Kremacja
Z Wikipedii
Kremacja (łac. cremare - spalić) - forma pogrzebu zwłok zmarłego polegająca na spaleniu ciała, znana i uznawana przez wiele religii.
Spis treści |
[edytuj] Techniczne aspekty kremacji
Nowoczesna kremacja przeprowadzana jest w piecu kremacyjnym - przynajmniej dwukomorowym, którego konstrukcja oparta jest na agregacie ciepła, równocześnie umożliwiając bezpośrednią obserwację wprowadzenia zwłok do pieca przez osoby bliskie. Piec może być zasilany olejem opałowym lub gazem (nieekonomicznymi są piece elektryczne), proces spalenia odbywa się w pełni automatycznie i nad jego przebiegiem, czasem trwania, związaną z nim emisją czuwa zintegrowany komputer PLC - jedynie w starszych modelach operator steruje manualnie pracą piece za pomocą panelu sterowniczego, - nowe piece są wyposażone w ciekłokrystaliczny ekran dotykowy. Prochy po spaleniu są rozdrabniane w odrębnym urządzeniu, przed umieszczeniem ich w urnie. W starszych piecach granulator był zintegrowany z piecem, jednak ze względu na bezpieczeństwo operatorów jak i ochronę środowiska, ustawodawstwa wielu państw europejskich żądają rozdzielenia tych funkcji.
[edytuj] Aspekt prawny
Rozsypywanie prochów zmarłych w Polsce nielegalne[1]. Według ustawy z 1959 r. zmarłego można pochować jedynie na cmentarzu, w katakumbach lub w szczególnych wypadkach, gdy zgon nastąpił podczas rejsu - zatopić w morzu, natomiast prochy osoby skremowanej mogą być pochowane na cmentarzu, lub wsypane do morza. W 2005r. przygotowywane były przynajmniej trzy projekty nowej ustawy o cmentarzach.[2]. Obecnie nie jest dopuszczalne w Polsce rozsypywanie prochów osoby zmarłej, czy to na "polach pamięci" usytuowanych na cmentarzach, czy poza nimi, oraz przechowywanie urny z prochami w innym miejscu niż na cmentarzu (czy to w niszy urnowej, pochowanej w grobie urnowym, czy przypochowanej do tradycyjnego grobu). Nie jest uregulowana jeszcze kwestia tworzenia biżuterii z prochów osoby zmarłej.
[edytuj] Kremacja w poszczególnych systemach religijnych
[edytuj] Religie pierwotne
Kremacja była powszechną forma pochówku w większości systemów wierzeń pierwotnych, etnicznych. W Europie pochówek ciałopalny był m.in. dominującym w okresie środkowolateńskim 300 l. p.n.e. do 100 l. p.n.e. (regionalnie do ok. 150 l. p.n.e.)[3]. Wśród pochówków ciałopalnych, w których zastosowano kremację można wyróżnić groby popielnicowe z pochowanymi spopielonymi szczątkami ludzkimi w urnie (glinianym naczyniu – popielnicy) i groby jamowe z bezpośrednio wsypanymi spopielonymi szczątkami do jamy grobowej[4].
[edytuj] Słowianie
W okresie przedchrześcijańskim zmarły odziany w najlepsze szaty, ozdabiany biżuterią, nierzadko wyposażany w różnego rodzaju przedmioty codziennego użytku (czasem nawet w broń), podlegał spaleniu na stosie. Prochy umieszczano w glinianych naczyniach (tzw. popielnicach) i zakopywano w grobach (zwykłych, płaskich lub kurhanach)[3]. Współcześnie, za tą formą pochówku opowiadają się słowiańskie, rodzimowiercze związki wyznaniowe, takie jak Rodzimy Kościół Polski[5].
[edytuj] Judaizm
Współczesny judaizm reformowany zgłasza niewielkie zastrzeżenia przeciwko kremacji. Natomiast ortodoksja wysuwa już dużo więcej argumentów przeciwko tej formie pochówku (m.in. kremacja jest pogańską praktyką, której judaizm zawsze się przeciwstawiał; kremacja narusza zakaz uszkodzenia zwłok w jakiejkolwiek formie). Ponadto dyskutuje się nad kwestią czy skremowane prochy można chować na żydowskich cmentarzach - ortodoksi się temu sprzeciwiają, liberałowie pozwalają, a niektóre gminy żydowskie (np: w Anglii) starają się łączyć oba podejścia i zezwalają na pochówek jeśli popioły zostaną złożone w trumnie.
