Wikipedia:Tworzenie haseł
Z Wikipedii
Niniejszy poradnik ma charakter "szybkiego" wprowadzenia do tworzenia haseł, które przyda się początkującym autorom. Po przećwiczeniu opisanych tutaj zagadnień sięgnij do bardziej rozbudowanego i szczegółowego poradnika, który znajdziesz na stronie Wikipedia:Poradnik autora Wikipedii.
Spis treści |
[edytuj] Strategia pracy
Jeśli jesteś specjalistą z jakiejś dziedziny albo po prostu pasjonatem jakiegoś tematu, przeszukaj, choćby pobieżnie, zasoby Wikipedii i zorientuj się, co zostało już napisane. To najlepszy punkt wyjścia, który pozwoli Ci kontynuować wpisy z danej dziedziny. Specjaliści są mile widziani, gdyż najważniejszym postulatem jest rzetelność.
Jeśli nie jesteś specjalistą, a masz ogólną wiedzę i znasz któryś z głównych języków obcych, korzystaj intensywnie z czołowych obcojęzycznych Wikipedii, zwłaszcza angielskiej, niemieckiej czy francuskiej. Tłumaczenia z innych Wikipedii to doskonały sposób rozszerzania zasobów, tym bardziej, że zasady obowiązujące w projekcie pozwalają tłumaczyć hasła (dosłownie czy choćby we fragmentach) bez obowiązku ubiegania się o pozwolenie. Możesz także wykorzystywać ilustracje z obcojęzycznych Wikipedii – oczywiście przy zachowaniu wszystkich przypisów dotyczących autorów, praw autorskich, itp.
Pamiętaj, że niedopuszczalne jest kopiowanie cudzych materiałów z Internetu, a już szczególnie haseł z dostępnych publicznie encyklopedii, jak WIEM czy PWN. Takie skopiowane hasła są bez dyskusji usuwane przez administratorów Wikipedii.
Najbardziej zalecane są oczywiście hasła związane z naszym krajem, gdyż powinniśmy sami wnosić wkład do ogólnoświatowej Wikipedii, a nie tylko świecić światłem odbitym. Chodzi o polską historię i geografię, o polskich twórców nauki i kultury, polskich polityków – jednym słowem o te wszystkie pojęcia, które z natury rzeczy właśnie my możemy najlepiej opracować, a z których będą także korzystać przy tłumaczeniach nasi koledzy i przyjaciele z innych Wikipedii. Nikt lepiej od nas nie opisze przecież poety Jana Kochanowskiego, tak samo jak nikt lepiej niż Czesi nie opisze kompozytora Bedřicha Smetany, zaś Amerykanie – narodowych pomników w Waszyngtonie czy Wietnamczycy wojny wietnamskiej.
Bardzo ważny postulat: staraj się zachowywać neutralny punkt widzenia, zwany w naszym żargonie NPOV (Neutral Point of View). Wikipedia nie jest miejscem propagandy czy ideologicznych wojenek. Nawet tak drażliwe kwestie, jak narodowość Mikołaja Kopernika można przedstawić beznamiętnie i z pełną bezstronnością, bo prawda nie może być przedmiotem przetargów czy głosowania. Wszelkie kontrowersje staraj się wyjaśniać w dyskusjach przy poszczególnych hasłach.
Więcej o bezstronności przy pisaniu haseł – Wikipedia:Neutralny punkt widzenia
[edytuj] Tworzenie nowego hasła
Mamy trzy sposoby tworzenia nowego hasła:
- Jeśli widzisz czerwony kolor odsyłacza wyświetlany w dowolnym haśle Wikipedii, oznacza to, że autor hasła zasugerował konieczność utworzenia takiego hasła, ale nie zostało ono jeszcze utworzone. Kliknięcie takiego odsyłacza przenosi od razu do pustego pola edycyjnego, które można wypełnić treścią.
- Przykład: Hasło, którego jeszcze nie ma (prosimy nie tworzyć tego hasła! możliwość tworzenia nowych haseł poniżej)
- Utworzenie nowego hasła, które nie ma żadnych powiązań.
Zacznij od sprawdzenia w wyszukiwarce, czy dane hasło już nie istnieje pod jakąś nazwą.
Jeśli nie:
- Wpisz tytuł hasła do okna poniżej i kliknij Utwórz artykuł
- wpisz w polu adresowym wyszukiwarki nazwę hasła po adresie Wikipedii, np. http://pl.wikipedia.org/wiki/Nowe hasło (tak naprawdę musisz zmienić tylko końcówkę adresu). Po wciśnięciu klawisza Enter pojawi się strona z informacją, że takiego hasła jeszcze nie ma. Kliknij odsyłacz Edycja na tej stronie.
