Wikipedia:Paano magsimula ng pahina
Mula sa Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Matututuhan sa pahinang ito kung paano magsimula ng pahina sa Wikipedia.
[baguhin] Pagsisimula ng artikulo
- Gamitin ang search engine o kahong panghanap (nasa kaliwa, sa ibaba ng salitang hanapin) upang malaman kung may ibang tagagamit na nagsimula o sumulat na nang artikulong nais mong simulan, gawin o dagdagan.
- Mas mainam na gamitin ang mga tinatawag na "ghost links" o ang mga kawing na kulay pula mula sa ibang nakalathala nang pahina para magsimula ng bagong pahina.
- Alalahanin lamang na dapat simulan ang pahina sa pamamagitan ng pagsulat ng isang maikling pambungad o introduksyon patungkol sa paksa.
- Basahin ang pagpapangalan ng mga pahina sa Wikipedia bago bigyan ng pangalan o pamagat ang isang pahina upang maiwasan ang pangangailangang palitan ang pangalan o pamagat ng isang pahina kung sakaling mali ang paraan ng pagpapangalan dito.
- Kapag handa ka nang magsulat sa pahina, magsimula sa paggamit ng isang buong pangungusap ng hindi katulad ng isang kahulugan na tulad ng nanggaling mula sa isang diksiyunaryo. Bigyang pansin ang pamagat o titulo ng pahina sa simula ng iyong artikulo.
- Tingnan din ang listahan ng mga artikulo na kailangan ng lahat ng wika at pumili ng artikulo na wala pa sa Tagalog Wikipedia.
- Tingnan din ang mga sumusunod upang makapili ng artikulong maaari mong isulat:
- Bilang tulong at ambag sa Tagalog na Wikipedia, magsulat po sana ng artikulong hindi bumababa sa 1,500 titik o karakter (mga 2 kilobyte) ang nilalaman ng katawan ng artikulo (hindi kabilang ang pamagat o pangalan ng pahina, mga pamagat ng seksyon, mga titik na nasa sanggunian, kawing na panlabas, mga kapsyon ng larawan, mga kahon ng impormasyon (infobox), talaan, tabla, kategorya, at mga katulad. Gamitin ang iyong sariling mga pananalita. Isa lamang pong mungkahi at panukala ang mga ito para sa kapakanan ng mga mambabasa at tagagamit ng Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedya na maaaring baguhin ninuman. Maaari mong bilangin ang mga nilalamang titik ng iyong artikulo sa pamamagitan ng pagkopya nito patungo sa isang pahinang pandokumento ng Microsoft Word sa tulong ng Tools (kasangkapang-kagamitan) kung saan matatagpuan ang word count o pambilang ng salita. Maaari ka ring gumamit ng ibang program na pangkompyuter, kung ibig.
- Hinggil sa pagsasalin, isa pong opsyon ang magsalin ng artikulo mula sa isang Wikipedia na nasa ibang wika o diyalekto. Tinatawag po ang prosesong ito bilang interwiki o "pakikipag-ugnayan at pakikipagpalitan ng mga nilalaman ng mga Wikipedia". Sa paraang ito, kailangan kasama po ang mga sanggunian mula sa pinanggalingang Wikipedia, at dapat na tatakan ng katulad ng mga halimbawang nasa ibaba (pagkatapos ng bahagi ng Kategorya; makikita mo ito kapag nagbabago o nagsusulat ka sa pahina) bilang tanda ng naganap na interwiki:
-
[[en:Pamagat sa Pinagmulang Wikipedia]][[es:Pamagat sa Pinagmulang Wikipedia]][[ceb:Pamagat sa Pinagmulang Wikipedia]][[ilo:Pamagat sa Pinagmulang Wikipedia]]
- Kahulugan ng mga sagisag na ginamit sa itaas: ang "en" ay para sa Ingles na Wikipedia, ang "es" para sa Kastila, ang "ceb" para sa Sebwano, ang "ilo" para sa Ilokano, at marami pang iba.
