HMS Jaguar
Z Wikipedii
HMS Jaguar (F34) | |
Historia | |
---|---|
Położenie stępki | 25 listopada 1937 |
Wodowanie | 22 listopada 1938 |
Oddanie do służby | 12 września 1939 |
Status okrętu | zatopiony 26 marca 1942 na Morzu Śródziemnym |
Stocznia | Denny w Dumbarton |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność | standardowa: 1760 t pełna: 2330 t |
Długość | 108,6 m |
Szerokość | 10,8 m |
Zanurzenie | 3,9 m |
Napęd | 2 turbiny parowe o mocy łącznej 40 000 KM, 2 kotły parowe Admiralicji, 2 śruby |
Prędkość | 36 w |
Zasięg | 5500 mil morskich przy 15 w |
Załoga | 218 |
Uzbrojenie | 6 x 120 mm (3xII), 4 x 40 mm plot (1xIV), 8 wkm plot (2xIV), 10 wt (2xV), bg, 2 mbg (stan na 1939 - szczegóły poniżej) |
HMS Jaguar – brytyjski niszczyciel z okresu II wojny światowej, należący do typu J (J/K/N), w służbie Royal Navy w latach 1939-1942. Nosił numer taktyczny F34. Służył głównie na Morzu Śródziemnym, gdzie został zatopiony 26 marca 1942.
Spis treści |
[edytuj] Budowa
Stępkę pod budowę okrętu położono 25 listopada 1937 w stoczni William Denny & Brothers (Denny) w Dumbarton w Szkocji, kadłub wodowano 22 listopada 1938. Okręt wszedł do służby w Royal Navy 12 września 1939, pod nazwą "Jaguar", jako ostatni z niszczycieli typu J. W tej samej stoczni budowano też równocześnie niszczyciel HMS "Kandahar" identycznego typu K, a następnie "Van Galen" (ex "Noble") i "Tjerk Hiddes" (ex "Nonpareil") identycznego typu N.
[edytuj] Służba
[edytuj] Morze Północne 1939-1940
"Jaguar" wszedł do służby brytyjskiej wkrótce po wybuchu II wojny światowej i 28 września 1939 dołączył w Rosyth do 7 Flotylli Niszczycieli, stanowiącej po wybuchu wojny część sił Humber Force w ujściu rzeki Humber (zastąpił on wchodzący dotychczas w jej skład HMS "Echo" i odtąd 7 Flotylla miała pełny skład wszystkich 8 okrętów typu J). Przez pierwsze miesiące wojny niszczyciele flotylli patrolowały na Morzu Północnym i eskortowały tam konwoje przybrzeżne; "Jaguar" kilkukrotnie atakował okręty podwodne, bez rezultatów. 8 października 1939 wziął udział w wypadzie krążowników brytyjskich na Skagerrak, podczas którego był atakowany nieskutecznie przez niemieckie samoloty[1].
Od połowy marca do końca kwietnia 1940 okręt był w remoncie w Dundee. "Jaguar" wziął ograniczony udział w kampanii w Norwegii, wchodząc od 4 maja 1940 w skład eskorty lotniskowca HMS "Ark Royal", atakującego cele w Norwegii. Został następnie w połowie maja przydzielony do Dowództwa Nore (Nore Command) w Harwich, na południu Anglii i w dniach 27-29 maja brał udział w ewakuacji wojsk z Dunkierki (operacja Dynamo), m.in. z HMS "Javelin" z 7. Flotylli. 28 maja uczestniczył w ratowaniu żołnierzy z zatopionego statku "Aboukir" i zabrał żołnierzy z Dunkierki. 29 maja ok. 16 został poważnie uszkodzony niemiecką bombą lotniczą w Dunkierce (13 zabitych, uszkodzona jedna kotłownia, podczas nalotu zatonął niszczyciel HMS "Grenade"). "Jaguar" został wyholowany z portu przez niszczyciel HMS "Express", a następnie dopłynął do Dover. Remont trwał do 16 czerwca.[2].
