Okręty podwodne typu VII
Z Wikipedii
Okręty podwodne typu VII | |
U-995 (Typ VIIC/41) | |
Opis | |
Producent | Niemcy |
Klasa | okręt podwodny |
Historia | |
Rozpoczęcie budowy | 1935 |
Służba | |
Użytkownik | Kriegsmarine |
Wejście do służby | 1936 |
Wycofanie ze służby | 1945 |
Działania zbrojne | |
II wojna światowa |
Typ U-boota VII - typ niemieckich okrętów podwodnych. Największa seria okrętów, zbudowana kiedykolwiek na świecie, ok. 700 jednostek. Główna siła napędowa niemieckiej U-bootwaffe.
Spis treści |
[edytuj] Typ VIIA
Wywodzący się bezpośrednio z bardzo udanej klasy UB III (budowanej w latach pierwszej wojny światowej). Pierwsze próby nowego projektu: zbudowany dla Finlandii Vetenien oraz U27, potwierdziły bardzo dobre parametry modelu. Typ VIIA (oznaczenia literowe pojawiły się później w celu odróżnienia kolejnych projektów) był jednostką półtorakadłubową ze zbiornikami balastowymi wewnątrz kadłuba. Okręt posiadał zdolność do błyskawicznego zanurzenia - głębokość 200 m osiągał w 50 sekund. Posiadał 4 wyrzutnie torped (dziobową, dwie burtowe i rufową) i zabierał 11 torped. Rufowa wyrzutnia umieszczona była w kadłubie lekkim i można jej było użyć tylko w wynurzeniu (i nie można było przeładowywać).
Do służby w latach 1936-1937 wprowadzono 5 okrętów: U27 do U31. Dwa z nich (U29 i U30) przetrwały wojnę i zostały samozatopione w zatoce Kupfermühlen.
[edytuj] Typ VIIB
Wyniki prób oraz wnioski z ćwiczeń załóg pierwszych okrętów doprowadziły do przygotowania projektu nowego okrętu typu VII. Największym mankamentem był zbyt duży promień skrętu w zanurzeniu. Zaradzono temu dodając drugą płetwę steru. Podwójny ster umieszczono za śrubami. Na miejsce zwolnione w kadłubie sztywnym przeniesiono rufową wyrzutnię torpedową, w w jej miejscu w kadłubie lekkim można było przechowywać dodatkowe 2 torpedy. Zwiększono zasięg (dwa zbiorniki bunkrowe) oraz prędkość maksymalną (sprężarka). Dzięki zwiększeniu zbiorników balastowych okręty tego typu mogły zanurzyć się na głębokość 200 m już w 30 sekund.
Do służby wprowadzono 24 jednostki tego typu (U45 - U55, U73 - U76, U83 - U87 i U99 - U102).
[edytuj] Typ VIIC
Głównym celem stawianym przed projektantami nowej wersji okrętu było "znalezienie" miejsca na nowe wyposażenie elektroniczne - aktywnego sonaru S-Gerät. Przedłużenie kadłuba o jedną wręgę (60 cm) umożliwiło nie tylko zainstalowanie nowej aparatury, lecz także na powiększenie zbiorników paliwowych (zwiększenie zasięgu) oraz dołożenie kolejnych zbiorników szybkiego zanurzania. Maksymalna głębokość zanurzenia wynosiła 280 m, w praktyce kadłub pozwalał na osiągnięcie większych głębokości.
Zbudowano 568 jednostek tego typu.
Dowództwo przeprowadziło (raczej nieudaną) próbę zmodyfikowania kilku jednostek tego typu na tzw. U-flak (przeciwlotnicze U-booty). U441, U-56, U621, i U951 uległy modyfikacjom - na pokładzie zainstalowano 2 poczwórne działka plot. Flakvierling oraz eksperymentalne działko automatyczne 37 mm. Celem tych modyfikacji było przystosowanie okrętów do służby eskortowej w Zatoce Biskajskiej. U-flak miały eskortować inne okręty podwodne przechodzące przez zatokę na powierzchni, z pełną prędkością. Eksperymentowano nawet, bez powodzenia, z baterią 86 mm rakiet przeciwlotniczych. Zmodyfikowanym U-flak ograniczono zapasy paliwa i torped (tylko 5 torped załadowanych do wyrzutni) celem zmieszczenia obsługi dodatkowych działek plot. Jednostki tego typu nie sprawdziły się - bez względu na siłę ognia przeciwlotniczego, były zbyt podatne na ogień z działek samolotów. W czasie 6 misji zmodyfikowane U-flak zestrzeliły tylko dwa samoloty. Pół roku po rozpoczęciu eksperymentu, w listopadzie 1943 roku, zmodyfikowane jednostki przezbrojono i przeznaczono do prowadzenia normalnych działań bojowych.
