Pruska Kolej Wschodnia
Z Wikipedii
Pruska Kolej Wschodnia (niem. Preußische Ostbahn) – linia kolejowa długości około 740 km, łącząca Berlin ze stolicą Prus Wschodnich – Królewcem oraz z leżącymi na granicy Imperium Rosyjskiego Ejdkunami.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Koncepcja jej budowy powstała w 1842. Pierwsze prace rozpoczęto w 1846. W 1851 dotarto do Bydgoszczy, następnie do Gdańska (1852) i Królewca (1853). Żytkiejmy osiągnięto w 1860, w 1861 – Toruń. W latach 1871-1873 zrealizowano budowę drugiej równoległej linii w kierunku granicy rosyjskiej z Torunia przez Iławę, Olsztyn, Korsze, Gierdawę do Wystruci i dodatkowo linii z Piły przez Chojnice i Starogard Gdański do Tczewa.
W 1880 sieć osiągnęła 2210 km, w 1895 4833 km.
Od 1888 była własnością Pruskich Kolei Państwowych (Preußische Staatseisenbahnen). W 1895 Kolej Wschodnią zarządzaną dotychczas z jednego miejsca - z Bydgoszczy, rozdzielono między trzy obszarowe dyrekcje kolejowe - w Bydgoszczy, Gdańsku i Królewcu.
Obecnie Kolej Wschodnia utożsamiana jest w Polsce zasadniczo jedynie z odcinkiem [Berlin]-Kostrzyn nad Odrą-Gorzów Wlkp.-Piła-Chojnice-Tczew-Malbork-Braniewo-[Kaliningrad].
[edytuj] Inne linie użytkowane przez Pruską Kolej Wschodnią
W wyniku nacjonalizacji lub przejęcia kolei prywatnych sieć Kolei Wschodniej zwiększyła się o:
- Pomorską Kolej Centralną (Centralpommersche Eisenbahn) z Chojnic przez Złocieniec do Runowa (przejętych w 1875)
- Kolej Berlińsko-Szczecińską (Berlin-Stettiner Bahn) lub Kolej Wewnątrzpomorską (Hinterpommersche Eisenbahn), z liniami Szczecin-Stargard-Koszalin-Lębork-Gdańsk i Białogard-Kołobrzeg (1879)
odcinki
- Kolei Górnośląskiej (Oberschlesische Eisenbahn) z liniami Poznań-Toruń i Inowrocław-Bydgoszcz z odgałęzieniem do Mątw (1884)
- Kolei Tylżycko-Wystruckiej (Tilsit-Insterburger Bahn), Sowieck - Czerniachowsk(1884)
- Kolei Stargardzko-Poznańskiej (Stargard-Posener Eisenbahn), Stargard - Poznań (1884)
- Kolei Oleśnicko-Gnieźnieńskiej (Bahn Oels-Gnesen), linia Jarocin-Gniezno (1885)
- Kolei Dąbie-Kołobrzeg (Eisenbahn Altdamm-Kolberg), linia Dąbie-Goleniów (1887)
[edytuj] Bibliografia
- Piątkowski, Andrzej: Kolej Wschodnia w latach 1842 – 1880: z dziejów transportu kolejowego na Pomorzu Wschodnim, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1996, 186 s., Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, nr 156
- Geißler Andreas, Koschinski Konrad: 130 Jahre Ostbahn Berlin - Königsberg - Baltikum, Verlag Ges. für Verkehrspolitik und Eisenbahnwesen GVE e.V. Berlin 1997, 120 s., ISBN 3-89218-048-2
