Walter Mondale

Z Wikipedii

Walter Frederick Mondale
Data urodzenia	5 stycznia 1928
42. Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych
Okres urzędowania	od 20 stycznia 1977 do 20 stycznia 1981
Przynależność polityczna	Partia Demokratyczna
Poprzednik	Nelson Rockefeller
Następca	George H. W. Bush
Senator Stanów Zjednoczonych z Minnesoty
Okres urzędowania	od 30 grudnia 1964 do 30 grudnia 1976
Poprzednik	Hubert Humphrey
Następca	Wendell Anderson
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Walter Frederick "Fritz" Mondale (ur. 5 stycznia 1928) – amerykański polityk, działacz Partii Demokratycznej, senator, 42. wiceprezydent USA i kandydat tej partii w wyborach prezydenckich 1984.

Spis treści 1 Przed rozpoczęciem kariery politycznej 2 Kariera polityczna 2.1 Senator 2.2 Wiceprezydent 2.3 Kandydat na prezydenta 2.4 Możliwe przyczyny porażki 3 Życie "po byciu" 3.1 Nieudany Come Back 4 Życie osobiste 5 Ciekawostka 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Przed rozpoczęciem kariery politycznej

Mondale przyszedł na świat w miejscowości Ceylon w stanie Minnesota, jako syn duchownego kościoła Metodystów. ukończył Mancester College w stolicy stanu St. Paul. W czasie wojny koreańskiej służył w stopniu kaprala w Fort Knox. Następnie zdobył wykształcenie prawnicze i rozpoczął praktykę w Minneapolis.

[edytuj] Kariera polityczna

[edytuj] Senator

Zanim został senatorem, Mondale zdobył pewna pozycję dzięki aktywnemu zangażowaniu w kampanię wyborczą gubernatora Orville Freemana.

Kiedy urzędujący senator z Minnesoty – Hubert Humphrey – został wybrany na wiceprezydenta, Mondale został mianowany na jego miejsce. W roku 1966 został wybrany na własną, pełną kadencję i odnowił mandat w wyborach 1972.

[edytuj] Wiceprezydent

Zwycięzca prawyborów w nominat Partii Demokratycznej jako kandydat na prezydenta – były gubernator Georgii Jimmy Carter – wybrał senatora Mondale'a jako swego kandydata na wiceprezydenta. Tandem Carter-Mondale pokonał w listopadowych wyborach urzędującego republikańskiego prezydenta Geralda Forda i kandydującego u jego boku senatora Roberta Dole'a – późniejszego kandydata na urząd prezydenta w roku 1996.

Mondale był pierwszym wiceprezydentem, który zamieszkał w oficjalnej rezydencji zastępcy głowy państwa.

Carter i Mondale zostali ponownie nominowani w wyborczym roku 1980, ale zostali pokonani przez republikański tandem Ronald Reagan-George H. W. Bush senior.

[edytuj] Kandydat na prezydenta

Po odejściu z urzędu wiceprezydenta Mondale powrócił na krótko po praktyki prawnej, ale niebawem ponownie zagościł na scenie politycznej. W roku 1984 odbywały się wybory prezydenckie.

Mondale – po serii zwycięstw w prawyborach – został mianowany kandydatem na prezydenta Partii Demokratycznej. Startował przeciwko urzędującemu prezydentowi Reaganowi.

Jako pierwszy kandydat jednej z dwóch głównych partii w amerykańskiej historii wybrał, jako kandydata na wiceprezydenta, kobietę – kongresman z Nowego Jorku Geraldine Ferraro.

Mondale oparł swoją kampamię na liberalnej platformie, co miało być alternatywą dla konserwatywnego pragramu Reagana.

Reagan cieszył się wówczas dużą popularnością, więc demokraci – mimo posiadania pewnych mocnych kart, między innymi istnienia dużego deficytu budżetowego – przegrali wybory. Reagan uzyskał 54,455,472 głosy (co stanowiło 59,16%), natomiast Mondale 37,577,352 (40,84%). Zwycięstwo Reagana wyglądało jeszcze bardziej przytłaczająco w kolegium elektorskim. Urzędujący prezydent wygrał wybory w 49 stanach (na 50) uzyskując 525 głosów, natomiast Mondale uzyskał większość tylko w swojej rodzinnej Minnesocie oraz Dystrykcie Kolumbii, co dało mu zaledwie 13 głosów. Reagan uzyskał zatem największą przewagę w głosowaniu elektorskim w historii USA. (Przypomnijmy, że rekord pod względem przewagi w głosowaniu powszechnym należał do Lyndona Johnsona w 1964).