Porada dla posiadaczy Firefoksa: jeśli nazwa hasła zawiera polskie litery, wpisanie takiej nazwy w polu adresowym przeglądarki powoduje zamianę polskich znaków na "dziwne" krzaczki. Raczej wpisz nazwę w polu wyszukiwarki, a potem na wyświetlonej stronie kliknij czerwony odsyłacz "Możesz stworzyć artykuł o tej nazwie".
Wpisz jakieś zdanie i kliknij przycisk Podgląd pod oknem edycji. Edytor Wikipedii wyświetli wówczas rzeczywisty podgląd hasła, a pod nim ponownie okno edycyjne. Nad hasłem widnieje czerwone ostrzeżenie: Uwaga: To jest tylko podgląd – artykuł nie został jeszcze zapisany! Oznacza to, że hasło nie zostało jeszcze wprowadzone do encyklopedii, a jedynie pokazane w docelowej postaci. Dopiero kliknięcie przycisku Zapisz spowoduje włączenie hasła do bazy.
Nad polem edycyjnym widnieje pasek narzędziowy, który jest domyślnie włączony (chyba że zmienisz to w preferencjach, w sekcji Wymiary pola edycji). Pasek zawiera szereg poleceń, które pozwalają formatować fragmenty redagowanego hasła — wystarczy objąć fragment blokiem i kliknąć przycisk formatujący. Nie zawsze musisz korzystać z przycisków — przy typowym formatowaniu znacznie łatwiej jest wpisywać odpowiednie kody ręcznie.
Po nabraniu wprawy łatwiej będzie (i taniej – jeśli masz zwykły modem) pisać hasła offline i formatować je ręcznie, a potem wklejać do utworzonego hasła online.
Jeśli hasło ma być dłuższe i z góry wiesz, że będzie opracowywane przez pewien czas (kilka godzin czy dni), wklej od razu na samej górze komunikat {{WEdycji|XXX}} (gdzie XXX = nick autora), który poinformuje inne osoby, aby chwilowo nie ingerowały w treść. Więcej informacji w sekcji Komunikaty.
Uwaga: jeśli chcesz poeksperymentować z formatowaniem tekstu, utwórz swój własny brudnopis, zakładając stronę według schematu:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedysta:Twoja_nazwa/Brudnopis
Na takiej stronie możesz szaleć do woli, nie robiąc eksperymentów w żadnych hasłach Wikipedii.
WAŻNE – nie podpisujemy się pod hasłami!!! Hasło od momentu napisania należy do publicznej domeny i może być poprawiane i uzupełniane przez inne osoby, więc podpisywanie się nie ma sensu. Współautorstwo jest jedynie widoczne w historii hasła.
[edytuj] Hasło w pigułce
Ponieważ przeczytanie poradnika zajmie Ci zapewne kilka godzin lub nawet cały dzień, podajemy od razu technikę hasła w pigułce, co pozwoli Ci zacząć poprawnie pisać hasła już po paru minutach. Zwracamy tu uwagę na kluczowe techniki.
Przyjrzyj się skróconej zawartości hasła biograficznego – porównaj od razu z "żywym" hasłem Władysław Abraham.
'''Władysław Abraham''' (ur. [[10 października]] [[1860]] w [[Sambor]]ze, zm. [[15 października]] [[1941]] we [[Lwów|Lwowie]]) – polski prawnik i uczony.
Zajmował się historią [[prawo kanoniczne|prawa kanonicznego]] i polskiego oraz historią Kościoła. Studiował na wydziałach prawa i filozofii [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] W [[1886]] roku objął katedrę prawa kościelnego na [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Lwowskim]], którego był też potem rektorem. Brał udział w komisji ministerialnej przygotowującej projekt konkordatu między Rzeczpospolitą Polską i [[Stolica Apostolska|Stolicą Apostolską]], współtworzył polskie [[prawo małżeńskie]].
Jego synem był generał [[Roman Abraham]], w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii.
- Nazwa hasła. Na początku podaj nazwę hasła, obejmując ją z obu stron trzema apostrofami, co spowoduje pogrubienie czcionki.
- Daty. Ujmij je w nawiasie, obejmij odsyłaczami [[]] daty – osobno dzień i miesiąc (10 października), osobno rok (1860). Zawsze używaj poprawnej formy dnia, np. 1 stycznia (nie 1 styczeń!).
- Po myślniku podaj krótkie objaśnienie, np. polski prawnik i uczony.
- Naciśnij dwa razy klawisz Enter i przejdź do dłuższego opisu. Akapity rozdzielaj zawsze dwoma "Enterami".
- Odsyłacze do innych haseł twórz za pomocą podwójnego nawiasu kwadratowego, np. [[prawo kanoniczne]].
