Megrelce
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Megrelce მარგალურ ნინა 'Margalur nina' |
|
|---|---|
| Konuşulduğu ülkeler: | Gürcistan’ın Samegrelo ve Abhazya bölgeleri |
| Konuşan kişi sayısı: | 500,000 (toplam) |
| Sıralama: | * |
| Dil Grubu Sınıflandırma: | Kafkas dilleri Güney Kafkas dilleri
|
| Resmî Durum | |
| Resmî dil olduğu ülkeler: | Yok |
| Dili düzenleyen kurum: | Yok |
| Alfabe: | Gürcü alfabesi (Araştırma amçalı) |
| Dil Kodları | |
| ISO 639-1 | xmf |
| ISO 639-2 | |
| SIL | |
| Not: Bu sayfa Unicode ile kodlanmış IPA fonetik sembolleri kullanıyor olabilir. | |
Ayrıca bakınız: Dil – Dil aileleri Vikipedi'nin
Megrelce sürümü |
|
Megrelce (Megrelce: მარგალურ ნინა / Margalur nina; Gürcüce: მეგრული ენა / Megruli ena), Kartveli dilleri olarak da bilinen Güney Kafkas dillerinden biridir. Gürcistan'ın güneybatısındaki antik Kolhis halkıyla ilişkili olduğu sanılan Megreller tarafından konuşulur.Megrelce, Güney Kafkas dil ailesinden Lazca ile akrabadır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Dağılım
Megrelce konuşan nüfusun tam olarak ne kadar olduğu bilinmemekle birlikte 300.000 ve 600.000 arasında değiştiği sanılır. Bu nüfusun büyük çoğunluğu, Gürcistan’ın Samegrelo bölgesinde yaşar. Küçük bir grup da Gürcistan’ın özerk cumhuriyeti Abhazya’da bulunur. Abhazya’da Megrelce konuşan nüfusun çoğunluğu göç ettirilmiştir.
Megrelce, yaygın olarak Gürcü alfabesiyle yazılır, ama bu dil aslında yazılı bir dil değildir ve belli bir yazı standardı da oluşmamıştır. Megrelce konuşan nüfus ikidillidir ve asıl dilleri dışında Gürcüce konuşurlar. Gürcüce aynı zamanda Megrelce konuşan nüfusun yazı ve eğitimi dilidir.
[değiştir] Tarih
Megrelce, Güney Kafkas dillerinden biridir. En yakın akrabası Lazca’dır ve bu iki dilin yaklaşık 500 yıl önce ayrılmaya başladığı kabul edilir. Aynı dili konuşan nüfusun kuzeyinde kalanlar Megrelce ve Osmanlıların fethettiği bölgede kalanlar Lazca konuşan halk olarak ikiye ayrıldılar. Bu iki dil Gürcüce’ye yakın olmakla birlikte, Gürcüce ile ayrışmanın İÖ 1. binyılda başladığı kabul edilir. Güney Kafkas dillerinden olan Svanca ise, akrabası olan bu dillere daha az benzer ve diğer dillerden İÖ 2. binyılda ayrıştığı sanılır.
Bazı dilbilimciler, Megrel ve Laz dillerinin Zanca’nın birer diyalekti olduğunu ileri sürer. Zan dilinin yakın çağlarda Megrel ve Laz dillerine ayrıldığını ve günümüzde Zanca’nın ayrıca konuşulan bir dil olmadığına dikkat çekerler.
En eski yazılı Megrelce metinler 19. yüzyıla tarihlenir. Bu metinler daha çok etnografya içeriklidir. İlk Megrelce dilbilimsel çalışmalar da 19. yüzyılın sonlarında yapıldı. 1930-1938 arasında Kazahişi Gazeti, Komuna, Samargaloş Çai, Narazeniş Çai ve Samargaloş Tutumi gibi gazete ve dergiler yayımlandı.
[değiştir] Diyalektleri
Megrelce’nin başlıca diyalektleri ve alt diyalektleri şunlardır:
- Zugdidi-Samurzakano veya Kuzeybatı diyalekti.
- Cvari
- Senaki veya Güneydoğu diyalekti.
- Martvili-Bandza
- Abaşa
[değiştir] Kaynakça
- Aleksandre Tsagareli (1880), Megrelskie Etiudi, Analiz Fonetiki Megrelskogo Yazika ("Megrelian Studies — The Analysis of Phonetics of Megrelian Language"). Rusça.
- Ioseb Kipşidze (1914), Gramatika Megrelskogo (Iverskogo) Yazika ("Grammar of Megrelian (Iverian) Language"). Rusça.
- Şalva Beridze (1920), Megruli (Iveriuli) Ena ("Megrelian (Iverian) Language"). Gürcüce.
- Laurence Broers (2004), Containing the Nation, Building the State - Coping with Nationalism, Minorities, and Conflict in Post-Soviet Georgia.
[değiştir] Dış bağlantılar
- Mingrelian Ethnologue raporu
- Nanashi Nina – Megrelce ilk alfabe kitabı
- TITUS Caucasica: Megrelisch Almanca
- Otar Kacaia'nın Megrelce-Gürcüce sözlüğü.
- Megrelce Projesi Lund Üniversitesi, İsveç
- Kartveli dilleri Zurab Sarcveladze