[baguhin] Paraan ng pagsisimula ng pahina
Maaari kang magsimula ng isang pahina sa pamamagitan ng mga sumusunod na paraan:
- Magsimula ng pahina sa pamamagitan ng mga ghost link o existing link (mga nakahandang kawing ngunit walang pang pahina o artikulong nasusulat; nakaumang lamang ang mga pangawing na ito)
- Magsimula ng pahina sa pamamagitan ng pagbago teksto ng URL
- Magsimula ng pahina mula sa sandbox (isa itong pahinang gawaan at sanayan ng isang tagagamit)
[baguhin] Magsimula ng pahina na ginagamit ng mga ghost link o existing link
Maaring simulan ang pahina mula sa isang kawing patungo sa bagong pahina na iyong nais simulan. Sa mga artikulo ng Wikipedia, iyong makikita ang mga link o kawing na kulay pula na nakahanda patungo sa mga artikulong hindi pa nasimulan (kamukha ng: Titulo ng artikulo). Ito ang mga ghost link o multong kawing, itinuturing ding nakaabang na mga kawing. Kung iyong pipindutin ang kawing na ito, dadalhin ka nito sa isang pahinang nagsasabing:
- "Ang Wikipedia ay wala pang pahina ng proyekto na may ganitong tumpak na pangalan.
- Simulan ang Wikipedia:Pagpapangalan na pahina.
- Hanapin ang "Pagpapangalan" sa mga mayroon ng mga pahina.
- Hanapin ang iba pang mga pahina sa loob ng Wikipedia na umuugnay sa pamagat na ito."
Magsimulang sumulat ng artikulo sa edit-box o kahong mapagsusulatan mo. Pagkatapos, pindutin ang buton ng "paunang tingin" upang siyasatin ang buong pahina. Pindutin naman ang buton na nagsasabing "Itala ang pahina" para mailathala na ang iyong ginawa.
[baguhin] Paggawa ng kawing (link) patungo sa ibang pahina
Habang binabago mo ang ilang mga artikulo, at napagisipan mong dapat may sariling artikulo ang isang salita o parirala, ilagay ito sa loob ng double square brackets (parisukat na braket), [[tulad nito]]. "Wikifying" o pagsasa-wiki ang tawag dito. Ang bagong link o kawing na binuo ang magdurugtong sa pahinang ginawa mo sa iba pang mga pahinang dati nang buo, o magiging "ghost link" o "umang" din para sa pagsisimula ng iba at panibagong artikulo.
[baguhin] Magsimula ng pahina sa pamamagitan ng pagbago ng URL
Maaring palitan ang URL na nasa page address ng iyong web browser gaya ng sumusunod:
- http://tl.wikipedia.org/wiki/Titulo_ng_artikulo
Palitan mo ang kabuntot o kadugtong na titulo na nasa dulo ng URL address ("Titulo_ng_artikulo" na makikita sa URL). Matapos mong gawin ito, tipahin o idugtong mo na ang pamagat na gusto mong gawin o simulan. Halimbawa, nais mong simulan ang artikulong Katipunan:
- http://tl.wikipedia.org/wiki/Katipunan
Dadalahin ka nito sa isang pahinang walang nilalaman. Pindutin ang "edit" o "baguhin" na kawing (link) sa itaas ng pahina at doon mo maaring simulan ang bagong artikulo.
Ngunit, sa pamamagitan ng ganitong paraan nabubuo ang mga tinatawag na orphan o ulila, mga artikulong hindi dinudugtungan o walang kakawing na kahit anumang artikulo sa Wikipedia. Kung kaya't mas mabuti na iwasan ang paggamit ng paraang ganito sa pagsisimula ng isang bagong artikulo.
[baguhin] Magsimula ng pahina mula sa sandbox
Maari din gamitin ang sandbox! (gawaan at sanayan). Dito ka maaaring mag-eensayo sa paggawa ng artikulo at pahina. Maaaring tingnan mo muna ang halimbawa ng balangkas na nasa ibaba (kasunod ng bahaging ito):
- Mula sa sandbox, pindutin ang edit o baguhin na kawing, at gumawa ng bagong kawing (link) patungo sa pahinang nais mong simulan.
- Pindutin ang save ("itala ang pahina") na buton ng sandbox.
- Pindutin ang kawing (link) patungo sa pahinang nais mong simulan.