- Jeśli musisz objąć odsyłaczem inną formę fleksyjną, np. prawa kanonicznego, wpisz przykładowo [[prawo kanoniczne|prawa kanonicznego]]. Pierwsza część odsyłacza prowadzi do właściwego hasła, zaś druga część powoduje wyświetlenie treści odsyłacza we właściwej formie deklinacyjnej.
Bardziej szczegółowe informacje są podane poniżej.
[edytuj] Akapity
Akapity muszą być oddzielane od siebie za pomocą pustego wiersza. Innymi słowy, aby utworzyć nowy akapit, musisz dwukrotnie nacisnąć klawisz Enter. Jeśli zrobisz to tylko raz, edytor MediaWiki "zleje" ze sobą oba fragmenty tekstu. To powszechny błąd początkujących autorów haseł, którzy sądzą, że wystarczy jedynie rozdzielić dwa akapity pojedynczym znakiem końca akapitu.
Można też wspomagać się pewnymi znacznikami języka HTML, ale o tym powiemy niżej, w sekcji poświęconej znacznikom.
Niekiedy przydaje się użycie tzw. tekstu preformatowanego, w którym każdy akapit poprzedza się spacją. Powoduje to wyświetlenie akapitów z lekkim wcięciem, w tabeli i na lekkim podlewie.
Nie żarty to ni przelewki a jeno ciężka praca, chłop, który idzie do dziewki cięższy niż dwóch, co wraca.
chcąc ograniczyć wielkość obramowania możesz zastosować trik, umieszczając tekst w tabeli, np.:
{|
||
- Jakiś tekst
- ...
|}
co, dla poprzedniego przykładu, da efekt jak poniżej:
Nie żarty to ni przelewki a jeno ciężka praca, chłop, który idzie do dziewki cięższy niż dwóch, co wraca. |
Pamiętaj jednak, że akapity nie są wówczas zawijane, a więc należy tę technikę stosować do krótkich wierszy, np. w poezji czy listingach kodu komputerowego, gdzie linie nie mogą być zawinięte.
[edytuj] Wcięcia
Możesz wreszcie stosować wyróżniające wcięcia, używając znaków dwukropka.
To jest tekst bez wcięcia.
: To jest wcięty akapit.
:: Jeszcze bardziej wcięty akapit.
: To jest kolejny wcięty akapit.
I znowu akapit bez wcięcia.
Da to w rezultacie:
To jest tekst bez wcięcia.
- To jest wcięty akapit.
- Jeszcze bardziej wcięty akapit.
- To jest kolejny wcięty akapit.
I znowu akapit bez wcięcia.
[edytuj] Śródtytuły (nagłówki)
W hasłach możemy stosować cztery poziomy śródtytułów, sygnalizowane odpowiednią liczbą znaków równości. Odpowiadające im kody to:
== Śródtytuł stopnia 2 ==
=== Śródtytuł stopnia 3 ===
==== Śródtytuł stopnia 4 ====
===== Śródtytuł stopnia 5 =====
Przykładem śródtytułów stopnia drugiego i trzeciego są śródtytuły w tym artykule. Jeśli śródtytułów rozmaitego szczebla jest trzy lub więcej, edytor MediaWiki automatycznie tworzy z nich spis treści, przy czym spis ten zawiera drzewo tytułów, zależnie od ich zagnieżdżenia.
[edytuj] Wyróżnianie fragmentów tekstu
W treści artykułu w uzasadnionych przypadkach należy stosować wyróżnianie części tekstu przez pogrubienie, pochylenie, podkreślenie. Jednocześnie stosowanie tego powinno być wstrzemięźliwe i z dbałością o niemieszanie z innymi, np. automatycznymi wyróżnieniami, jak chociażby inny kolor odnośników wewnętrznych (wiki) czy zewnętrznych. Ponadto pogrubienie powinno być stosowane tylko dla wyróżnienia tytułu hasła.
Wyróżnianie można uzyskać stosując znaczniki wiki (zalecane) oraz HTML (dopuszczalne).
[edytuj] Znaczniki wiki
Do dyspozycji mamy dwa sposoby wyróżnienia czcionki – pochylenie (dwa apostrofy) i pogrubienie (trzy apostrofy):
wpisanie w kodzie artykułu
''Jakaś pochylona treść''
spowoduje pochylenie tekstu, a więc powyższy tekst będzie wyglądał jak poniżej
Jakaś pochylona treść
natomiast wpisanie
'''Jakaś pogrubiona treść'''
spowoduje pogrubienie tekstu, a więc powyższy tekst będzie wyglądał jak poniżej
Jakaś pogrubiona treść
Można połączyć pogrubienie i pochylenie, wpisując aż pięć apostrofów
'''''Pogrubienie i pochylenie'''''
co da w efekcie
Pogrubienie i pochylenie
[edytuj] Znaczniki HTML
Powyższe efekty można uzyskać, stosując znaczniki HTML <i>...</i>, <b>...</b>. Natomiast tylko takim sposobem można uzyskać podkreślenie, gdyż edytor MediaWiki nie daje bezpośredniego polecenia do takiego wyróżnienia fragmentu tekstu.
