Premierzy Izraela

Z Wikipedii

Izrael

Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Izraela Ustrój polityczny Syjonizm Ustawa Zasadnicza Izraela Kneset Dalia Itzik Prezydent Szimon Peres Premier Ehud Olmert Rząd Izraela Kontroler Państwa System sądowniczy Partie polityczne Podział terytorialny Władza samorządowa Rada Miejska Samorządy lokalne Samorząd regionu Wybory parlamentarne Polityka zagraniczna Wikiprojekt Polityka

Premier Rządu Izraela (hebr. ראש ממשלת ישראל, Rosh HaMemshala) - jest najsilniejszym ogniwem władzy wykonawczej w Izraelu. Premier niemal zawsze jest liderem partii lub koalicji, która zwyciężyła wybory do Knesetu.

Aktualnym Premierem jest Ehud Olmert.

Spis treści 1 Wybory 1.1 Bezpośredni wybór premiera (1992-2001) 2 Pełnomocnictwa i rola Premiera 2.1 Doradca Prawny Rządu 3 Lista Premierów Izraela 4 Zobacz też 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Wybory

Prezydent desygnuje na premiera lidera partii lub koalicji wyborczej, która wygrała wybory. Musi mieć ona przynajmniej 61 głosów poparcia w 120-osobowym Knesecie.

Od chwili mianowania premier ma 28 dni na ustalenie składu i programu gabinetu. Premier oraz połowa ministrów muszą być członkami parlamentu - rząd (z premierem) nie może liczyć mniej niż 8 a więcej niż 18 osób. Kiedy Kneset zaaprobuje rząd, może on przystąpić do pracy.

[edytuj] Bezpośredni wybór premiera (1992-2001)

W 1992 roku w Izraelu wprowadzono bardzo oryginalny system wyłaniania osoby premiera. Od uchwalenia w tymże roku Ustawy Zasadniczej O Rządzie, każdy wyborca oddawał dwa głosy. Jeden na partię polityczną, a drugą na osobę premiera. W tym systemie odbyły się trzy wybory premiera: 1996, 1999 i w 2001 roku. W tym ostatnim przypadku wybory szefa rządu odbywały się niezależnie od wyborów do parlamentu (z tego powodu, w latach 2001-2003 Ariel Szaron (wówczas Likud) był premierem, pomimo że Partia Pracy posiadała większość w Knescie). Po wyborze premier-elekt miał 45 dni na uformowanie rządu, przedstawienie Knesetowi składu i programu działania.

Stwierdzono jednak, iż taki system nie sprawdził się, ponieważ wygrywająca partia mogła nie tworzyć rządu. W 2001 roku wprowadzono więc nową Ustawę Zasadniczą, przywracającą stare uregulowania. Dzięki temu, od wyborów w 2003 roku, premier jest liderem najsilniejszej partii w Knesecie.

[edytuj] Pełnomocnictwa i rola Premiera

Rząd prowadzi politykę wewnętrzną i zewnętrzną państwa, posiada w tym celu wszystkie kompetencje, które nie są zastrzeżone aktami prawnymi dla innych organów i instytucji państwa (tzw. domniemanie kompetencji. Szczególnie ważne są decyzje rządu dotyczące spraw bezpieczeństwa i użycia sił zbrojnych (Siły Obronne Izraela). Z ramienia rządu za siły zbrojne odpowiedzialny jest minister obrony. Rząd powołuje szefa Sztabu Generalnego na wniosek tegoż ministra.

Zazwyczaj posiedzenia rządu odbywają się w niedziele, ale w razie konieczności mogą mieć miejsce w każdym innym dniu tygodnia.

Pomimo że Ustawa Zasadnicza stanowi iż umowy międzynarodowe zawarte przez rząd zatwierdza Kneset i podpisuje prezydent, to jednak w praktyce robi to samodzielnie rząd. Posiada on także dość szerokie uprawnienia prawodawcze, na podstawie ustaw wydaje rozporządzenia, a w stanie zagrożenia państwa wydaje rozporządzenia nadzwyczajne.

