Mieczysław Potocki

Z Wikipedii

Mieczysław Potocki
Pilawa
Data urodzenia	1799
Miejsce urodzenia	Tulczyn
Data śmierci	26 listopada 1878
Miejsce śmierci	Paryż

Rodzina	Potoccy
Rodzice	Stanisław Szczęsny Potocki Zofia Celina Clavone Wittowa
Małżeństwo	Delfina Komar (1825) Emilia Świejkowska (1844)
Dzieci	z Delfiną Komar: dwie córki nieślubne: Grzegorz Potocki z Emilią Swiejkowską: Mikołaj Potocki

Mieczysław Potocki herbu Pilawa (ur. 12 listopada 1799 w Tulczynie, zm. 26 listopada 1878 w Paryżu) magnat, awanturnik, właściciel dóbr w Tulczynie.

Syn Stanisława Szczęsnego i Zofii Potockiej. Wychowany i wykształcony w domu, był ukochanym synem Zofii. Żył w niezgodzie z rodzeństwem. W trakcie konfliktu, wywołanego w 1820 r. przez Mieczysława zajęciem Tulczyna, przeznaczonego jego bratu - Aleksandrowi, matka wyznała, że jest on synem gwałciciela, Caracolli, który napadł na nią w czasie podróży poślubnej w okolicy Wenecji. Początkowo car skazał Mieczysława na zesłanie na Syberię, werdykt został jednak pod wpływem przyjaciół Mieczysława anulowany. Być może wpływ miała popularność Potockiego w kręgach szlachty podolskiej.

Został przyjęty do rosyjskiej gwardii imperialnej z protekcji matki w 1820 r., otrzymał stopień kamerjunkra dworu. Opuścił służbę i uciekł do Tulczyna, za co nie poniósł konsekwencji. Podobnie, gdy w roku 1822 odmówił w Tulczynie gościny carowi Aleksandrowi I.

Ożenił się w 1825 roku w Kuryłowicach z Delfiną Komar, ślub w obrządku katolickim odbył się 7 listopada w Wierzbowcu. Ze związku tego narodziły się dwie córki, które zmarły w dzieciństwie. Mieczysław znęcał się nad żoną, nie mogąc doczekać się legalnego dziedzica. Na wieść o powstaniu listopadowym, Delfina, przebywająca wówczas u rodziców, uciekła z rodziną do Francji, porzucając męża. Związek w zasadzie rozpadł się. Mieczysław do końca życia Delfiny wypłacał jej rentę w wysokości 100 tysięcy franków rocznie.

W roku 1828, gdy wybuchła wojna rosyjsko-turecka, Mikołaj I udał się na Ukrainę, gdzie w Odessie spotkał się z Mieczysławem. Powodem spotkania była baronowa Meller-Zakomelski, kandydatka na metresę cara, uwiedziona przez Potockiego. Kochankowie wyjechali do Tulczyna, a rozwścieczony cesarz nakazał zamknąć baronową w panieńskim monastyrze w Chersoniu, a Mieczysława zesłać do Woroneża, gdzie Potocki podjął decyzję o emigracji do Francji. Po przekupieniu archimandryty i przyrzeczeniu sprzedaży Tulczyna cesarstwu, uzyskał paszport zagraniczny. Tulczyzn nie został sprzedany ze względu na zbyt małą wartość oferowaną przez cara.

Wyjechał do Francji w 1829 r., gdzie nawiązał stosunki z miejscowymi bankierami. W czasie powstania przebywał we Francji, nie podejmował jednak żadnych działań propowstańczych. Został zmuszony do powrotu do Rosji groźbą konfiskaty majątku. Mieczysław starał się o pozwolenie na wyjazd i translokację majątku do Francji. Stał sie też chorobliwie skąpy, popadał w liczne konflikty.

W roku 1843 sąd konsystorski w Kamieńcu unieważnił małżeństwo Mieczysława z Delfiną. Ożenił się ponownie z Emilią Świejkowską w 1844 w Kijowie, prawdopodobnie przymuszony przez generała gubernatora wojennego Kijowa, którego Emilia była kochanką. Mieczysław obiecał Emilii równowartość miliona złotych za urodzenie syna. 28 lutego 1845 w Tulczynie urodził się legalny dziedzic Mieczysława - Mikołaj Szczęsny. Po narodzinach syna w domu Potockich wybuchały częste konflikty, których przedmiotem było zdrowie Mikołaja, o które Mieczysław dbał w sposób obsesyjny i w efekcie szkodliwy dla syna. W konsekwencji pobicia Emilii, syna oraz siostry i matki Emilii, nastąpił faktyczny rozpad małżeństwa. Emilia zażądała rozwodu, odszkodowania raz ukarania męża. W tym czasie w Kijowie kwaterował Mikołaj I, wobec którego Mieczysław uchybił etykiety, nie kłaniając się carowi. Powyższy fakt i skargi na Mieczysława składane przez okolicznych mieszkańców, doprowadziły do zesłania Mieczysława do Saratowa nad Wołgą bezterminowo i wypłaty Emilii odszkodowania w wysokości 180 tysięcy rubli. Warunkiem skrócenia kary było przyjęcie prawosławia oraz zadośćuczynienie wszystkim poszkodowanym. Ciekawostką jest, że, by móc przejść na prawosławie, Potocki musiał nauczyć się dogmatów katolickich, których nie znał, a następnie prawosławnych, przyjąć imię Michaił oraz ochrzcić syna Mikołaja w obrządku prawosławnym. Pomimo, że Mieczysław warunki powyższe spełnił, zesłanie nie zostało skrócone.

W roku 1846 na zesłaniu zmarła nieślubna córka Potockiego, a parę dni później próbował on uciec z Saratowa. Ucieczka nie powiodła się, a Mieczysław został przetranslokowany do Woroneża w 1851 r., gdzie spędził kolejne 5 lat, a po kolejnej próbie ucieczki przewieziono go do Wiatki, skąd także próbował uciekać. Uwięziono go wówczas w twierdzy Szlisselburg. W 1858 r. zamieszkał w Paryżu.