Polityka

Z Wikipedii

Polityka (z gr. polis - państwo-miasto) jest pojęciem właściwym naukom społecznym, rozumianym wielorako.

Pierwotnie, w klasycznej teorii polityki Arystotelesa, jako rodzaj sztuki rządzenia państwem, której celem jest dobro wspólne. W starożytności i średniowieczu dominowała podobna idealizacja polityki i polityków i wywodzenie jej źródeł z praw natury bądź woli sił nadprzyrodzonych, służąca uzasadnianiu nierównoprawnych podziałów na uprzywilejowanych rządzących i podporządkowanych ich interesom poddanych.

Zapoczątkowane w czasach nowożytnych procesy demokratyzacji sprzyjały obiektywizacji poglądów na genezę i społeczną rolę polityki i polityków. Wyrazem tego współczesna definicja zakładająca, że polityka to uzgadnianie zachowań współzależnych społeczeństw o sprzecznych interesach. Jej szersza wykładnia wyjaśnia, iż polityka to działalność polegająca na przezwyciężaniu sprzeczności interesów i uzgadnianiu zachowań współzależnych grup społecznych i wewnątrz nich za pomocą perswazji, manipulacji, przymusu i przemocy, kontestacji, negocjacji i kompromisów, służąca kształtowaniu i ochronie ładu społecznego korzystnego dla tych grup stosownie do siły ich ekonomicznej pozycji i politycznych wpływów. Realia dziejów ludzkości i współczesności dowodzą, że polityki korzystnej dla wszystkich po równo zazwyczaj nie ma^[1].

Podobnie definiuje politykę Stephen D. Tansey konstatując że polityka obejmuje szeroki wachlarz sytuacji, w których ludzie kierujący się odmiennymi interesami działają wspólnie dla osiągnięcia celów, które ich łączą, i konkurują ze sobą, gdy cele są sprzeczne. I z tych pozycji zakłada, że warto raczej krytycznie odnieść się do standardowych akademickich definicji polityki i władzy. ^[2].

Za podstawowę nowożytnych definicji polityki uchodzą teorie Maksa Webera, twierdzącego, że polityka to dążenie do udziału we władzy lub do wywierania wpływu na podział władzy, czy to między państwami, czy też w obrębie państwa, między grupami ludzi, jakie to państwo tworzą^[3]. I uściślającego wcześniejsze definicje konstatacją, iż istotną właściwością polityki jest "odwoływanie się do przemocy", bo w sferze stosunków politycznych "groźba przemocy i, ewentualnie, jej zastosowanie jest jednak swoistym środkiem, a zawsze ultima ratio, gdy inne środki zawiodą"^[4]. Definicja ta jest o tyle uniwersalna, że akcentuje dwa wymiary polityki: wewnętrzny (wewnątrzpaństwowy) i zewnętrzny (międzypaństwowy). Ze względu na upływ czasu od powstania tej definicji (1. połowa XX wieku), dziś należało by ją uzupełnić o stosunki państw narodowych z organizacjami międzynarodowymi oraz o stosunki między tymi organizacjami i w ich obrębie (zwłaszcza w kontekście Unii Europejskiej).

W politologii funkcjonują współcześnie różne, także wzajemnie sprzeczne definicje polityki. W amerykańskiej literaturze popularne jest definiowanie polityki jako sztuki bycia wybieranym (zdobywania władzy). Inne definicje zakladają, iż "Polityka" to stosunek między tym, co rząd próbuje robić, a tym, co się naprawdę dzieje [wg. Michaela Roskina, Roberta Corda, Jamesa Medeirosa i Waltera Jonesa Political Science.An Introduction wyd. amerykańskie 1997, wyd. polskie pt. Wprowadzenie do nauk politycznych, Poznań 2001]. Leszek Sobkowiak w Leksykonie politologii pod redakcją Andrzeja Antoszewskiego i Ryszarda Herbuta [wyd. V, Wrocław 1999] ukazuje pięć ujęć polityki; że jest to orientacja formalnoprawna, czyli polityka to działalność instytucji państwowych (aparatu państwowego), podejście behawioralne czyli dowolny układ stosunków społecznych, w których występuje wyraźna obecność kontroli, wpływu, władzy lub autorytetu (za: R.A. Dahl, Modern Political Analysis, Prentice Hall 1991), orientacja funkcjonalna rozumiana jako funkcja systemu społecznego zapewniająca jego rozwój poprzez rozwiązywanie konfliktów, podejście racjonalne podejmowanie decyzji w ramach procesu sprawowania władzy i gry o władzę, w którym biorą udział rozmaite podmioty, stanowisko postbehawioralne przez które polityka rozumiana jest jako służba dążąca do zmniejszenia, czy też usuwania ograniczeń w zaspokajaniu potrzeb ludzi.

Definicja prof Kazimierza Opałka: Działalność wytyczona przez ośrodek decyzji sformalizowanej grupy społecznej (organizacji), zmierzająca do realizacji ustalonych celów za pomocą określonych środków^[5].

- Dwa sensy Polityki:

1 Polici - Zespół zjawisk o charakterze wykonawczym, generalne zasady wyznaczające kurs zachowań decyzyjnych władz w kwestiach administracyjnych, prawnych i zagranicznych. Realizowanie władzy w określonej dziedzinie życia społecznego według obowiązującej doktryny.

2 Politic - Termin inny od poprzedniego, jest to tworzenie zachowań politycznych, to wizje polityki, tworzenie doktryn. Polityka jako sztuka, umiejętność realizacji celu gdy rozumie się ogół niezwykle trudnych relacji między rządzącymi a społeczeństwem.

Definicje polityki

1. Definicja etatystyczna - polityka jako zarządzanie państwem

2. Definicja teleologiczna- polityka jako narzędzie do osiągnięcia określonego celu

3. Definicja integracyjna- polityka jako szukanie kompromisu, koncyliacji

4. Definicja konfliktowa- polityka jako narzędzie wygrania konfliktu

5. Definicja kratologiczna- polityka jako narzędzie do zdobycia władzy, władza tylko po to by ją mieć bez określonego później celu

6. Definicja balansująca- polityka jako zachowywanie Equlibrium (równowagi)

7. Definicja dystrybucyjna- polityka jako umiejętność alokacji dóbr i wartości w społeczeństwie

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Politologia
• Suwerenność organizacji państwa
• Polityka żywnościowa