[edytuj] Chrześcijaństwo
Tradycyjnie chrześcijaństwo nie pochwalało kremacji zwłok z kilku powodów: 1) ciało było uważane za uświęcone przez przyjęcie sakramentów[6], 2) ciało stanowiło jedność z zamieszkującą je za życia duszą, 3) kremacja była praktyką rozpowszechnioną w religiach pogańskich, a więc odrzucaną, 4) Jezus został pochowany, a nie skremowany.
Tym niemniej, kremacja była niekiedy praktykowana w krajach chrześcijańskich już we wczesnym średniowieczu i to na masową skalę w sytuacjach "wyższej konieczności", np. nagromadzenia dużej ilości zwłok z powodu wojny, zarazy lub klęski głodu. Zwłoki palono, aby uniknąć rozprzestrzeniania się "złego powietrza" (tak określano zagrożenie chorobami).
[edytuj] Katolicyzm
W XVIII w. nasiliły się żądania ze strony racjonalistów, aby pozwolić na kremację. Spowodowało to tylko podkreślenie zakazu kremacji przez Kościół rzymskokatolicki.
Od lat 1960. nastąpiło złagodzenie tego zakazu, a obecnie Kościół katolicki pozwala na kremację zwłok pod warunkiem, że nie jest ona traktowana jako manifestacja braku wiary w zmartwychwstanie zmarłych[7] W katolicyzmie nadal jest preferowane grzebanie nieskremowanych zwłok. Od 1997 pozwala się (za zgodą miejscowego biskupa) na odprawianie mszy pogrzebowej nad urną z prochami zmarłego. Współcześnie wiele cmentarzy katolickich posiada specjalnie wydzielone miejsca do pochówku urn z prochami (tzw. kolumbaria).
[edytuj] Protestantyzm
Kościoły protestanckie zaakceptowały kremację znacznie wcześniej, niż katolicyzm, ale nie zawsze jednomyślnie. Pierwsze krematoria w krajach protestanckich powstały w latach 1870., a w 1908 anglikańskie Opactwo Westminsterskie zarządziło przymusową kremację zwłok, grzebanych na swoim terenie.[8] Obecnie większość Kościołów protestanckich akceptuje kremację i nawet rozsypywanie prochów w specjalnych "ogrodach pamięci". Takie praktyki stosują również Świadkowie Jehowy.
Do przeciwników kremacji zaliczają się m.in. mormoni.
[edytuj] Prawosławie
Prawosławie stanowczo zakazuje kremacji (którą uważa za znak niewiary w zmartwychwstanie), ale dopuszcza wyjątki od tej reguły np. zarządzenie władz państwowych lub masowa epidemia. Nie odprawia się żadnych obrzędów religijnych nad zwłokami skremowanymi.
[edytuj] Islam
W świecie muzułmańskim nie dyskutuje się o spopielaniu zwłok, Islam jest przeciwny kremacji, m.in. dlatego, że po niej ciała nie można ułożyć tak, by było zwrócone w kierunku Mekki, jak nakazuje rytuał.
[edytuj] Buddyzm
Buddyzm traktuje spopielenie jako okazję do ukazania człowiekowi z całą wyrazistością przemijalności, nietrwałości i bezsubstancjalności egzystencji. Każda cielesna i duchowa egzystencja podlega przymusowi wędrówki w kręgu narodzin i śmierci. Świadomość tego pomaga człowiekowi nie przywiązywać się do rzeczy i okazywać współczucie wszystkim istotom.
[edytuj] Hinduizm
Dla hindusów spopielenie ciała na stosie jest zwykłą formą pochówku. Wynika to z przekonania, że ciało jest tylko chwilowym i pełnym cierpienia miejscem przebywania wiecznej duszy (atmana). Zwłoki należy spalić, aby ułatwić duszy osiągnięcie wyzwolenia (moksza). Od tej reguły istnieją wyjątki: nie pali się zwłok dzieci poniżej 5 lat, zwłok sannjasinów oraz zwłok transseksualistów (tzw. hidźra). Popioły oraz zwłoki dzieci z reguły wrzuca się do świętej rzeki lub jeziora, a niespalone ciała sannjasinów i hidźrów są zakopywane w ziemi.
[edytuj] Przypisy
- ↑ GW: Kościół przeciw rozsypywaniu prochów zmarłych
- ↑ Metro: Synu, rozsyp moje prochy - Jakub Stachowiak
- ↑ 3,0 3,1 Rodzimowierczy portal informacyjno-kulturalny
- ↑ Odry i Węsiory
- ↑ Rodzimy Kościół Polski
- ↑ Davies & Mates, "Cremation, Death and Roman Catholicism", s. 107
- ↑ Davies & Mates, op. cit., s. 109 i Artykuł 2301 Katechizmu Kościoła katolickiego.
- ↑ Davies & Mates, "Westminster Abbey", s. 423.