W tym celu należy zastosować znacznik jak poniżej
<u>Jakaś podkreślona treść</u>
co w efekcie da nam poniższy wygląd
Jakaś podkreślona treść
[edytuj] Wykazy (listy)
[edytuj] Wykazy nienumerowane
Najprostszym sposobem utworzenia nieuporządkowanego (czyli nienumerowanego) wykazu (listy) jakichś pojęć czy zagadnień jest podanie ich w kolejnych wierszach i poprzedzenie gwiazdkami, np.
* Warszawa
* Kraków
* Wrocław
Efekt będzie następujący:
- Warszawa
- Kraków
- Wrocław
Stosując większą liczbę gwiazdek, np. dwie na drugim poziomie zagnieżdżenia i trzy na trzecim poziomie, można tworzyć drzewo, z wcięciami zależnymi od poziomu:
* Polska
** Ludność
*** Miasta
*** Wieś
...
Da to w efekcie:
- Polska
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Czechy
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Słowacja
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
[edytuj] Wykazy numerowane
Innym sposobem jest użycie znaku #, który pozwala utworzyć wykaz uporządkowany lub numerowany.
# Warszawa
# Kraków
# Wrocław
I efekt:
- Warszawa
- Kraków
- Wrocław
Można też zastosować hierarchię, stosując dwa lub trzy kolejne znaki # przed wierszami:
- Polska
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Czechy
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Słowacja
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
[edytuj] Wykazy mieszane
Można też mieszać definicje:
- Polska
- Ludność
- Powierzchnia
- Czechy
- Ludność
- Powierzchnia
- Słowacja
- Ludność
- Powierzchnia
[edytuj] Definicje
Specyficznym rodzajem list są definicje, w których nazwę definicji poprzedza się znakiem średnika, zaś wyjaśnienie definicji znakiem dwukropka.
; Warszawa : stolica Polski
; Praga : stolica Czech
; Berlin : stolica Niemiec
- Warszawa
- stolica Polski
- Praga
- stolica Czech
- Berlin
- stolica Niemiec
[edytuj] Odsyłacze (linki)
[edytuj] Odsyłacze (wewnętrzne) do polskiej Wikipedii
Najprostszym sposobem utworzenia odsyłacza do innego hasła w polskiej Wikipedii jest objęcie tytułu tego hasła specjalnym znacznikiem, dwoma nawiasami kwadratowymi, np. [[Albert Einstein]].
Wygląda to wtedy następująco:
W 1905 roku Albert Einstein pracował w urzędzie patentowym.
Może się zdarzyć, że zechcesz podać odsyłacz do jakiegoś hasła, ale zasygnalizować go inną treścią niż jego tytuł, np. twórca teorii względności.
Wówczas musisz skorzystać ze specjalnej, dwuczłonowej techniki:
[[Albert Einstein|twórca teorii względności]]
Pierwszy człon jest odsyłaczem do innego hasła, natomiast drugi człon po pionowej kresce jest wyświetlany w naszym haśle.
Efekt jest następujący:
Powszechnie wiadomo, że twórca teorii względności lubił koty.
Technika jest także przydatna wtedy, gdy musimy użyć wyrazów w innej formie fleksyjnej, np. Alberta Einsteina. Trzeba wtedy zastosować kod:
[[Albert Einstein|Alberta Einsteina]]
Czytałem sławne dzieło Alberta Einsteina, ale zupełnie go nie zrozumiałem.
Niekiedy zdarza się, że hasło jednowyrazowe w innej formie fleksyjnej niż mianownik można opisać w następujący sposób:
[[Waszyngton]]ie
Vietnam Veterans Memorial jest w Waszyngtonie.
Może się zdarzyć, że wskazywane hasło jest wieloznaczne – na przykład Hel. W takim przypadku trzeba użyć odsyłacza do konkretnego znaczenia, np. hel (pierwiastek) lub Hel (miasto). Żeby dodatkowy nawias przeszkadzał w czytaniu tekstu, wstaw za nim pionową kreskę:
[[hel (pierwiastek)|]]
Ma to taki sam skutek, jakby za kreską powtórzono główną część hasła:
[[hel (pierwiastek)|hel]]
Jako gaz lekki i niepalny, hel nadaje się do napełniania balonów.
