Przetacznik górski
Z Wikipedii
Przetacznik górski | |
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | jasnotowce |
Rodzina | przetacznikowate |
Rodzaj | przetacznik |
Gatunek | przetacznik górski |
Nazwa systematyczna | |
Veronica montana L. | |
Cent. Pl. 1: 3 (1755) | |
Galeria zdjęć i grafik |
Przetacznik górski (Veronica montana L.) – gatunek byliny należący do rodziny przetacznikowatych. Występuje głównie w zachodniej i południowej Polsce, zwłaszcza w górskich i podgórskich lasach bukowych. Zachowały się na nieliczne stanowiska w lesistej części Pradoliny Wrocławskiej w rozległych kompleksach łęgów nadodrzańskich i grądów pomiędzy Brzegiem a Ścinawą. Jest dość rzadki.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie i występowanie
Przetacznik górski jest najmłodszym reliktem, który rozprzestrzenił się w okresie subatlantyckim.
Występuje dziko na trzech kontynentach[1]:
- Afryka: Algieria, Tunezja
- Azja: Turcja, Gruzja
- Europa: Albania, Anglia, Austria, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Mołdawia, Niemcy, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Ukraina, Węgry, Włochy, dawna Jugosławia
[edytuj] Morfologia
- Łodyga
- Podnosząca się, pojedyncza, niezbyt gruba, o czerwonawym zabarwieniu, w górnej części odgałęziają się od niej z podsadek liściowych łodygi kwiatowe. Główna łodyga zwykle bezkwiatowa, często zakończona pękiem liści.
- Liście
- Ulistnienie nakrzyżległe. Liście długoogonkowe, romboidalne, górą słabo owłosione, spodem bardziej. Użyłkowanie pierzaste. Brzegi blaszek karbowane lub piłkowane, koniec okrągło zakończony, nasady liści zaokrąglone. Dolne liście na krótkich ogonkach, zmniejszające się w stronę części przyziemnej. W pobliżu kwiatów bezogonkowe równoległe liście przykwiatkowe.
- Kwiaty
- Zebrane w luźne grona wyrastające z kątów górnych liści nie stanowiących przedłużenia pędu głównego. Owłosione szypułki kwiatów dłuższe od kielicha. Zwykle występuje kilka gron i są znacznie krótsze od łodygi. Kielich złożony z 4 wolnych, lancetowatych, tępo zakończonych i silnie owłosionych działek. Korona kółkowa z bardzo krótką rurką, do której dostęp jest zamknięty wieńcem włosków. Jest złożona z 4 płatków lazurowo-błękitnego koloru z wyraźnymi kolorystycznie żyłkami. Płatki prawie równej wielkości, jeden z płatków nieco tylko mniejszy i węższy. Szyjka słupka z pojedynczą szyjką wyższą od pręcików. 2 pręciki o nitkach krótszych od płatków korony.
- Owoc
- Dwukomorowa, nieco spłaszczona, jabłkowata torebka w stanie dojrzałym zdrewniała, pękająca wzdłuż krawędzi szczytowej. Ma klinowatą nasadę i jest cała owłosiona.
- Korzenie
- Część przyziemna: posiada czołgające się kłącza, wytwarzające rozłogi.
[edytuj] Ekologia
Roślina preferuje miejsca wilgotne i chłodne - głównie północne oraz północno-zachodnie zbocza wzgórz, głębokie wąwozy, dna dolin, źródliska, dolinki potoków i strumieni. Gatunek reglowy, stanowiący najliczniejszą grupę w obrębie elementu górskiego, związany z cienistymi, żyznymi lasami liściastymi głównie bukowymi, zaliczany do flory podgórskiej i górskiej. Hemikryptofit, chamefit.
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu Fagetalia[2].
[edytuj] Przypisy
- ↑ Veronica prostrata (en). W: Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory. Beltsville, Maryland. [dostęp 29 marca 2008].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.