Paalala: Regular na binubura ang nilalaman ng sandbox, kung kaya't mainam na i-bookmark o tandaan ang pahinang iyong binuo upang iyong mabago o madagdagan itong muli. Makikita din ito sa loob ng pahina ng "my contributions" (o "aking mga ginawa") ng isang user (tagagamit) na naka-rehistro. Kaya't hinihikayat ka na naming gumawa ng isang kwenta o account (akawnt) upang magkaroon ng ganitong kakayahan sa pagaambag, pagsusulat at pagdadagdag ng mga artikulo at kaalaman. Huwag sanang kalimutan ang paalala namin tungkol sa mga orphan o ulilang mga pahina. Kailangan ka ng Tagalog Wikipedia, at ang tulong mo! Manghikayat ka pa sana ng ibang Wikipedista.
[baguhin] Halimbawa at itsura ng lilikhain mong artikulo
Isa itong halimbawa ng balangkas ng iyong pahina kapat nagsusulat ka na sa loob ng kahon ng sulatan. Inilagay ito dito para maging parisan mo:
[baguhin] Unang halimbawa:
Pangalan ng pahina (wala ito sa loob ng kahong sinusulat mo; nasa itaas ito sa gawing kaliwa)
Ang paksa, pamagat o pangalan ng pahina ay ang (nasa loob na ito ng kahong sulatan)....pambungad na mga pangungusap, paglalarawan, at iba pang mga talata na nagpapakilala sa paksa.
==Pamagat ng unang seksyon==
Katawan ng unang seksyon (binubuo ng mga pangungusap at mga talata)
==Pamagat ng pangalawang seksyon==
Katawan ng ikalawang seksyon (binubuo ng mga pangungusap at mga talata)
==Pamagat ng pangatlong seksyon==
Katawan ng ikatlong seksyon (binubuo ng mga pangungusap at mga talata)
==Mga sanggunian==*[http://www.halimbawa.com May-akda ng sanggunian mula sa internet. Pamagat, petsa], nakuha noong: petsa kung kailan nakuha ang sanggunian mo.*May-akda ng aklat o ibang babasahin. Pamagat, petsa ng pagkakalimbag o pagkakalathala, pahina, nakuha noong: petsa kung kailan ka sumangguni sa aklat.
==Mga kawing na panlabas==*[http://www.halimbawa.org Pamagat ng kawing]
[[Category:Pamagat ng kategorya]]
[baguhin] Pangalawang halimbawa:
Pangalan ng pahina (wala ito sa loob ng kahong sinusulat mo; nasa itaas ito sa gawing kaliwa)
Ang paksa, pamagat o pangalan ng pahina ay ang (nasa loob na ito ng kahong sulatan)....pambungad na mga pangungusap, paglalarawan, at iba pang mga talata na nagpapakilala sa paksa.<ref name=halimbawa1>[http://www.halimbawa.com May-akda ng sanggunian mula sa internet. Pamagat, petsa], nakuha noong: petsa kung kailan nakuha ang sanggunian mo.</ref>
==Pamagat ng unang seksyon==
Katawan ng unang seksyon (binubuo ng mga pangungusap at mga talata).<ref name=halimbawa2>May-akda ng aklat o ibang babasahin. Pamagat, petsa ng pagkakalimbag o pagkakalathala, pahina], nakuha noong: petsa kung kailan ka sumangguni sa aklat.</ref>
==Pamagat ng pangalawang seksyon==
Katawan ng ikalawang seksyon (binubuo ng mga pangungusap at mga talata)<ref name=halimbawa1/>
==Pamagat ng pangatlong seksyon==
Katawan ng ikatlong seksyong (binubuo ng mga pangungusap at mga talata)<ref name=halimbawa2/>
==Mga sanggunian=={{reflist}}
==Mga kawing na panlabas==*[http://www.halimbawa.org Pamagat ng kawing]
[[Category:Pamagat ng kategorya]]
[baguhin] Pangatlong halimbawa
Para masilip at mabasa ang isang payak at aktuwal na halimbawa ng tunay at totoong artikulo: pindutin mo ito.
[baguhin] Tungkol sa mga sanggunian
Kailangang masisiyasat ng mga tagapangasiwa (administrator) at ng ibang mga patnugot (editor) o tagagamit (user) ang sangguniang pinagkunan mo ng impormasyon, kaya't iminumungkahing:
- Kopyahin at gamitin ang mga URL address na pinagkunan ng mga impormasyon ng iyong mga isinulat.
