Stanisław Zarakowski

Z Wikipedii

Stanisław Zarako-Zarakowski (ur. 7 listopada 1907 w Swołnej na Witebszczyźnie, zm. 11 kwietnia 1998 w Warszawie) – polski generał brygady/szeregowy, prokurator wojskowy, naczelny prokurator wojskowy od 2 lipca 1950 do 19 kwietnia 1956, odpowiedzialny za wydawanie wyroków śmierci na członków podziemia niepodległościowego. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, członek PZPR. Od 1947 używał jedynie drugiego członu nazwiska.

Syn Stanisława i Heleny z d. Samonowicz. Po rozparcelowaniu majątku Zarakowskich w 1917 przenieśli się do Dryssy, następnie Kobrynia. Od 1928, z przerwą w latach 1930-1933, do 1935, studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Słuchacz Szkoły Podchorążych Oficerów Piechoty w latach 1932-1933.

Po zakończeniu kształcenia pracował na stanowisku rewidenta w Spółdzielni Rolniczej w Wilnie (1935-1937), a następnie jako młodszy rewident Okręgowej Izby Kontroli w Wilnie (do 1939).

Zmobilizowany do Wojska Polskiego 24 sierpnia 1939 w stopniu podporucznika. Brał udział w wojnie obronnej Polski 1939 r., m.in. w walkach 85. pp 19. DP pod Piotrkowem Trybunalskim oraz walkach Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" do 5 października 1939. Po kapitulacji pod Łukowem udało mu się przedostać do Wilna.

Pracował w Wilnie jako administrator hotelu komunalnego, buchalter sekcji pomocy Polakom przy Litewskim Czerwonym Krzyżu (1940-1942) oraz jako robotnik budowlany. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Wilna w lutym 1945 pracował jako główny buchalter w Instytucie Geologicznym.

Zaciągnął się ochotniczo do Wojska Polskiego 2 lutego 1945. Był kolejno:

• oficerem śledczym Naczelnej Prokuratury Wojskowej (9 lipca 1945 – 19 lutego 1946)
• prokuratorem Wojskowej Prokuratury Okręgowej nr V w Krakowie (19 lutego 1946 – 18 marca 1947)
• I zastępcą prezesa Naczelnego Sądu Wojskowego (18 marca 1947 – 27 czerwca 1947)
• zastępcą naczelnego prokuratora wojskowego (27 czerwca 1947 – 8 października 1948)
• zastępcą szefa Departamentu Służby Sprawiedliwości Ministerstwa Obrony Narodowej (8 października 1948 – 1 lipca 1950).

Naczelny prokurator wojskowy od 2 lipca 1950. Uczestniczył w wielu procesach stalinowskich, w których albo sam oskarżał, albo też zatwierdzał akty oskarżenia; wydał wiele wyroków śmierci; brał udział m.in. w procesach: członków II Zarządu Głównego WiN (m.in. F. Niepokólczyckiego i S. Mierzwy), członków Win skazanych przez WSR w Krakowie [6 sierpnia]] 1947, członków III Zarządu Głównego WiN i Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Demokratycznej Polski Podziemnej skazanych przez WSr w Warszawie 22 grudnia 1947. Główny oskarżyciel w tzw. procesie generałów (gen. S. Tatara, płk. M. Utnika, płk. S. Nowickiego, gen. F. Hermana, gen. J. Kirchmayera, gen. S. Mossora, płk. M. Jureckiego, mjr W. Romana i kmdr. Sz. Wacka - fałszywie oskarżonych o organizowanie rzekomego spisku w wojsku i skazanych 13 sierpnia 1951), a także oskarżyciel w procesach oficerów Wojska Polskiego II RP, Kazimierza Pużaka (skazanego 19 listopada 1948), Czesława Kaczmarka, polityków PSL po referendum ludowym w 1946 i członków kurii krakowskiej.

Według ustaleń IPN to właśnie Zarakowski wydał nakaz wydania wyroku skazującego na śmierć rotmistrza Witolda Pileckiego.^{[potrzebne źródło]}

Generał brygady od 1953. Przeniesiony do rezerwy 19 kwietnia 1956.

Po zwolnieniu ze służby pracował jako zastępca dyrektora Centralnego Zarządu Obrotu Produktami Naftowymi w latach 1956-1957, i naczelnik Wydziału Prawnego Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Centralnego Zarządu Ceł (1957-1968).

Przeszedł na emeryturę 30 kwietnia 1968.

W 1991 zdegradowany do stopnia szeregowego. Uniknął odpowiedzialności za swoje czyny zarówno w okresie PRL, jak i III RP.

Komisja Mazura w swoim sprawozdaniu z 1957 obciążyła Zarakowskiego odpowiedzialnością za wiele czynów związanych z nadużyciem władzy. Pisząc w Gazecie Polskiej o śmierci Zarakowskiego Lidia Wójcik stwierdziła, że umarł krwawy prokurator Stanisław Zarakowski. ^[1]

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Gazeta Polska (tygodnik), 16 lutego 2000

[edytuj] Bibliografia

• Krzysztof Szwagrzyk, Prawnicy czasu bezprawia: sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944-1956, Kraków, Wrocław 2005, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, ISBN 83-88385-65-8