See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Koniugacja (językoznawstwo) - Wikipedia, wolna encyklopedia

Koniugacja (językoznawstwo)

Z Wikipedii

Koniugacja (z łac.) – odmiana czasownika przez osoby, czasy, tryby, strony, liczby, aspekty i innych kategorii gramatycznych. Formy czasownikowe, które nie posiadają określonych podanych kategorii, zwane są bezokolicznikiem. Wszystkie formy danego czasownika nazywają się leksemami, natomiast forma podstawowa, od której wyprowadzamy wszystkie pozostałe, to lemma. Tabela pokazująca wszystkie warianty czasownika nazywa się tabelą koniugacji albo paradygmatem czasownika.

Zdecydowana większość czasowników odmienia się regularnie, poprzez dodawanie nowych końcówek do wybranych form według ściśle określonych reguł. Jeżeli czasownik nie pasuje do żadnej reguły lub posiada niestandardową odmianę, mówimy o nim jako o czasowniku nieregularnym.

W języku najczęściej nie istnieje tylko jeden, uniwersalny sposób odmiany wszystkich czasowników. Zamiast tego występuje kilka równoległych grup zwanych wzorami koniugacji lub grupami koniugacji, a ich wybór zależy od tematu czasownika lub innych czynników.

[edytuj] Przykłady koniugacji

W językach indoeuropejskich czasownik odmienia się zazwyczaj w kilku kategoriach gramatycznych w złożonych wzorcach koniugacyjnych. Jednak wśród tej rodziny panuje tendencja do redukcji form, co szczególnie widać w młodszych językach mających już bardziej analityczną strukturę. Na przykład język angielski posiada bardzo uproszczoną odmianę, a większość czasów konstruowana jest analitycznie. Poniżej znajduje się tabela koniugacji być, będącego zazwyczaj najbardziej nieregularnym czasownikiem, w językach angielskim, niemieckim, szwedzkim, francuskim, włoskim, łacinie, portugalskim, hiszpańskim, łotweskim, polskim, hindi i perskim. Można bardzo łatwo zauważyć podobieństwa między formami w różnych językach. Jedynie bezokolicznik w hinduskim ma obce pochodzenie.

Być w kilku indoeuropejskich językach
Rodzina językowa Germańska Romańska Łacina Bałtycka Słowiańska Indo-Irańska
Forma / Osoba Angielski Niemiecki Szwedzki Francuski Włoski Hiszpański Portugalski Rumuński Łotewski Polski Hindi Perski
bezokolicznik to be sein vara être essere ser ser fi esse būt być hona budan
1 os. poj. I am ich bin jag är je suis (io) sono (yo) soy (eu) sou (eu) sunt (ego) sum es esmu (ja) jestem main hoon (man) hastam
2 os. poj. you are du bist
Sie sind [form.]
du är tu es (tu) sei (tú) eres
(usted) es [form.]
(tu) és [nieform.]
(você) é
(tu) eşti (tū) es tu esi (ty) jesteś aap hai
tum ho [nieform.]
(to) hasti
3 os. poj. he/she/it is er / sie / es ist han / hon / den / det är il / elle est (lui / lei) è (él / ella) es (ele / ela) é (el / ea) este (is / ea / id) est viņš / viņa ir (on / ona / ono) jest woh hai
ve hain [form.]
(u) hast
1 os. mn. we are wir sind vi är nous sommes (noi) siamo (nosotros / nosotras) somos (nós) somos (noi) suntem (nōs) sumus mēs esam (my) jesteśmy ham hain (mâ) hastim
2 os. mn. you are ihr seid ni är vous êtes (voi) siete (vosotros / vosotras) sois
(ustedes) son [form.]
(vós) sois
(vocês) são
(voi) sunteţi (vōs) estis jūs esat (wy) jesteście tum log ho / aap log ho / aap log hain (šomâ) hastid
3 os. mn. they are sie sind de är ils / elles sont (loro) sono (ellos / ellas) son (eles / elas) são (ei / ele) sunt (eī / eae / ea) sunt viņi, viņas ir (oni / one) są ve hain (ânhâ) hastand
Formalne ~ Sie sind ~ vous êtes (Lei) è (usted) es / (ustedes) son (o senhor / a senhora) é / (os senhores / as senhoras) são dumneavoastră sunteţi ~ ~ ~ ~ 2 os.
(šomâ) hastid

3 os.
(išân) hastand

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne


aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -