İdam cezası
Vikipedi, özgür ansiklopedi
İdam cezası, veya ölüm cezası, devletler tarafından uygulanabilen en sert cezadır. Kişi idam cezasına çarptırıldığında, infaz, kişinin yaşamına kanuna uygun bir şekilde (çoğu zaman hapishanede) son verildiği zaman gerçekleşir. Tarihte, kanun suçlularının ve siyasi karşıtların idam edilmesi neredeyse bütün toplumlar tarafından suçu cezalandırmak ve siyasi ihtilafları bastırmak amacıyla kullanılmıştır.
İdam cezası, uygulandığı çoğu yerde, önceden tasarlanmış cinayet, casusluk, vatana ihanet veya askeri adalet kapsamında kullanılır. Çoğunluğu Müslüman olan bazı ülkelerde, zina ve oğlancılık gibi cinsel suçlar, ve din değiştirme gibi dini suçlar idam cezasını kapsayan yasaya aykırı davranışlar arasında yer alır. Birçok ülkede, uyuşturucu kaçakçılığı da kişiyi idam cezasına çarptırmaya yetecek bir suç sayılır. Çin'de, insan kaçakçılığı ve ciddi yolsuzluk davaları idam cezası ile sonuçlanabilir. Dünya çapındaki askeriyelerde, askeri mahkemeler korkaklık, firar, asilik ve ayaklanma gibi suçlarda idam cezasını uygulamıştır.
İdam cezası tartışmalı bir konudur. İdam cezasını destekleyenler, kişiyi suç işlemeden caydırdığını ve cinayet gibi bazı suçlarda hakedilen cezanın verildiğini iddia ediyorlar. İdam cezası karşıtları, ömür boyu hapis cezası ile caydırıcılık konusunda hiçbir farkı olmadığını, insan haklarını çiğnediğini, yanlış infazlara yol açtığını, azınlıkta olanlara ve fakirlere ayrımcılık yaptığını iddia ediyorlar.
DNA kanıtları idam davalarının çok azında mevcut olmasına rağmen, Amerika'da 1992 yılından bu yana, senede birden fazla kişinin beraat etmesine sebep olmuştur.[1] Birleşik Krallık'ta yakın zamanda yeniden gözden geçirilen davalar, 1950 ve 1953 yıllarında idam edilenler arasında, bir kişinin af edilmesi ve üç kişinin de beraati ile sonuçlanmıştır.
Konu başlıkları |
[değiştir] İdam cezasının küresel dağılımı
mm Bütün suçlar için kaldırılmıştır (86)
mm Özel durumlar hariç bütün suçlar için kaldırılmıştır (11)
mm Yürürlüktedir, ama son 10 yıl içinde kullanılmamıştır (25)
mm İdam cezası yürürlüktedir (74)
Dünyada, demokratik ülkeler arasında Avrupa ve Latin Amerika devletleri idam cezasını yürürlükten kaldırmıştır (Amerika Birleşik Devletleri, Guatemala ve Karayipler haricinde). Asya ve Afrika'da bulunan demokrasilerde ise idam cezası halen yürürlüktedir. Demokratik olmayan ülkelerde idam cezasının kullanımı yaygındır.
[değiştir] 2006 yılında gerçekleştirilen infazlar
| Sıralama | Ülke | İnfaz sayısı |
| 1 | Çin | 1,110+ |
| 2 | İran | 177 |
| 3 | Pakistan | 82 |
| 4 | Irak | 65+ |
| 4 | Sudan | 65+ |
| 5 | Amerika Birleşik Devletleri | 53 |
| 6 | Suudi Arabistan | 39+ |
| 7 | Yemen | 30+ |
| 8 | Vietnam | 14 |
| 9 | Kuveyt | 10+ |
| 10 | Somali | 7+ |
| 11 | Singapur | 5+ |
| 12 | Japonya | 4 |
| 12 | Malezya | 4 |
| 12 | Mısır | 4+ |
| 12 | Ürdün | 4+ |
| 13 | Bahreyn | 3 |
| 13 | Moğolistan | 3 |
| 13 | Endonezya | 3+ |
| 14 | Kuzey Kore | 2 |
| 14 | Suriye | 2 |
| 14 | Uganda | 2 |
| 15 | Bangladeş | 1 |
| 15 | Botsvana | 1 |
| 15 | Ekvator Ginesi | 1 |
| Toplam | 1,591 |
- "+" belirtilen sayının daha yüksek olabileceği ihtimalini belirtir
- 2005 yılında 22 ülkede idam cezası infaz edildi, bu sayı 2006'da 25'e yükseldi
- Dünya genelinde toplam infaz sayısı 2005 yılında 2,148 olmasına rağmen 2006'de 1,591'e düştü
- Çin hükümeti infaz sayılarını resmi olarak açıklamadığı için belirtilen rakamın gerçekte 7,000 ve 8,000 arasında olduğu tahmin ediliyor
- İran'da evlilik dışı cinsel ilişkiye giren kadınlara verilen idam cezası taşlanarak infaz edilmeye devam ediyor
- 2006 yılında infazı bekleyenlerin sayısının 19,000 ve 24,000 arasında olduğu tahmin ediliyor
- 2006 yılında 5 çocuk idam edildi (4'ü İran'da, 1'i Pakistan'da) [2]
- Kaynak: [3] ve [4]
[değiştir] Tartışma: Destekçiler ve Karşıtlar
[değiştir] Karşıtlar hareketi
[değiştir] İdam cezası karşıtlarının nedenleri
- Evrensel İnsan Hakları'nın 5. maddesini ihlal ediyor.