Również w tej postaci odsyłacza działa "doklejanie" końcówek fleksyjnych:
[[hel (pierwiastek)|]]em
[[Hel (miasto)|]]u
Balon napełniony helem wystartował z Helu.
Jeżeli hasło ma kilka części, można odwołać się tylko do jednej z nich, podając nazwę sekcji po znaku #, np:
[[Potęga#Potęga 0^0]] – Potęga
Po kliknięciu na odnośnik zostaniemy przeniesieni do sekcji "Potęga 0^0". Jeżeli jest kilka sekcji o tej samej nazwie, należy podać numer po nazwie sekcji:
[[Wikipedia:Przyznawanie uprawnień administratora#Dyskusja: 2|Druga dyskusja]] daje Druga dyskusja
Jeśli Twoje hasło wiąże się z innymi hasłami w Wikipedii, warto wydzielić pod treścią hasła specjalną sekcję o nazwie Zobacz też, np.
Zobacz też: [[hasło 1]] – [[hasło2]] – [[hasło3]]
lub
Zobacz też: [[hasło 1]], [[hasło2]], [[hasło3]]
Przykład takiej sekcji z użyciem listy nienumerowanej znajduje się na dole poradnika.
[edytuj] Odsyłacze do stuleci
Odsyłacz do konkretnego stulecia możesz podać klasycznym sposobem, np.:
W [[XIX wiek]]u szybko rozwijał się przemysł.
(lub: W [[XIX wiek]]u szybko rozwijał się przemysł.)
W XIX wieku szybko rozwijał się przemysł.
Można jednak stosować dla wygody skróconą formę:
W [[XIX w.]] szybko rozwijał się przemysł.
W XIX w. szybko rozwijał się przemysł.
Istniejące już przekierowanie poprawnie wyświetli odsyłacz do hasła [[XIX wiek]].
Analogicznie można podawać odsyłacze do stuleci przed naszą erą:
W [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] żył grecki filozof.
W II w. p.n.e. żył grecki filozof.
[edytuj] Odsyłacze (wewnętrzne) do innych Wikipedii
Zaleca się koordynowanie haseł z analogicznymi hasłami w innych Wikipediach. Dla przykładu, jeśli opracowujesz hasło Albert Einstein, warto podać adresy tego samego hasła w innych wersjach językowych. Stosuje się wówczas składnię (przykładowo, dla języka angielskiego):
[[en:Albert Einstein]]
Spowoduje to, że odsyłacz do hasła w angielskiej Wikipedii ukaże się w pasku nawigacyjnym Wikipedii przy lewym brzegu ekranu. Możemy stosować wiele takich odsyłaczy, podając jedynie odmienne kody językowe, np. de dla języka niemieckiego, fr dla języka francuskiego, es dla hiszpańskiego, eo dla esperanta itd. Listę takich haseł (potocznie zwanych interwiki) warto uporządkować według kolejności alfabetycznej języków.
[[de:Albert Einstein]]
[[en:Albert Einstein]]
[[eo:Albert Einstein]]
[[fr:Albert Einstein]]
[[it:Albert Einstein]]
Odsyłacze te można podać w dowolnym miejscu hasła, ale dla "elegancji" najlepiej jest je podać na końcu hasła.
Odsyłacze interwiki są o tyle przydatne, że gdy hasło jest długie i wymaga dłuższej pracy, inna osoba może łatwo podjąć edycję, korzystając od razu z obcojęzycznych źródeł.
Ale uwaga! Musisz sprawdzić, czy dane hasło istnieje w innych Wikipediach i jaka jest jego postać!
[edytuj] Odsyłacze (wewnętrzne) na innych Wikipediach do naszych zasobów
Odsyłacze do naszych zasobów, wstawiane w tekście artykułu (a nie w menu wyboru języka) w obcej Wikipedii wstawiamy, poprzedzając oznaczenie języka ":" (dwukropkiem), czyli np.:
You can access new images of Joystick at Polish Wikipedia at definition of Joystick ([[:pl:Dżojstik]]).
[Możesz uzyskać dostęp do nowych obrazków dżojstika na polskiej Wikipedii przy definicji dżojstika (link)].
co zaowocuje wstawieniem linku w artykule angielskim (angielskiej wersji Wikipedii), w treści, a nie w menu wersji językowych. Metoda ta jest szczególnie pomocna, jeżeli na stronach dyskusji w obcych Wikipediach chcemy pozostawić link do naszej prywatnej strony Wikipedysty, ale nie chce nam się zakładać konta w danej wersji językowej.
