Sejm konwokacyjny (1764)
Z Wikipedii
Sejm konwokacyjny obradujący w dniach 7 maja-23 czerwca 1764 w Warszawie, zwołany pod węzłem konfederacji dla przygotowania elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego, przeprowadził szereg reform ustroju I Rzeczypospolitej.
Jego obradom przewodniczył marszałek Adam Kazimierz Czartoryski. Wobec absencji posłów opozycji, którzy w ramach protestu przeciwko obecności wojsk rosyjskich opuścili sesję, Familia Czartoryskich przeprowadziła za zgodą posła rosyjskiego Hermana Karla von Keyserlinga zmianę ustroju Rzeczypospolitej. W jego obradach uczestniczyło jedynie 80 posłów (powinno 300) i 7 senatorów (zamiast 136).
W wyniku presji prymasa interrexa Władysława Aleksandera Łubieńskiego Rzeczpospolita uznała oficjalnie tytuły cesarzowej Wszech Rosji Katarzyny II (nieuznawany od 1721) i tytuł króla w Prusach Fryderyka II (nie uznawany od 1701). Stanowiło to realne zagrożenie dla integralności terytorialnej państwa polskiego. Rosja w czasie rozbiorów podnosiła z tego tytułu roszczenia terytorialne wobec ziem ruskich Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Prusy natomiast wykorzystały fakt, że Prusy Królewskie stanowiły niegdyś integralną całość z Prusami Książęcymi.
[edytuj] Reformy
- zlikwidowano cła prywatne
- wprowadzono cło generalne do skarbu państwowego
- zniesiono liberum veto w głosowaniu w sprawach skarbowych i wojskowych.
- zakaz przysięgania posłów na instrukcje poselskie
- ujednolicenie systemu miar
- zlikwidowano Sejm Czterech Ziem, gdyż nie był on w stanie uporać się ze ściąganiem podatków od Żydów
- zreformowano kwartę i pogłówne żydowskie
- na czas nieokreślony zawiązano konfederację generalną, co pozwalało na skuteczne przeprowadzenie sejmu elekcyjnego i koronacyjnego
- utworzenie, odrębnych jeszcze dla Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, centralnych kolegialnych urzędów tj. Komisji Skarbowej Koronnej, Komisji Skarbowej Wielkiego Księstwa Litewskiego i Komisji Wojskowej.
- ograniczono władzę hetmanów, czyniąc ich przewodniczącymi Komisji Wojskowych z głosem stanowczym
- uchwalono lustrację królewszczyzn
- zniesiono jurydyki i serwitoriaty