[edytuj] Typ VIIC/41
Wciąż udoskonalane metody walki aliantów z U-bootami wymuszały zmiany w projekcie VIIC: większą prędkość nawodna, grubszy pancerz umożliwiający głębsze zanurzanie się. Zmieniono także kształt dziobu w celu zmniejszenia oporów. Takie kosmetyczne zmiany pozwoliły stoczniom budującym standardowe VIIC na prostą zmianę projektu i szybkie wdrożenie nowego podtypu okrętu. Uzbrojenie i napęd nowych okrętów nie zmieniły się.
Pierwsze jednostki typu VIIC/41 weszły do służby w 1943 r., ogółem zbudowano 91 jednostek tego typu. U995 przetrwał do dzisiaj. Po zakończeniu powojennej służby w norweskiej flocie, został zakupiony (za symboliczną markę) przez swojego ostatniego dowódcę Hansa-Georga Hessa i stał się okrętem-muzeum w Laboe.
[edytuj] Typ VIIC/42
Przewidywano dalsze modyfikacje projektu. M. in. zastosowanie dwustopniowej sprężarki znacznie zwiększającej moc silników i przez to prędkość o prawie 2 w. Zwiększenie średnicy zbiorników paliwa zwiększyłoby zasięg. Zastosowanie do budowy kadłuba specjalnej stali pancernej Wotan o grubości 28 mm pozwoliłoby zwiększenie maksymalnego zanurzenia do 500 metrów. Projekt przewidywał umieszczenie w kiosku dwóch peryskopów oraz miejsce na dodatkowe dwie torpedy.
Zakontraktowano w stoczniach budowę 164 jednostek tego typu. Wkrótce potem 30 września 1943 roku anulowano kontrakty na rzecz nowego typu XXI.
[edytuj] Typ VIIC/43
Projekt oznaczony symbolem VIIC/43 przewidywał zwiększenie możliwości bojowych w związku z coraz trudniejszą sytuacją U-bootów w walkach z aliantami. Modyfikacje dotyczyły zmian w uzbrojeniu, przewidywano zamontowanie sześciu dziobowych wyrzutni torped (dwie kolumny po trzy wyrzutnie) oraz czterech rufowych (dwie podwójne kolumny). Projekt jednak został zarzucony na rzecz nowych okrętów typu XII.
[edytuj] Typ VIID
Typ VIID zaprojektowany w latach 1939-1940 i wprowadzony 1941-1942 miał spełniać rolę podwodnego minowca. Za kioskiem dodano prawie 10 metrową sekcję zawierająca pięć pionowych pojemników na miny (każdy na 3 sztuki). Tak znaczne wydłużenie okrętu znacznie poprawiło zasięg zmniejszając jednak prędkość.
Do służby wprowadzono 6 jednostek tego typu: U213 do U218. Nowe realia walki uwydatniły małą przydatność min. Wymienione jednostki przeznaczono do normalnej służby bojowej.
[edytuj] Typ VIIE
Kompletne plany jednostki typu VIIE nigdy nie powstały. Plan jego budowy powstał wraz z pracami nad nowym rodzajem ultralekkiego silnika Deutz V-12. "Zaoszczędzoną" masę miano spożytkować na zwiększenie grubości ścian kadłuba. Fiasko testów nowego silnika spowodowało jednak, że projekt zarzucono.
[edytuj] Typ VIIF
Czas trwania patroli U-bootów zależał głównie ilości pozostałych na ich pokładzie torped. Zaprojektowany w 1941 roku nowy rodzaj jednostki oznaczony jako typ VIIF miał służyć jako transportowiec torped. Podczas projektowania skorzystano z doświadczeń budowy okrętów typu VIID. Za kioskiem dodano ponad 10 metrową sekcję w której mieściło się 25-27 dodatkowych torped. Korzystając z dodatkowego miejsca powiększono także zbiorniki paliwa. W projekcie tym powiększono także średnicę kadłuba.
Po dużych opóźnieniach do służby wprowadzono w 1943 roku 4 jednostki tego typu: U1059 - U1062. Jednak ze względu na znaczne skrócenie zasięgu patroli U-bootów, zadania dla nowych okrętów zdezaktualizowały się. Wykorzystywano je zatem do transportowania materiałów i surowców z baz w Norwegii.