Możemy wstawić poniższy tekst (za LOGIN wstaw swój):
[[Wikipedysta:LOGIN|LOGIN]]
co na stronie obcej Wikipedii zaowocuje wstawieniem linku, jaki uzyskuje się, będąc zalogowanym i wpisując ~~~ (trzy tyldy). W ten sposób nie musimy zakładać konta na danej wersji językowej Wikipedii, osoby chcące się z nami skontaktować zostaną przekierowane na naszą stronę w polskiej Wikipedii. Link można zmodyfikować tak, aby kierował do naszej strony dyskusyjnej.
[[Dyskusja wikipedysty:LOGIN|LOGIN]]
To samo dotyczy umieszczania takich linków "zagnieżdżonych" w treści naszego artykułu (na polskiej Wikipedii). Jednak ich użycie należy ograniczyć do minimum i stosować jedynie na stronach dyskusji.
[edytuj] Odsyłacze (zewnętrzne) do Internetu
Jeśli tworzysz odsyłacz (link) do jakiegoś innego miejsca w Internecie, wystarczy, że wpiszesz po prostu pełny adres (koniecznie razem z oznaczeniem protokołu http://), co spowoduje, że edytor automatycznie zamieni go na aktywny (klikalny) adres:
Angielska Wikipedia mieści się pod adresem http://en.wikipedia.org.
Często zdarza się, że adresy internetowe są "brzydkie", gdyż zawierają skomplikowane ścieżki wygenerowane przez skrypty. Można temu zaradzić, ukrywając adres, a wyświetlając jego nazwę opisową, np.
[http://info.babylon.com/gl_index/gl_search.php?n=10&cat=1 Słowniki w Babylonie]
czego rezultatem będzie:
Adres poczty elektronicznej trzeba poprzedzić prefiksem mailto:
mailto:Kowalski@firma.org.pl
Dzięki temu adres będzie "klikalny".
Można go ukryć, stosując podaną wyżej technikę:
[mailto:Kowalski@firma.org.pl Adres pocztowy Kowalskiego]
Jeśli piszesz hasło, przy którym chcesz podać wartościowe źródła informacji w Internecie, wydziel na dole specjalną sekcję pod nazwą Linki zewnętrzne i w niej podaj listę kilku odsyłaczy, np.
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.adres1.pl Adres 1]
* [http://www.adres2.pl Adres 2]
* [http://www.adres3.pl Adres 3]
Pamiętaj jednak, aby lista odsyłaczy zawierała rzeczywiście istotne adresy, a nie autopromocję własnych serwisów internetowych!
[edytuj] Dodatkowe informacje
Warto też zapoznać się z informacjami o stosowaniu odnośników w kodzie i tekście wiki zawartymi na Meta.
[edytuj] Poziome linie
Pozioma linia jest wstawiana za pomocą czterech kresek (znaków "minus")
----
Efekt jest następujący:
Nie nadużywaj poziomych linii – staraj się je stosować oszczędnie i w wyjątkowych wypadkach.
[edytuj] Tabele
Tabele przydają się dość często przy budowie bloków usystematyzowanych informacji, jak np. wykazu państw z ich ludnością czy listy rekordów w jakiejś dyscyplinie sportu. Tabele zauważysz także w hasłach z szablonami, jak np. gatunki zwierząt (Goryl) czy podstawowe opisy państw (Polska).
- Znaczniki {| |} wprowadzają szkielet tabeli.
- Znaczniki ! wprowadzają komórki nagłówkowe tabeli, czyli komórki z tytułami kolumn – zawartość tych komórek jest wyświetlana pogrubioną czcionką. Wpisz tyle komórek nagłówkowych, ile kolumn ma mieć tabela (dla przejrzystości wpisuj je jedną pod drugą), a po każdym znaczniku wpisz treść komórki nagłówkowej.
- Znaczniki | wprowadzają zwykłe komórki tabeli. Także i tutaj podaj tyle komórek dla danego wiersza, ile ma być kolumn tabeli. Za znacznikami wpisuj treść komórek.
- Znaczniki |- rozdzielają poszczególne wiersze tabeli.
- Aby tabela miała obramowanie, po znaczniku otwierającym tabelę (i po spacji) podaj parametry border, cellpadding i cellspacing, np.
- {| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"
- Tabela będzie mieć wtedy grubość obramowania 1 piksel, komórki będą przylegać do siebie, zaś odstęp zawartości komórki od jej obramowania wyniesie 5 pikseli.
- Jeśli chcesz, aby w danej komórce zawartość była wyrównywana do lewego marginesu, do środka lub do prawego marginesu, podaj parametr align="left" lub align="center" lub align="right". Na przykład:
- |align="center"|zawartość komórki
- Polecenie align="right" powinno się stosować w przypadku liczb.
Zawartość jest domyślnie wyrównywana do lewego marginesu.
