Ogród Zoologiczny we Wrocławiu
Z Wikipedii
 |
|
Ogród zoologiczny we Wrocławiu - założony w 1865, jest drugim pod względem wieku na ziemiach polskich (po Ogrodzie Zoobotanicznym w Toruniu założonym w 1797) i największym (pod względem liczby wystawianych zwierząt) ogrodem w Polsce. Powierzchnia ogrodu to 30 ha.
W skład budowlanej infrastruktury Ogrodu wchodzi kilka wartościowych obiektów, reprezentujących XIX-wieczny historyzm i eklektyzm - słoniarnia, małpiarnia, herpetarium (dawna restauracja) oraz budynek dyrekcji. Większość budynków z okresu powstania zoo jest dziełem Karla Schmidta. Obecna brama wejściowa została zbudowana w latach 30. przez architekta Richarda Konwiarza jako wejście na południową część terenów targowych.
Spis treści |
[edytuj] Historia Ogrodu i jego dyrektorzy
Z inicjatywy nadburmistrza Wrocławia, dr Juliusa Elwangera zawiązano w 1862 roku komitet organizacyjny ds. budowy zoo. Nie uzyskawszy dotacji państwowych ani miejskich towarzystwo akcyjne z kapitałem 100 tysięcy talarów; sprzedając akcje po 50 talarów za sztukę dopiero po roku zdołano zebrać 30 tysięcy potrzebne do rozpoczęcia budowy.
[edytuj] Franciszek Schlegel
Miasto zezwoliło na budowę ogrodu w sąsiedztwie toru wyścigów konnych, w odległej i bezludnej wówczas jeszcze okolicy Parku Szczytnickiego, dostępnej z miasta omnibusami i odrzańskimi statkami. Po dwóch latach budowy, 10 lipca 1865 ogród został otwarty. Dyrektorem został dr Franciszek Schlegel, przyrodnik i lekarz. Wystawiano wówczas 189 zwierząt, m.in. daniele, lamy, niedźwiedzie, sarny, strusie, wielbłądy, wilki i jedną zebrę; w znacznej części (165 okazów) były to dary mieszkańców Wrocławia i okolic. Nie było też wówczas jeszcze trwałych pawilonów wystawienniczych, ani wybiegów, większość "infrastruktury" stanowiły szopy i stajnie, wg Karola Łukaszewicza, pierwszego powojennego dyrektora Ogrodu "lwy, tygrysy i lamparty mieszkały chwilowo w wozie cyrkowym".
Dzięki wzrastającej popularności ogrodu rosły też jego dochody, umożliwiające rozbudowę tak urządzeń samego ogrodu, jak i zakupy nowych okazów. Nie brakowało także darów, w tym także od polskich magnatów, wg Łukaszewicza "książę Sułkowski z Rydzyny ofiarował dwa dziki, Czartoryski - jelenia, Pusłowski ze Słonima - rysia". W 1875 roku zwierzyniec liczył blisko 800 okazów, w tym słonia Teodora, odkupionego od londyńskiego zoo w 1873 po trwającej trzy miesiące loterii fantowej.
[edytuj] Herman Stechmann
Dyrektor Schlegel zmarł w 1882 i jego następcą został Herman Stechmann. Na czasy jego urzędowania przypada szybka rozbudowa ogrodu - przebudowano małpiarnię, wybiegi dla niedźwiedzi, wybudowano ptaszarnię, słoniarnię, pawilon drapieżnych kotów. Wszystkie te obiekty mają obecnie wartość zabytkową, choć nadal są używane zgodnie planowanym przeznaczeniem. Za jego rządów ogród wzbogacił się o liczne, często niezwykle egzotyczne zwierzęta. W 1894 dyrektor Stechmann zakupił w Liverpoolu okaz wówczas jeszcze bardzo słabo poznanego i budzącego respekt i emocje gatunku - goryla. Była to samica Pussi; przeżyła ona we Wrocławiu aż 7 lat, co było rzadko wówczas spotykanym w innych zwierzyńcach osiągnięciem wrocławskiego ogrodu.
[edytuj] Fryderyk Grabowski
Po Stechmanie kierowanie ogrodem przejął podróżnik i przyrodnik Fryderyk Grabowski. Do I wojny światowej ogród cieszył się wzrastającą popularnością i idącymi za nią wzrastającymi dochodami.
Wojna i powojenny kryzys spowodowały konieczność wyprzedaży zbiorów, w 1921 ogród zamknięto. Nie zostało jednak rozwiązane towarzystwo akcyjne Ogrodu, któremu udało się, przy znacznym zaangażowaniu Grabowskiego i dzięki bezprocentowej pożyczce od miasta przetrwać najtrudniejszy okres kryzysu finansowego i doprowadzić do ponownego otwarcia ogrodu w 1927.