Przyspieszone wybory parlamentarne odbywają się, gdy:

• Kneset rozwiąże się własną uchwałą
• premier uzna, że członkowie rządu są wobec niego w opozycji - wówczas za zgodą prezydenta rozwiązuje parlament
• Kneset odrzuci propozycje kandydatów do rządu
• Kneset nie uchwali budżetu w ciągu 3 miesięcy poprzedzających początek następnego roku podatkowego
• Kneset większością 2/3 ogólnej liczby deputowanych usunie premiera z funkcji

Premier może odwołać ministra, a minister ma prawo złożenia rezygnacji. Większością 7/12 ogólnego składu deputowanych Kneset może odwołać poszczególnych ministrów. Premier ma dużą swobodę w kwestiach określania struktury rządu i powierzania zadań poszczególnym ministrom. Należy jednak pamiętać, iż rządy zawsze są koalicjami i zdanie kierownictw innych partii musi być przez premiera brane pod uwagę.

W przypadku, gdy premier nie może pełnić swojej funkcji (dymisja, stan oskarżenia), wówczas wyznacza na swoje miejsce jednego z ministrów-posłów, który ma wszystkie uprawnienia premiera z wyjątkiem prawa rozwiązania parlamentu. Nagły wylew, który dotknął premiera Ariela Szarona w styczniu 2006 ukazał konieczność uregulowania sytuacji, kiedy chory premier nie jest w stanie wyznaczyć swego następcy. Ustalono, iż w takim przypadku obowiązki szefa rządu przejmuje wicepremier (na początku 2006 roku - Ehud Olmert). Jeżeli premier zostanie uznany za trwale niezdolnego do pełnienia swoich funkcji, wicepremier wykonuje jego obowiązki przez 100 dni. Po upłynięciu tego czasu, prezydent nominuje nowego premiera. Jeżeli jednak premier umrze, rząd wybiera nowego szefa rządu.

[edytuj] Doradca Prawny Rządu

Doradca Prawny Rządu jest organem opiniodawczo-doradczym rządu w kwestiach prawnych, jest prokuratorem generalnym i podlega mu prokuratura. Choć powoływany przez rząd, nie jest jego członkiem, ale uczestniczy w jego obradach. Doradca nie składa dymisji wraz z gabinetem.

Doradca Prawny Rządu wydaje opinie prawne na temat działalności rządu, które jednak nie mają charakteru formalnie wiążącego. Innym zadaniem Doradcy jest wyrażanie zgody na wszczęcie postępowania karnego wobec premiera i sędziów, a po jego zakończeniu wnosi akt oskarżenia przeciwko nim.

[edytuj] Lista Premierów Izraela

Premierzy Izraela w porządku chronologicznym:

	Nazwisko	Od	Do	Partia
1	David Ben Gurion, 1 raz	1948	1954	Mapai
2	Mosze Szarett	1954	1955	Mapai
	Dawid Ben Gurion, 2 raz	1955	1963	Mapai
3	Lewi Eszkol	1963	1969	Mapai
4	Golda Meir	1969	1974	Partia Pracy
5	Icchak Rabin, 1 raz	1974	1977	Partia Pracy
6	Menachem Begin	1977	1983	Likud
7	Icchak Szamir, 1 raz	1983	1984	Likud
8	Szymon Peres, 1 raz	1984	1986	Partia Pracy
	Icchak Szamir, 2 raz	1986	1992	Likud
	Icchak Rabin, 2 raz	1992	1995 (zginął w zamachu)	Partia Pracy
	Szymon Peres, 2 raz	1995	1996	Partia Pracy
9	Beniamin Netanjahu	1996	1999	Likud
10	Ehud Barak	1999	2001	Partia Pracy
11	Ariel Szaron	2001	14 kwietnia 2006	Likud,Kadima
	Ehud Olmert	4 stycznia 2006	14 kwietnia 2006, tymczasowy	Kadima
12	Ehud Olmert	14 kwietnia 2006	nadal	Kadima

[edytuj] Zobacz też

• Ustrój polityczny Izraela
• Centralne Biuro Statystyki Izraela

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Site of the Prime Minister's office of Israel (Main Page)