Janosch

Z Wikipedii

Janosch, 1 czerwca 2005

Janosch, właśc. Horst Eckert (ur. 11 marca 1931 w Zabrzu), urodzony na Górnym Śląsku pisarz niemieckojęzyczny, autor literatury dziecięcej.

Urodził się w Zaborzu - Porembie, dzielnicy Zabrza w 1931. Jego ojciec Jan (niem. Johann) był hutnikiem. Matka Jadwiga (niem. Hedwig) z domu Głodny była osobą bardzo religijną. Ze względu na alkoholowe skłonności ojca duży udział w jego wychowaniu mają dziadkowie. W 1944 w wieku 13 lat Janosch zaczyna pracę w fabryce jako ślusarz. 1 czerwca 1945 razem z rodzicami został wysiedlony do Niemiec i zamieszkał w Oldenburgu, gdzie podejmuje pracę w fabryce tekstylnej oraz naukę w szkole zakładowej. Od 1953 roku mieszka w Monachium. Tutaj podejmuje naukę malarstwa, którą po paru semestrach przerywa. Obecnie Janosch - Horst Eckert od lat mieszka w San Miguel na Teneryfie.

Nieistniejące już familoki przy ul. Piekarskiej, gdzie urodził się Janosch

Janosch jest autorem popularnych na całym świecie książeczek dla dzieci. Książeczką, która dała początek całemu cyklowi pozycji dla dzieci, była Ach, jak cudowna jest Panama (niem."Oh, wie schön ist Panama"). Bohaterami cyklu są Miś i Tygrysek. Cykl obejmuje ponad 120 pozycji (wg innych źródeł 160), które przetłumaczono na ponad 30 języków, a szereg z nich wydano też w języku polskim. Autor jest uzdolnionym grafikiem, sam ilustruje swoje opowiadania, a stworzone przez niego wizerunki wykorzystano przy tworzeniu filmów animowanych oraz ozdabianiu ubrań dla dzieci.

W 1970 wydał książkę Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny (niem. "Cholonek oder Der liebe Gott aus Lehm", polskie tłumaczenie z przedmową Wilhelma Szewczyka 1975) - przejmującą plebejską historię o losach mieszkańców Górnego Śląska od lat 30. do 50. XX wieku. Powieść w 2004 r. została przeniesiona na deski sceniczne przez teatr Korez z Katowic.

Janosch choć jest pisarzem niemieckojęzycznym, o sobie mówi : "Czuję się Ślązakiem, to moja narodowość, to moja religia". Stwierdził też w wywiadzie dla katowickiej Gazety Wyborczej: "Sam po trochu czuję się Polakiem. W mojej rodzinie tylko nazwisko Eckert jest niemieckie. Pozostali moi dziadkowie nazywali się Piecha, Morawiec, Głodny".

Za swoją twórczość wielokrotnie nagradzany, w tym Federalnym Krzyżem Zasługi oraz Nagrodą Górnośląską, przyznawaną przez śląskie ziomkostwo.

Pseudonim Janosch powstał (jak mówi anegdota, której Horst Eckert nie dementuje), kiedy skierował do druku swoje pierwsze opowiadanie Historia konia Wałka (1960) i podpisał je "Janusz", co niemiecki zecer "poprawił" na Janosch. Podczas ostatniego pobytu na Śląsku poprosił aby używać polskiego zapisu jego pseudonimu Janosz.

Od 2005r. katowicka redkacja Gazety Wyborczej przynaje nagrodę Cegły Janoscha Ślązakom, którzy rozsławiają region. Wyróżnieni w nagrodę otrzymują prawdziwe cegły wykute ze ścian familoka w Zabrzu, w którym Janosch przyszedł na świat. Cegły wydobył jeden z dziennikarzy Wyborczej, tuż przed rozbiórką budynku.

[edytuj] Kontrowersje

Premier Bawarii Edmund Stoiber nazwał Janoscha fałszywym prorokiem po tym, jak Der Spiegel opublikował rysunek pisarza, przedstawiający księdza, który podczas chrztu wbijał dziecku krzyżyk młotkiem ^[1].

Podczas pobytu w Zabrzu na początku lat 90. Janosch podarował miejskiemu teatrowi swoją sztukę pt: "Powrót do Uskow" - o wydźwięku antyklerykalnym i atakującą papieża Jana Pawła II . Jeden z zabrskich prezydentów - powiazany z lokalnym ugrupowaniem katolickim^{[potrzebne źródło]} , nieświadomy treści przekazał ją do tłumaczenia jednemu z miejskich proboszczów. Wybuchł skandal, sztuki nie wystawiono ^[2]. Gdy Janosch w luźnej rozmowie wyraził życzenie zamieszkania w mieście obiecano mu mieszkanie w TBS. Janosch zmienił zdanie i pozostał na Teneryfie ^[3].

[edytuj] Polskie tłumaczenia

Tygrysek musi mieć rower ISBN 83-240-0524-2
Miś i Tygrysek chodzą po mieście ISBN 83-240-0551-X
Wujek Puszkin dobry niedźwiedź ISBN 83-240-0616-8
Wszystkie moje kaczki od A do Z ISBN 83-240-0613-3
Wielki bal dla Tygryska ISBN 83-240-0465-3
Tygryskowa szkoła. Jak Miś i Tygrysek uczą się czytać i liczy ISBN 83-240-0672-9
Ja Ciebie wyleczę, powiedział Miś. Opowieść o tym, jak Tygrysek pewnego razu zachorował ISBN 83-240-0452-1
Idziemy po skarb. Opowieść o tym, jak Miś z Tygryskiem szukali szczęścia na ziemi ISBN 83-240-0367-3
Ach, jak cudowna jest Panama ISBN 83-240-0362-2
Dzień dobry, Świnko. Opowieść o tym, jak Tygrysek pewnego dnia nie wrócił do domu ISBN 83-240-0474-2
Poczta dla Tygryska. Opowieść o tym, jak Miś i Tygrysek wynaleźli pocztę, pocztę lotniczą i telefon ISBN 83-240-0358-4
Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny ISBN 83-216-0770-5
A w wigilię przyjdzie niedźwiedź ISBN 978-83-240-0901-5