[edytuj] Hans Honigmann i Martin Schlott
W ciągu połowy 1927 roku ogród odwiedziło pół miliona zwiedzających, zanosiło się na kolejną prosperity przedsięwzięcia.
Miasto miało już wówczas większość akcji Ogrodu, dlatego następny kryzys gospodarczy, który dotknął Niemcy, i idący w ślad za nim spadek zainteresowania publiczności nie doprowadził jednak do potrzeby zamknięcia zwierzyńca. Nadeszły jednak czasy nazistowskich nagonek na Żydów i osoby żydowskiego pochodzenia; w tej niesprzyjającej dlań atmosferze dyrektor Honingmann zdecydował się wyemigrować do Londynu. W Ogrodzie Zoologicznym zastąpił go Martin Schlott.
Doprowadził on do rozbudowania tuż przed II wojną światową wybiegów i pomieszczeń dla antylop, zebr i żyraf, skalnego wybiegu dla pawianów, basenów dla fok i lwów morskich, wybiegów dla niedźwiedzi.
Zbliżająca się do Wrocławia od styczniu 1945 roku Armia Czerwona i ogłoszenie Wrocławia twierdzą (Festung Breslau) było wyrokiem śmierci dla większości, zwłaszcza dużych (lub niebezpiecznych) zwierząt w Ogrodzie. Na karmienie dużych okazów brakowało paszy, potrzebnej zwierzętom gospodarskim i służącym w armii niemieckiej, pozostawienie przy życiu zwierząt drapieżnych mogło natomiast zagrażać oddziałom niemieckich obrońców, gdyby w wyniku ostrzału lub sabotażu uszkodzone zostały klatki, w których zwierzęta te trzymano. Dlatego pierwszy polski dyrektor zoo objął je praktycznie całkowicie zdewastowane i opróżnione, nie tylko przez działające na rozkaz dowódcy Festung Breslau oddziały egzekucyjne, które rozstrzelały większość okazów, ale również przez sowieckich maruderów i rodzimych szabrowników, którzy szukali w zoo mięsa.
Część zwierząt wywieziona do podwrocławskich wsi (np. trzyletni hipopotam Lorbas) przetrwała jednak wojnę i poprzez inne ogrody zoologiczne trafiła do ponownie otwartego zoo.
[edytuj] Karol Łukaszewicz
 |
Artykuł wymaga poszerzenia. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, czego brakuje i uzupełnij braki, jeśli to możliwe. |
[edytuj] Antoni Gucwiński
W latach od 1965 do 31 grudnia 2006 Dyrektorem naczelnym Ogrodu był dr wet. inż. Antoni Gucwiński, który kierował nim wraz ze swą żoną Hanną. Popularności Ogrodowi przysparzał w znacznej mierze prowadzony stale od 1971 w telewizji państwowej program "Z kamerą wśród zwierząt".
W 2005 we wrocławskim Ogrodzie przebywało blisko 7100 zwierząt 565 gatunków, w tym:
- ponad 1100 ssaków 142 gatunków
- ponad 1500 ptaków 160 gatunków
- ponad 1700 gadów 128 gatunków
- ponad 100 płazów 27 gatunków
- prawie 2600 ryb 108 gatunków
We wrześniu i październiku 2006 medialną burzę[1] wzbudziło wypowiedzenie, jakie otrzymał dr wet. inż. Antoni Gucwiński po inspekcjach, jakim został poddany ogród w związku z doniesieniami o nieprawidłowościach w jego funkcjonowaniu i zarządzaniem. Dyrektor Gucwiński został zdymisjonowany i z końcem roku 2006 odszedł na emeryturę.
[edytuj] Radosław Ratajszczak
Wygrał konkurs na dyrektora ogrodu zoologicznego we Wrocławiu, przedtem był wicedyrektorem poznańskiego ZOO (przeszedł wszystkie szczeble od pielęgniarza i asystenta po kierownika tamtejszego nowego Zoo), od stycznia 2007 zastąpił we Wrocławiu Antoniego Gucwińskiego.
[edytuj] Wyróżnienia
Ogród wpisano do prestiżowego Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych, skupiającego także 9 innych największych ogrodów, spełniających normy i wymogi EAZA - w Poznaniu, Toruniu, Płocku, Warszawie, Opolu, Gdańsku, Łodzi, Krakowie i Chorzowie.
