Karayca
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Karayca къарай тили, karaj tili |
|
---|---|
Konuşulduğu ülkeler: | Litvanya, Ukrayna, Polonya |
Konuşan kişi sayısı: | 5-10 konuşucu. Yok olmak üzere. |
Sıralama: | İlk 100'ün içinde değil |
Dil Grubu Sınıflandırma: | Altay Dil Ailesi
|
Resmî Durum | |
Resmî dil olduğu ülkeler: | |
Dili düzenleyen kurum: | * |
Alfabe: | {{{alfabe}}} |
Dil Kodları | |
ISO 639-1 | (?) |
ISO 639-2 | (?) |
SIL | (?) |
Not: Bu sayfa Unicode ile kodlanmış IPA fonetik sembolleri kullanıyor olabilir. | |
Ayrıca bakınız: Dil – Dil aileleri |
Karayca Türk lehçelerinin Kıpçak öbeğine ait bir lehçe Yehudilerin karaylarin. Kırım Tatarcaya yakın bir lehçedir.
[değiştir] Yayılımı
20'nci yüzyılda hala Litvanya`da Trakai ve Panevėžys bölgelerinde, Ukrayna`nın Luck ve Halicz bölgelerinde ve Kırım`da bu dili konuşanlar olmuşdur. Türkiye ve İsrailde hala bu lehçeyi konuşanlara rastlamak mümkündür.
[değiştir] Konuşucu sayıları ve lehçeleri
Son Sovyetler birliği döneminde yapılan nüfus sayımında, sadece 2.602 kişi kalmış olduğu anlaşılan Karay halkından ancak 503 kişi Karaycayı ana dil olarak kullandığını ; 52 kişi ikinci dil olarak konuştuğunu belirtmişdir.
Günümüzde bu dilin ancak iki ağzı kalmışdır: Trakay ve Galit.
[değiştir] Alfabeler
Orta çağdan beri önemli bir Edebiyat dili olan Karayca , ibrani alfabesi ile yazılmış bir çok mektuplarda raslanmaktadır. Örnek olarak 10. yy`da İspanya`daki bir hahamlık okulu öğrencisinin memleketi Varşova`ya yazdığı mektuplar saf Karayca `nın en güzel örneklerindendir. Dilin konuşucuları, 8'nci yüzyılda Musevilikten gelişmiş olan Karalar cemaatine aittiler. Günümüzde Baltık Denizi`nin güneydoğusu , Doğu Avrupa, Türkiye ve İsrailde hala bu inanca ait olanlara rastlanabilmektedir.
20'nci yüzyılın ilk yarısında dini içerikli olmayan Karayca yazılarda yazılmıştır: örneğin Varşova`da yayınlanan karaim aivazy(?) adlı dergi. Ancak bugün bu lehçe artık yok olmak üzeredir. Litvanya`nın başkenti Vilnius , diğer şehirleri Trakai ve Panevėžys(Ponewiesch) de hala Karayca konuşabilen insanlar vardır. Litvanya`da bugün toplam 267 kişidir. Ancak artık bulunabilen yazılı kaynaklar sadece dinsel içeriklidir.
Dil kodu: KDR
|
|
---|---|
Ogur | Bulgar† · Çuvaşça · Hunca† · Hazarca† · Türk Avar† |
Uygur | Eski Türkçe† · Ainice² · Çağatayca† · İli Turki · Lop · Uygurca · Özbekçe |
Kıpçak | Altayca · Baraba dili · Başkurtça · Kırım Tatarcası¹ · Kumanca† · Karaçay-Balkarca · Karayca · Karakalpakça · Kazakça · Kıpçakça† · Kırımçakça · Kumukça · Kırgızgca · Nogayca · Eski Tatarca† · Tatarca · Urumca¹ |
Oğuz | Afşarca · Azerice · Kırım Tatarcası¹ · Gagavuzca · Balkan Gagavuzcası · Horasan Türkçesi · Osmanlıca · Peçenekçe† · Kaşgayca · Salarca · Türkiye Türkçesi · Türkmence · Urumca¹ |
Argu | Halaçça |
Sibirya | Çulımca · Dolganca · Fuyü Gırgıs dili · Hakasça · Şorca · Tofaca · Tuvaca · Batı Yugurca · Yakutça |
Notlar: ¹İki tane öbekte bulunan diller, ²Mixed language, †Ölü diller |