Jednakże, co ciekawe, mimo druzgoczącej przegranej w Kolegium, Mondale uzyskał większy odsetek głosów powszechnych, niż prezydent Bush, kiedy ten starał się w wyborach roku 1992 o reelekcję, mimo iż Bush miał znacznie więcej miejsc w kolegium. Taki jest już amerykański system wyborczy.

[edytuj] Możliwe przyczyny porażki

W opinii zdecydowanej większości ekspertów główną przyczyną porażki Mondale'a było to iż, mimo pozostawania bardzo znaczącą figurą polityczną, nie był znany większości obywateli. Od czasu odejścia z urzędu wiceprezydenta a wyborów nie piastował żadnych funkcji publicznych, podczas gdy Reagan, jako urzędujący prezydent, siłą rzeczy był mocno eksponowany.

Mondale uchodził dość powszechnie za inteligentnego polityka. W opinii wielu wygrał też debaty z Reaganem "na argumenty", ale nie "medialnie". Doskwierał mu ponadto brak funduszy, co nie pozwoliło na rozkręcenie dynamicznej kampanii. Mimo to wielu demokratów uważało potem, że, szanse zwycięstwa nad Reaganem były niewielkie w tym roku, a Mondale i tak zdobył wysoki wynik jak na owe warunki (ponad 40% głosów, czyli większy odsetek niż np. George McGovern w 1972, lub George H. W. Bush w 1992).

[edytuj] Życie "po byciu"

Po porażce w wyborach prezydenckich Mondale powrócił do praktyki adwokackiej. Natomiast w latach 1986-1993 był przewodniczącym Demokratycznego Instytutu ds. Spraw Zagranicznych.

W 1993 roku nowy, demokratyczny, prezydent Bill Clinton mianował byłego wiceprezydenta ambasadorem w Japonii. Funkcję tę Mondale pełnił do roku 1996. W 1998 roku był też wysłannikiem Clintona w Indonezji.

[edytuj] Nieudany Come Back

Tuż przed wyborami parlamentarnymi w roku 2002, ubiegajacy się o ponowny wybór senator z Minnesoty Paul Wellstone zginął w katastrofie lotniczej. W tej sytuacji demokraci w stanie swym kandydatem mianowali 74-letniego byłego wiceprezydenta. Mondale przegrał jednak wybory ze swym republikańskim oponentem Normem Colemanem niewielką różnicą głosów.

Po przegranych wyborach oświadczył, że to jego ostatnia kampania wyborcza w życiu.

[edytuj] Życie osobiste

Walter Mondale jest żonaty od 27 grudnia 1955 z Joan Adams (ur. 8 sierpnia 1930). Mają trójkę dzieci: synów Theodore'a Mondale'a (ur. 12 października 1957), Williama Halla Mondale'a (ur. 7 lutego 1962). Ich jedyna córka Eleanor Jane Mondale, jest znaną osobistością telewizyjną.

W wolnym czasie były wiceprezydent lubi łowić ryby, grać w tenisa oraz jeździć na nartach. Jest też miłośnikiem twórczości Szekspira, książek o tematyce historycznej oraz Monty Pytona.

[edytuj] Ciekawostka

Ta sekcja może zawierać informacje trywialne, plotkarskie i tym samym niepotrzebne w artykule encyklopedycznym. Staraj się integrować ciekawostki z główną treścią artykułu. Po oczyszczeniu tej sekcji możesz usunąć szablon. Potrzebę wpisania ciekawostek możesz omówić w dyskusji artykułu.

W jednym z odcinków serialu Simpsonowie, kiedy rodzina Simpsonów zmuszona jest do ucieczki z Australii na pokładzie helikoptera Homer Simpson zadaje pilotowi pytanie czy będą lądowali na lotniskowcu, w odpowiedzi słyszy, że najbliższym okrętem amerykańskim jest (fikcyjny) USS Walter Mondale – "okręt pralniczy".

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (en)
• Biografia Senat Stanów Zjednoczonych (en)