- Suçluları suç işlemekten caydırmıyor. Örneğin, idam cezasını destekleyen ABD idam cezasına karşıt Avrupa ülkelerine göre daha yüksek bir suç oranına sahiptir.
- Bazı kişiler infazlarına dakikalar kala ortaya çıkan yeni deliller sebebiyle affedilmiş, beraat etmiş veya yeni dava açmalarına izin verilmiştir. Amerika'da idam cezasının 1976 yılında yeniden yürürlüğe girmesinden bu yana yaklaşık 100 kişi idamdan kurtulmuştur.
- Şiddetle yanıt verilince, idam cezasının kaldırılmasını destekleyen bazı kişiler toplumun daha şiddetli bir hale geleceğine inaniyorlar çünkü idam cezası devlet tarafından uygulanan bir şiddet haline geliyor.
- Suç işlemiş insanların doğru yolu bulup toplumun yeniden bir parçası olmalarını engelliyor.
[değiştir] Ünlü karşıtlar
- Fransa
- İtalya
- Cesare Beccaria
- ABD
- John Kerry
- George Ryan
- Michael Dukakis
- Clarence Darrow
- Güney Afrika
[değiştir] Destekçiler hareketi
[değiştir] İdam cezası destekçilerinin nedenleri
- Burada esas olan suçluları veya suç işlemeye niyetleri olanları caydırmak değil insanların vicdanındaki adaleti ve adalete olan güveni sağlamaktır.
- Suçluları caydırır.
- Suçlu cinayet işlediğinde, kendi yaşama hakkını kaybetmiştir, ve bu nedenle hayatını yaşamaya layık değildir.
- Suçluyu idam etmek, onun ilerde yeniden suç işlememesini sağlar.
- Suçlunun yaşamasına izin verilmediği takdirde, mağdur aile adaletin yerine geldiğine inanır.
- Eğer ömür boyu hapis ile cezalandırılırsa, suçlu hapishanede yeniden diğer bir suçluyu veya hapishane personelini öldürebilir ve cezası artamaz.
[değiştir] Ünlü destekçiler
- Fransa
- Charles de Gaulle
- Valery Giscard d'Estaing
- Voltaire
- Jean-Jacques Rousseau
- Jean-Marie Le Pen
- ABD
[değiştir] İdam Cezası Çeşitleri
- Aç bırakma
- Asarak öldürme (Mısır, İran, Japonya, Ürdün, Pakistan, Singapur ve diğer ülkelerde uygulanıyor[2])
- Ateş açma ekibi ile öldürme
- Ateş açma (tek kişilik, mahkumun ensesinden silah ile ateş atılır.)
- Boğazlama, boğazını sıkarak öldürme
- Çarmıha germe
- Ezerek öldürme (Asya ülkelerinde çoğunlukla görülmekle beraber genellikle fillerle yapılır)
- Elektrik verme, elektrikli sandalye ile öldürme (ABD'de uygulanıyor[2])
- Gaz odaları
- Giyotin ile öldürme
- Kılıçla mahkumun başını kesme (Suudi Arabistan'da uygulanıyor[2])
- Öldürücü iğne, enjeksiyon (ABD, Çin, Guatamala, Tayland'da uygulanıyor[2])
- Susuz bırakma
- Taşlama (Afganistan ve İran'da uygulanıyor[2])
- Testereleme (Mahkum ilk başta canlı kalacak şekilde ayakları yukarda asılır ve bacak aralarından başlanarak ikiye bölünür.)
- Yavaş dilimleme
- Yılan çukuru ile öldürme
- Zehirleme (Örneğin; habersiz yere içiceğine veya yiyeceğine zehir katma)
[değiştir] Ayrıca bakınız
[değiştir] Kaynaklar
- ^ http://www.innocenceproject.org/about/faq.php
- ^ a b c d e f (İngilizce) Uluslararası Af Örgütü
- ^ (İngilizce) "Stop the state killing", Uluslararası Af Örgütü (Nisan 2007)
- ^ (İngilizce) Pakistan 'tops death row league', BBC News (27 Nisan 2007)
[değiştir] Dış bağlantılar
[değiştir] İdam cezasına karşı bağlantılar
- Amnesty International (Uluslararası Af Örgütü) (ing)
- Avrupa Birliği (ing)
- "Dünya çapında 20.000 kişi ölümü bekliyor" (Uluslararası Af Örgütü)
- Death Penalty Quotes (ing)
- Death Penalty Information Center (ing)
[değiştir] İdam cezasını destekleyen bağlantılar
- Pro Death Penalty.com (ing)
