Stanisław Moniuszko

Z Wikipedii

Stanisław Moniuszko
Data i miejsce urodzenia	5 maja 1819 Ubiel
Data i miejsce śmierci	4 czerwca 1872 Warszawa
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	muzyka
Ważne dzieła	Halka Straszny Dwór
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Stanisław Moniuszko herbu Lubicz (ur. 5 maja 1819 w Ubielu koło Mińska, zm. 4 czerwca 1872 w Warszawie) - polski kompozytor, dyrygent, pedagog; autor pieśni, operetek, baletów i oper przesyconych patriotyzmem i polskimi motywami ludowymi; twórca opery narodowej.

Gdy w 1827 rodzina przyszłego kompozytora przeniosła się do Warszawy, ośmioletni Moniuszko rozpoczął naukę muzyki u Augusta Freyera, organisty w kościele ewangelicko-augsburskim. Po trzech latach rodzina przeprowadziła się do Mińska, gdzie Stanisław kontynuował naukę u Czesława Stefanowicza. W 1837 wyjechał do Berlina, aby kształcić się muzycznie u Carla Friedricha Rungenhagena, u którego studia ukończył w 1840. Następnie zamieszkał w Wilnie, gdzie działał jako organista, kompozytor, pedagog i organizator życia muzycznego w mieście. W 1858 przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy, gdzie objął stanowisko dyrygenta opery. Jednocześnie od 1864 był wykładowcą w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Zmarł na atak serca w 1872. Pogrzeb artysty stał się manifestacją narodową.

Jednym z najlepiej znanych zbiorów jego utworów drobnych jest cykl dwunastu Śpiewników domowych, zawierających pieśni do słów różnych poetów polskich i obcych (w tłumaczeniu polskim) oraz do słów ludowych - w sumie 268 pieśni.

Większość pamiątek po kompozytorze przechowuje Warszawskie Towarzystwo Muzyczne im. Stanisława Moniuszki.

[edytuj] Wybrane dzieła

• Opery:
  • Halka (premiera wersji 2-aktowej 1848, wersji 4-aktowej 1858)
  • Flis (premiera 1858)
  • Hrabina (premiera 1860)
  • Verbum nobile (premiera 1861)
  • Straszny dwór (premiera 1865)
  • Paria (premiera 1868)
  • Sielanka (nieukończona)
  • Cyganie
• Balety:
  • Na kwaterunku
  • Figle szatana
  • Monte Christo
• Operetki:
  • Beata
  • Żółta szlafmyca
  • Nowy Don Kiszot
  • Nocleg w Apeninach
• Kantaty:
  • Widma
  • Milda
• Ballady:
  • Dziad i Baba
  • Czaty
• Litanie:
  • cztery Litanie Ostrobramskie
• Msze
• Uwertury:
  • Bajka
• Pieśni:
  • Dziad i baba
  • Pieśń wieczorna
  • Znaszli ten kraj
  • Trzech budrysów
  • Prząśniczka
  • Złota rybka

Krakowiaczek Kozak Świtezianka

Z jego pieśni zostało wydanych 12 Śpiewników domowych: 6 za życia kompozytora i 6 po jego śmierci.

[edytuj] Bibliografia

• Witold Rudziński, Moniuszko, Kraków 1972.