[edytuj] Dane techniczne
typ VIIA | typ VIIB | typ VIIC | typ VIIC/41 | typ VIIC/42 | typ VIID | typ VIIF | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wyporność | na powierzchni | 626 t | 753 t | 769 t | 769 t | 999 t | 965 t | 1083 t |
w zanurzeniu | 725 t | 857 t | 871 t | 871 t | 1050 t | 1080 t | 1181 t | |
Wymiary | długość | 64,51 m | 66,5 m | 67,1 m | 67,1 m | 67,3 m | 76,6 m | 77,63 m |
szerokość | 5,85 m | 6,20 m | 6,20 m | 6,20 m | 6,80 m | 6,38 m | 7,30 m | |
Zanurzenie | 4,37 m | 4,74 m | 4,74 m | 4,74 m | 5 m | 5,01 m | 4,91 m | |
Moc napędu | na powierzchni | 2320 KM[1] | 2800 KM[2] | |||||
w zanurzeniu | 750 KM[3] | 750 KM[4] | ||||||
Prędkość | na powierzchni | 17 w. | 17,8 w. | 17,7 w. | 17,7 w. | 18,6 w. | 16,7 w. | 17,6 w. |
w zanurzeniu | 8 w. | 8 w. | 7,6 w. | 7,6 w. | 7,6 w. | 7,3 w. | 7,9 w. | |
Zasięg[5] | na powierzchni | 6200 Mm (16 w.) | 9700 Mm (10 w.) | 8850 Mm (10 w.) | 9000 Mm (10 w.) | 10000 Mm (12 w.) | 11200 (10 w.)[6] | 14700 Mm (10 w.)[7] |
w zanurzeniu | 90 Mm (4 w.) | 90 Mm (4 w.) | 80 Mm (4 w.) | 80 Mm (4 w.) | 80 Mm (4 w.) | 69 Mm (4 w.) | 74 Mm (4 w.) | |
Załoga | 44-60 | 44 | 44 | 44 | 44 | 44 | 46 | |
Uzbrojenie | wyrzutnie torped | 5 | ||||||
artyleryjskie | 88 mm SK C/35 (zapas 250 pocisków) | |||||||
plot. | działko 20 mm typu C/30 (zapas 4380 pocisków)[8] | 1 37 mm i 2xII 20 mm | ||||||
Zapas torped | 11 szt. | 14 szt. | 14 szt. | 14 szt. | 16 szt. | 12 szt. | 14 szt.[9] | |
Miny | 33 TMB lub 22 TMA | 39 TMB lub 26 TMA | brak |
- ↑ 2 wysokoprężne, sześciocylindrowe silniki firmy MAN
- ↑ 2 wysokoprężne, sześciocylindrowe silniki z doładowaniem F46 firmy Germaniawerft lub M6V 40/46 firmy MAN o mocy 1160 KM
- ↑ 2 silniki elektryczne GG UB 720/8 firmy BBC, zasilane 2 bateriami AFA 27 o pojemności całkowitej 7500 Ah
- ↑ 2 silniki elektryczne GU 460/8-276 firmy AEG lub GGUB 720/8 firmy BBC, zasilane 2 bateriami AFA 27 (pojemość 7500 Ah) lub AFA 33 (pojemność 9160 Ah)
- ↑ W nawiasie podano prędkość przy której osiągnięto dany zasięg
- ↑ Używając kombinacji obu napędów (diesla i elektrycznego) przy tej samej prędkości 10 w. zasięg wynosił 13000 Mm
- ↑ Przy prędkości 12 w. zasięg okrętu wynosił 9500 Mm
- ↑ W późniejszym okresie montowano dwa działka 20 mm lub jedno 37 mm
- ↑ 14 szt. do użytku własnego i dodatkowo 25-27 sztuk transportowanych
[edytuj] Bibliografia
- M. Kryształowicz, monografia U-boot VII, wyd. AJ-Press, 2006, ISBN 83-7237-173-3
Typu Bismarck: Bismarck • Tirpitz • Typu Scharnhorst: Scharnhorst • Gneisenau • Typu Deutschland: Schlesien • Schleswig-Holstein
|
|
Typu Admiral Hipper: Admiral Hipper • Blücher • Prinz Eugen • Seydlitz • Typu Deutschland: Lützow (ex. Deutschland) • Admiral Scheer • Admiral Graf Spee
|
|
Graf Zeppelin • Flugzeugträger B
|
|
Typy: 1923 (Möwe) • 1924 (Wolf) • 1935 • 1937 • 1939 (Elbing)
|