Został następnie przydzielony do 5 Flotylli Niszczycieli, w składzie Dowództwa Nore. Zajmował się wciąż głównie eskortą konwojów, m.in. z niszczycielem "Javelin". W październiku został przydzielony do Dowództwa Zachodnich Podejść (z "Javelin", "Kelvin" i "Kipling"). W nocy 11–12 października 1940 "Jaguar" wziął udział w operacji Medium, ostrzeliwując wraz z pancernikiem HMS Revenge i niszczycielami 5 Flotylli port w Cherbourgu.
[edytuj] Morze Śródziemne 1940-1942
23 listopada 1940 "Jaguar" wraz z "Kelvin" został przebazowany do Gibraltaru i czasowo przydzielony do 8 Flotylli Niszczycieli. Działał następnie aktywnie na Morzu Śródziemnym, osłaniając działania sił głównych floty, w tym liczne konwoje na Maltę. Pod koniec listopada brał udział w operacji Collar dowozu zaopatrzenia na Maltę, w składzie Zespołu H, eskortując m.in. lotniskowiec "Ark Royal"; pod koniec grudnia operacja została powtórzona (Hide / Seek).
31 grudnia 1940 wraz z niszczycielami HMS "Duncan", "Firedrake", "Foxhound" i "Hero" wziął udział w operacji Ration, w toku której przechwycono 1 stycznia 1941 francuski konwój z Casablanki w Cieśninie Gibraltarskiej. "Jaguar" ostrzelał statek "Chantilly" (9986 BRT), który następnie wraz z tankowcami "Octane" i "Suroit" oraz duńskim statkiem "Sally Maersk" doprowadzono do Gibraltaru.[3]
10 stycznia 1941 w eskorcie konwoju na Maltę Exces, "Jaguar" osłaniał krążowniki HMS "Southampton" i "Bonaventure" w starciu z włoskimi torpedowcami, w którym zatopiono torpedowiec "Vega". Przebazował następnie do Aleksandrii, wchodząc w skład 14 Flotylli Niszczycieli. 27 lutego ostrzelał i lekko uszkodził włoski niszczyciel "Francesco Crispi" w greckim porcie Kastelorizo podczas operacji Abstention (ataku sił specjalnych na Kastelorizo). 29 marca 1941 "Jaguar" brał udział w bitwie pod Matapanem. 21 kwietnia brał udział w wypadzie sił głównych floty ostrzeliwujących Trypolis (operacja MD.3). W nocy 23/24 kwietnia "Jaguar" wraz z HMS "Jervis", "Janus" i "Juno" wziął udział w wypadzie z Malty na poszukiwanie włoskiego konwoju, którego nie odnaleziono, lecz zatopiono włoski statek "Egeo" (3311 BRT).
W maju 1941 "Jaguar" uczestniczył w bitwie o Kretę, m.in. dostarczając 24 maja amunicję z Aleksandrii do zatoki Suda, wraz z niszczycielem HMS "Defender". Podczas kampanii syryjskiej, w nocy 22/23 czerwca wraz z krążownikami HMS "Naiad" i HMNZS "Leander" i niszczycielami HMS "Kingston" i "Nizam" wziął udział w potyczce z francuskim wielkim niszczycielem "Guepard" na północ od Bejrutu, zakończonej jego uszkodzeniem. 24 czerwca "Jaguar" ostrzeliwał pozycje francuskie na wybrzeżu Syrii[4]. W sierpniu, wrześniu i październiku odbywał rejsy zaopatrzeniowe do okrążonego Tobruku i ostrzeliwał pozycje nadbrzeżne. 1 grudnia 1941 wziął udział w bezskutecznej próbie przechwycenia włoskich niszczycieli pod Derną (z niszczycielami HMS "Jervis", "Jackal" i "Kipling"), podczas której dowódca "Jaguara" kmdr ppor. J. Hine i 2 innych marynarzy poniosło śmierć na skutek nieszczęśliwego strzału "Jervisa".[5]
8 grudnia 1941 wszedł w skład zespołu operującego z Malty, z krążownikami HMS "Ajax" i "Neptune" i niszczycielami HMS "Lively" i "Kandahar". "Jaguar" nie wziął udziału w rajdzie zespołu pod Trypolis 18 grudnia, lecz następnie 20 grudnia odszukał i uratował 165 członków załogi niszczyciela "Kandahar", ciężko uszkodzonego na minie 19 grudnia oraz dobił go torpedą. Pod koniec stycznia 1942 przebazował ponownie do Aleksandrii, biorąc nadal udział w osłonie konwojów na Maltę.