- Jeśli chcesz, aby w danej komórce zawartość była wyrównywana do górnego brzegu, podaj parametr valign="top", na przykład:
- |valign="top"|zawartość komórki
| nagłówek 1 | nagłówek 2 | nagłówek 3 |
|---|---|---|
| komórka A1 | komórka A2 | komórka A3 |
| komórka B1 | komórka B2 | komórka B3 |
I przykład tabeli:
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5"
!L.p.
!Państwo
!Ludność
|---
|align="right"|1.
|align="center"|[[Chiny]]
|align="right"|1 286 975 468
|---
|align="right"|2.
|align="center"|[[Indie]]
|align="right"|1 049 700 118
|---
|align="right"|3.
|align="center"|[[Stany Zjednoczone]]
|align="right"|290 342 554
|}
| L.p. | Państwo | Ludność |
|---|---|---|
| 1. | Chiny | 1 286 975 468 |
| 2. | Indie | 1 049 700 118 |
| 3. | Stany Zjednoczone | 290 342 554 |
[edytuj] Tabela w pigułce
Tworzenie tabel wbrew pozorom nie jest takie proste, jak by się wydawało. Zaprezentowane poniżej grafiki powinny to zagadnienie znacznie przybliżyć. Pierwsza utworzona tabela jest dokładnie opisana, druga zawiera te same dane, lecz ma zmienione parametry. Warto porównać te parametry i zwrócić uwagę na zaistniałe zmiany.
[edytuj] Format tabeli (zalecany)
W praktyce należy unikać powyższych skomplikowanych kodów tabeli i zamiast tego użyć gotowej klasy tabel "wikitable":
{| class="wikitable"
! kolumna 1, wiersz 1
! kolumna 2, wiersz 1
|-
| kolumna 1, wiersz 2
| kolumna 2, wiersz 2
|}
da w efekcie schludnie sformatowaną tabelę z ramką i wyróżnieniem pól poprzedzonych wykrzyknikiem (pola nagłówkowe):
| kolumna 1, wiersz 1 | kolumna 2, wiersz 1 |
|---|---|
| kolumna 1, wiersz 2 | kolumna 2, wiersz 2 |
Uwaga: Jeśli główna tabela ma podany parametr class="wikitable", wówczas kolorowanie tła tabeli zagnieżdżonej nie funkcjonuje poprawnie.
[edytuj] Tabela sortowalna
Dla danych statystycznych powinno się korzystać z class="wikitable sortable", co wyprodukuje:
| Jakiś nagłówek 1 | Jakiś nagłówek 2 | Jakiś nagłówek 3 |
|---|---|---|
| Alfa | 30 | blah |
| Beta | 2 | solniczka |
| Gamma | 3,14 | kuku |
| Delta | 3.151 | ścisk |
| Epsilon | 97 | zum |
Sortować tabelę można, klikając na ikonki przy nagłówkach.
Uwaga: Polskie litery nie są sortowane poprawnie – dlatego w tym przykładzie ścisk trafia na koniec.
[edytuj] Szablony (komunikaty)
W rozmaitych okolicznościach przydają się komunikaty generujące automatyczne wpisy.
[edytuj] Zalążki
Do szczególnie popularnych należy zwłaszcza tzw. stub, który oznacza zalążek strony. Po wpisaniu kodu:
{{Stub}}
uzyskujemy komunikat informujący inne osoby, że zdaniem autora jest to dopiero "zalążek" hasła i warto je rozszerzyć.
Nie twórz jednak haseł, w których znajduje się tylko 50 znaków i komunikat ze stubem. Staraj się podać przynajmniej elementarną informację.
Przyjmij generalną zasadę, że nie chodzi o jak największą liczbę haseł w encyklopedii, choć oczywiście bierzemy wszyscy udział w przyjacielskim wyścigu z naszymi kolegami, tworzącymi Wikipedie w innych językach. Warto jednak pisać hasła dłuższe, bardziej wyczerpujące.
[edytuj] Ujednoznacznienia
Jeśli nazwa hasła nie jest jednoznaczna, możesz utworzyć komunikat, który sygnalizuje tę niejednoznaczność.
{{disambig}}
Na przykład:
{{disambig}}
* [[Kot (nazwisko)]] – popularne nazwisko polskie
* [[Kot (zwierzę)]] – ssak lądowy
Da to następujący wynik:
- Kot (nazwisko) – popularne nazwisko polskie
- Kot (zwierzę) – ssak lądowy
W ten sposób dasz czytelnikowi możność dotarcia do właściwego hasła.
