'un uzerinde üniversite bulunur.