Orzeczenie (językoznawstwo)
Z Wikipedii
Orzeczenie - w składni jest to część zdania, która opisuje czynność podmiotu.
Najczęściej jest wyrażone osobową formą czasownika (jest to wtedy tzw. orzeczenie czasownikowe), np. Jego żona biega codziennie. Po długiej, męczącej podróży doszliśmy do schroniska.
Może być również formą złożoną - przykładem jest tu orzeczenie imienne, np. Ten niski gruźlik jest dyrektorem.
Orzeczenie może być wyrażone formą czasownika niewłaściwego(warto, można, itp.), np. Warto by iść na dyskotekę.
Orzeczenie może być wyrażone związkiem frazeologicznym, np. Kupiłam kota w worku.
Między podmiotem a orzeczeniem powinien zachodzić związek zgody. W zdaniach bezpodmiotowych, przy zastosowaniu podmiotu logicznego (np. Przybywa kłopotów., Zostało jeszcze wiele do zrobienia.), orzeczenie przyjmuje postać 3. osoby liczby pojedynczej (zobacz: koniugacja).
Z formalnego punktu widzenia, aby można mówić o istnieniu zdania, konieczna jest w nim obecność orzeczenia. Wypowiedzenia, w których nie ma orzeczenia, ale można je wprowadzić, to równoważniki zdań. Wypowiedzenia nie zawierające orzeczenia, w których nie da się go wprowadzić to zawiadomienia.
Orzeczenie czasownikowe - np. Gosia idzie do sklepu. Orzeczenie imienne, składające się z dwóch części: łącznika (wyrażonego osobową formą być, stać się, zostać) oraz orzecznika (wyrażonego jakąś inną częścią mowy np. Tomasz Sikora został zwycięzcą w biatlonie.)
Odpowiada na pytania: Co robi? Co się z nim/nią dzieje? oraz "w jakim jest stanie?"
"""Często też mówi o byciu razem lub osobno w danym zdaniu."" <--- korekta Dodzia Smrodzia heh:)
