Australopithecus
Vikipedi, özgür ansiklopedi
|
|
Australopithecus (Australopitekus), yaklaşık 4 milyon yıl önceden 1 milyon yıl önceye kadar Afrika´da yasamış insana benzer canlılara verilen cins ismi. Australopithekler bilinen en eski hominid fosilleridir.
Australopithekler, dik durmaya baslamış ve iki ayak üzerinde yürümeyi basarmışlardır. 110 – 150 cm uzunluğundadırlar; geniş ve uzantılı bir yüze ve büyük azı dişlerine sahiptirler. Beyinleri şimdiki insanların 3´te biri kadardır. Erkekler kadınlardan daha geniştirler.
Antropologlar, genel olarak altı Australopithecus türü tespit etmişlerdir. En yaşlısından en gencine doğru bunlar:
- Australopithecus anamensis,
- Australopithecus afarensis,
- Australopithecus africanus,
- Australopithecus garhi,
- Paranthropus boisei ve
- Paranthropus robustus´tur.
Australopitheklerin büyük yüz ve azıları olmasına rağmen A. boisei ve A. robustus diğerlerinden daha büyük çene ve dişlere sahiptir. Bazı antropologlar bu geniş australopithekleri Paranthropus olarak adlandırılan bir cins içine yerleştirirler.
Bilimadamları, insan ırkının evrimsel olarak australopitheklerden türediğine inanmaktadırlar. Ancak hangi tür australopithek´in insana öncüllük ettiği bilinmemektedir.
Australopithecine fosilleri ilk olarak 1924´te, Güney Afrika´li antropolog Raymond Dart tarafından bulunmuştur. Dart, bir çocuk kafatasını, Güney Afrika´nın Vryburg kenti yakınlarındaki Taung´da bulmuştur. Dart, Australopithecus africanus diye adlandırdığı bu türün bir hominid olduğuna inanmıştır ancak bilimadamlarının büyük çoğunluğu o dönemde, bu fosilin nesli tükenmiş bir goril sınıfına (Ape) ait olduğu kanısındaydılar. Geçen 35 sene içinde ise elde edilen kanıtlar bu fosilin gerçekten de bir hominide ait olduğunu göstermektedir.
1974`de araştırmacılar, Hadar, Etiyopya´ya bir başka australopithekin bir kısım iskeletine rastlamışlardır. 3.2 milyon yıllık olan bu fosile Lucy adı verilmiştir. Lucy, ayakta yürüyebiliyordu ve bedenine orantılı ancak normal insaninkinden daha uzun kollara sahipti. 1978´de Laetoli, Tanzanya´da, 3.6 milyon yıl önce yasayan bir hominidin ayak izlerinin yanında kemikleri de bulunmuştur. Bilimadamlari, “Lucy” ve Laetoli fosillerini Australopithecus afarensis diye adlandırmışlardır. 1998´de ise Johannsesburg, Güney Afrika yakınlarındaki Sterkfontein´de, bütün bir Australopithecus africanus iskeleti keşfedilmiştir.