- Itala ang mga impormasyon hinggil sa mga aklat at iba pang mga babasahin na pinagkunan mo. Isama ang pamagat ng libro, pangalan ng mga may-akda, kabanata, pahinang pinagkunan, wika ng aklat na pinagkunan, kumpanyang naglimbag, taon ng pagkakalimbag, bilang ng ISBN, at iba pa.
- Tatanggapin namin ang kahit na anong kinikilalang mga sanggunian, huwag lamang sana ang mga weblog o blog. Kung maaari, humanap ka ng mga sangguniang nasusulat na sa wikang Tagalog, pero maaari rin ang mga nasa wikang Ingles at iba pang mga wika at diyalekto sa Pilipinas, lalo kung wala pang salin sa Tagalog. Hinggil sa mga sangguniang nasa ibang wika at iba pang diyalekto, minumungkahing iwasan sana ang mga ito, maliban na lamang kung wala talagang salin sa Tagalog o Ingles, at sadyang mahalaga ang impormasyong maiaambag mo mula rito. Pakibanggit na lamang kung anong wika ang gamit ng sangguniang ito, at kailangang nakasalin sa Tagalog ang mga sinipi mong kataga.
[baguhin] Karagdagang kaalaman
Isang magandang ugali din na basahin ang nilalaman ng pahinang iyong binubuo bago ito i-save (pagsagip sa pamamagitan ng pagpindot sa "itala ang pahina"). Kung may nalalaman kang software na may kakayahang siyasatin ang baybay sa Tagalog ay mas mainam at ipaalam ito sa Tagalog na Wikipedia.
[baguhin] Mga paalala
Ang Wikipedia ay isang ensiklopedyang malayang nilalaman. Ang lahat ng iyong isinusulat ay magagamit ng publiko at masasama sa ilalim ng Lisensiyang GNU para sa Malayang Dokyumentasyon. Maari mo lamang isulat ang iyong nais kung ikaw ang nagmamayari ng karapatan sa paggamit ng impormasyong iyong isusulat, o kaya ay nanggaling ito sa isang public domain (nasa dominyong publiko). Huwag gumamit ng mga materyal na copyrighted (may karapatang-ari) nang walang paalam mula sa nagmamayari.
[baguhin] Mga mungkahi
Gamiting mabuting halimbawa ang mga Napiling Artikulo sa Unang Pahina.
Magpalawig ka o magdagdag ng impormasyon sa mga maiikling artikulong nasa Alam Ba Ninyo? ng Unang Pahina.
Lumikha ka na ng sarili mong akawnt o patnugutan. Huwag ka sanang umayaw sa unang pagsubok, sapagkat kailangan lamang na masanay ka at makagamayan ang pagsusulat dito sa Wikipedia. Gawin mo sana itong isang mabuting libangan. Umiisip ka ng paksang wala pa rito o magdagdag ka ng impormasyon sa mga artikulong naisulat na. Lagi kang magbalik dahil bagaman ikaw ang nagaambag ng impormasyon dito natututo ka rin, hindi lamang mula sa inambag na paksa ng ibang mga tagagamit, kundi mula na rin sa sarili mong mga ambag na artikulo at impormasyon. Dahil nagkakaroon ka rin ng dagdag na kaalaman mula sa mga sangguniang ginagamit mo habang nagsusulat dito sa Wikipediang Tagalog. Halina, maging kasaping patnugot ka na!
[baguhin] Tungkol sa mga larawan
- Gamiting halimbawa ang mga kalidad ng mga larawan mula sa mga Napiling Larawan na ipinakikita sa Unang Pahina.
- Makakakuha ka ng mga magagamit na larawan na may kaugnayan sa iyong artikulo mula sa Wikimedia Commons. Mayroon ding panghanap na kahon (search engine) doon.
- Maitatala mo ito sa loob ng iyong pahina sa pamamagitan ng paglalagay nito:
[[Image:Pamagat o pangalan ng larawan|thumb|right|200px|Dito nakalagay ang kapsyon ng larawang napili mo.]].- Mababago mo ang laki ng larawan sa pamamagitan ng pagbabago ng halagang px. Halimbawa: 100px, 200px, 300px o 400px. Hanggang 500px lamang ang pinahihintulutan.
[baguhin] Saan maaaring magtanong
Maaari kang kumonsulta sa mga sumusunod na pahina:
