Zawada (powiat człuchowski)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy wsi w Polsce. Zobacz też: Inne znaczenia tej nazwy.


Zawada
Województwo	pomorskie
Powiat	człuchowski
Gmina	Przechlewo
Sołtys	Jan Jaworski
Położenie	53° 46' 28'' N 17° 13' 03'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	90
Strefa numeracyjna (do 2005)	59
Kod pocztowy	77-320 (p-ta Przechlewo)
Tablice rejestracyjne	GCZ
Położenie na mapie Polski Zawada

Zawada (kaszb. Zawadô) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Przechlewo między jeziorami Szczytno Małe i Końskim. Wieś jest częścią składową sołectwa Szczytno.

Zawada to byłe dobra rycerskie w powiecie człuchowskim o powierzchni 929 hektarów (472roli ornej, 37 łąk, 129 lasu) w parafii katolickiej Przechlewo odległej o cztery kilometry . Pierwsze informacje dotyczące powstania Zawady pochodzą z 1362 roku. Nazwa wsi pochodzi od położenia majątku za rzeką Brdą czyli za wodą. Ciekawostką jest fakt, że na przestrzeni 600 lat istnienia Zawady nie zaszły żadne zmiany w nazewnictwie, nie licząc powtórzenia jednej litery ”Zawadda”. Pierwotnie ziemie te należały do Szczytna dopiero w drugiej połowie XVI w. były podzielone na kilka części, w roku 1526 w Gdańsku Król Zygmunt potwierdza przywilej na Zawade wydany na szlachetnych Jaroslao Kynderman , Baltazaro Baythner , Georgio Brodda i wdowę po szlachetnym Bartolomei Brodda. W 1570r gospodarowało w Zawadzie na 7,5 łanach trzech Russków herbu Lew , na 3 łanach W. Budner vel Buttner herbu własnego vel Ostoja odm. na 2,5 łanach S. Węgrowa herbu nieznanego i na 2 łanach G. Broda herbu własnego vel Sas odm.(Buthnerowie i Broddowie to dwie linie tego samego pnia rodu) , były to nazwiska lub przydomki (rągadła) czterech pierwotnych właścicieli Zawady którzy na początku XVII w. przyjeli odmiejscowe nazwisko Zawadzki. W 1637 r. toczy się spór o Zawade pomiędzy szlachetnymi Maciejem Russek-Zawadzkim ,Ertmani Brodda-Zawadzkim , Andrzejem Buthner-Zawadzkim , Krzysztofem Buthner-Zawadzkim i famati Jakubem Brodda-Zawadzkim mieszczaninem Chojnickim (widocznie jakiś Brodda-Zawadzki zamieszkał w Chojnicach i przeszedł do stanu mieszczańskiego) z jednej strony a Hrabią Eberstein z drugiej strony (podobno Hrabia Eberstein najeżdżał Zawade i chciał ją odebrać siłą) Tłumaczyć to może dlaczego w 1648 od 11,5 włók folwarcznych z Zawady płaci 11 florenów i 15 groszy P. Graff (Pan Hrabia) Należy przypuszczać że w tym czasie Zawada przechodziła z rąk do rąk gdyż w 1661 od Zawady Płaci Jakób Zawadzki aod nieodleglego Pakotulska Maciej Zawadzki a w 1668 w nieodległej Polnicy posiada częsci lemańskie Joannes Zawadzki a w 1682 w również nieodległym Przechlewie z części lemańskiej placi Marcin Zawadzki tak więc spór o Zawadę rozstrzygnięto na korzyść Zawadzkich gdyż w 1772 r. synowie asesora Tucholskiego Kazimierza Buthner-Zawadzkiego: Albrecht, Joseph, Anton i Konstantin odsprzedają ostatnia dziedziczną część Jakubowi Lipińskiemu był on skarbnikiem gnieźnieńskim i pisarzem grodzkim pomorskim. Istnieje także możliwość że inni dziedzice nie odzyskali swoich części lub gdy była w ich rękach odsprzedali ją i w ten sposób opuścili Zawade. Należy pamiętać że po wyjściu z gniazda Rodowego mogli zaprzestać używania przydomków gdyż nie musieli się już odróżniać dlatego ustalenie dziś którzy pomorscy Zawadzcy należą do Buthnerów ,Russków czy Brodów wymagałoby indywidualnego badania poszczególnych gałęzi i dużo szczęścia. W 1772 r spotykamy w Zawadzie Grąbczewskich , Lipińskich , Golańskich ,Dorpowskich i Kłosińskich. w roku 1862 zaś Wysockiego , Wolszlagiera , Ostrowskiego , Klosińskiego i Narożińskiego . Mieszkała wiec tu typowa szlachta Kaszubska W 1789r było w Zawadzie 12 domów mieszkalnych sto lat później było ich już 21. Pierwsza szkołę otwarto tu w 1825 roku W drugiej Polowie XIX w. major Brissen rozbudował wieś : postawił budynki dla robotników folwarcznych oraz piękny dworek. Niestety, dworek został spalony przez Rosjan w 1945r . Dziedzic Adolf Kluge w 1894r. zbudował piec wapienny w którym wypalano odkrytą przez niego kredę łąkową . Działała tu również cegielnia. Po pierwszej wojnie światowej właścicielem majątku został Max Schmeling , który w 1930 zdobył tytuł mistrza świata w wadze ciężkiej. Ostatnim właścicielem majątku był Walter Loss . W 1939r stacjonowały w Zawadzie wojska niemieckie przygotowujące się do ataku na Polskę . Znajdowało się tu także polowe lotnisko z dużą ilością samolotów pościgowych i zwiadowczych 27 sierpnia wydano kartki żywnościowe oraz nie było rodziny u której nie byłby zakwaterowany przynajmniej jeden żołnierz niemiecki przed napadem na Polske. Pod koniec 1939 roku Niemcy utworzyli w Zawadzie Komando. Oddział roboczy jeńców polskich (25 osób) pracował w okolicznych gospodarstwach.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie słupskim.

Inne miejscowości o nazwie Zawada: Zawada, Zawady, Zawadów