[edytuj] W Edycji
Jeśli pracujesz dłużej nad jakimś hasłem i chcesz uprzedzić o tym innych, aby chwilowo nie ingerowali w treść, możesz wstawić u góry komunikat:
{{WEdycji|Twoja_nazwa_użytkownika}}
czego efektem jest:
 |
Ta strona projektu jest teraz edytowana przez Twoja_nazwa_użytkownika. Prosimy nie edytować strony do czasu zniknięcia tej wiadomości. Nazwa użytkownika, który dodał tę wiadomość, jest wyświetlona na stronie historii. Jeżeli ta strona nie była edytowana od paru godzin, prosimy usunąć szablon. Założeniem tego szablonu jest zmniejszenie konfliktów edycji. |
Taki szablon nie powinien jednak znajdować się w haśle dłużej, niż wymaga przygotowanie i wprowadzenie zmian.
[edytuj] Więcej o szablonach
Więcej informacji o komunikatach znajdziesz na stronach:
[edytuj] Kategorie
Należy pamiętać o nadaniu hasłu kategorii – bardzo pomaga to zarówno osobom, które przeglądają hasła z danej dziedziny, jak i Wikipedystom, którzy utrzymują tę dziedzinę w porządku. Jeśli opracowujesz np. hasło o znanym polityku Janie Kowalskim, włącz go do kategorii Polscy politycy. Składnia jest następująca:
[[Kategoria:Polscy politycy]]
Jednak aby sortowanie było poprawne, zastosuj jeszcze dodatkowy kod:
[[Kategoria:Polscy politycy|Kowalski, Jan]]
Podanie po kresce ciągu Kowalski, Jan spowoduje, że w kategorii Polscy politycy hasło zostanie umieszczone pod literą nazwiska.
Aby wybrać odpowiednią kategorię, najlepiej znaleźć hasło pokrewne i podpatrzeć, gdzie jest przyporządkowane, lub przejść do ogólnej kategorii (w tym przypadku – Biografie) i odnaleźć odpowiednią kategorię pochodną. Ewentualnie, kompletną listę kategorii znajdziesz pod adresem Specjalna:Kategorie.
Zauważ na przykład, że niniejszy poradnik jest umieszczony w kategorii "Pomoc", co widać na samym dole, pod artykułem.
Warto pamiętać, że linkowanie do kategorii jest możliwe tak, jakby był to zwykły artykuł, bez włączania go do kategorii. Wystarczy przed nazwą kategorii dodać dwukropek, na przykład [[:Kategoria:Polska]] da nam link Kategoria:Polska.
Więcej informacji w poradniku Wikipedia:Kategorie.
Zobacz więcej w osobnym artykule: Wikipedia:Kategoryzacja.[edytuj] Przekierowanie
Niekiedy hasło może być poszukiwane pod kilkoma nazwami (np. Niemiecka Republika Demokratyczna i NRD), Aby nie tworzyć dwóch takich samych artykułów, możemy jedną z tych nazw przekierować na drugą. W tym celu należy w jednym z artykułów umieścić w pierwszej linii frazę #REDIRECT, a następnie link do strony, na której znajduje się artykuł właściwy.
Całość wygląda tak: #REDIRECT [[Właściwa nazwa]]
Przekierowanie jest też jednym z elementów przeniesienia hasła, generowanym automatycznie.
[edytuj] Przeniesienie hasła
Mechanizm Mediawiki pozwala na naprawienie sytuacji, gdy hasło zostało zapisane pod niewłaściwym tytułem, np. w wyniku trywialnego błędu, jakim jest literówka. W takim przypadku nie wolno wykonywać naprawy ręcznie, tzn. tworząc nowe hasło i wkopiowując do niego treść zapisanego pod błędną nazwą. Po pierwsze, przy tak założonym haśle nie będzie dotychczasowej historii oraz strony dyskusji, ponadto stare hasło może usunąć tylko administrator. Stosuje się więc w tym celu kliknięcie specjalnej zakładki Przenieś, dostępnej w drugim od góry wierszu ekranu zalogowanego użytkownika (w przypadku nowo zarejestrowanych dostępne po dwóch tygodniach), pomiędzy zakładkami Historia i autorzy oraz Obserwuj. Zakładka ta ma dużo głębsze działanie, bo oprócz wstawienia przekierowania przenosi pod nową nazwę także historię strony i dyskusję.
Po kliknięciu tej zakładki edytor MediaWiki wyświetli pole Nowy tytuł, w którym wpisz po prostu nowy tytuł hasła. Od tej chwili nosi ono nową nazwę, zaś w haśle o starej nazwie pojawi się kod:
#REDIRECT [[Nowa nazwa]]
Należy następnie sprawdzić, które hasła w Wikipedii odwołują się do naszego hasła – lista jest wyświetlana po kliknięciu odsyłacza Linkujące z lewej strony ekranu. Po zmianie wszystkich odnośników można zgłosić "stare" hasło do usunięcia.
Opisany mechanizm powinni stosować wszyscy użytkownicy, również administratorzy, którzy mają możliwość usunięcia starego hasła.