26 marca 1942, eskortując tankowiec "Slavol" do Tobruku, "Jaguar" został zatopiony dwoma torpedami przez niemiecki okręt podwodny U-652 (typu VIIC) na wschodnim Morzu Śródziemnym, na północ od Sollum, na pozycji 31°53'N, 26°18'E (U-652 storpedował następnie również tankowiec). Z załogi niszczyciela zginęło 3 oficerów, w tym dowódca L. Tyrwhitt i 191 marynarzy. [6]
[edytuj] Dowódcy
- wrzesień 1939-grudzień 1941: Lt Cdr (komandor podporucznik) J.F.W. Hine
- grudzień 1941-26 marca 1942: Lt Cdr L.R.K. Tyrwhitt
[edytuj] Dane techniczne
[edytuj] Uzbrojenie
Uwaga - dane dotyczące uzbrojenia odnoszą się ogólnie do okrętów typu J, daty zmian w przypadku konkretnego okrętu są orientacyjne.
- 6 dział 120 mm QF Mk XII na podwójnych podstawach CP Mk XIX, osłoniętych maskami (3xII)
- długość lufy: L/45 (45 kalibrów), donośność maksymalna 15.520 m, kąt podniesienia +40°, masa pocisku 22,7 kg
- 1 działo plot 102 mm QF Mk V na podstawie HA Mk III (od 1940/41 zamiast aparatu torpedowego)
- długość lufy: L/45, kąt podniesienia +80°, masa pocisku 14,06 kg
- 4 automatyczne armaty przeciwlotnicze 40 mm Vickers Mk VIII ("pom-pom") poczwórnie sprzężone na podstawie Mk VII (1xIV)
- 2-4 automatycznych działek plot 20 mm Oerlikon 20 mm (od 1941, ilość stopniowo wzrastała, 2xI do 4xI zamiast wkm)
- 8 wkm plot 12,7 mm Vickers Mk III (2xIV) (do 1941)
- 10 wyrzutni torpedowych 533 mm w dwóch aparatach torpedowych PR Mk II (2xV), 10 torped Mk IX (od 1940/41 - 5 wyrzutni)
- 1 zrzutnia na 6 bomb i 2 miotacze bomb głębinowych (20 bomb głębinowych)
[edytuj] Wyposażenie
- hydrolokator
- system kierowania ogniem artylerii: dalocelownik (DCT) i główny dalmierz (na nadbudówce dziobowej)
- radar dozoru ogólnego Typ 286 (od 1941, na głównym maszcie), później Typ 291
- radar kierowania ogniem plot Typ 285 (od 1941, na stanowisku dalmierza)
[edytuj] Przypisy
- ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-3910-07OCT01.htm i wcześniejsze miesiące
- ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4005-14MAY04.htm
- ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4101-28JAN01.htm
- ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4106-33JUN02.htm
- ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4112-39DEC01.htm
- ↑ http://www.naval-history.net/xDKWW2-4203-43MAR02.htm
[edytuj] Źródła
- NAVAL-HISTORY.NET
- O. A. Rubanow (О. А. Рубанов): Eskadriennyje minonoscy Anglii wo Wtoroj Mirowoj wojnie. Czast 1 - 1925-1945 (Эскадренные миноносцы Англии во Второй Мировой войне. Часть 1. 1925-1945 гг.), seria Bojewyje Korabli Mira
Typ J |
HMS "Jackal" • "Jaguar" • "Janus" • "Javelin" • "Jersey" • "Jervis" • "Juno" • "Jupiter" |
Typ K |
HMS "Kandahar" • "Kashmir" • "Kelly" • "Kelvin" • "Khartoum" • "Kimberley" • "Kingston" • "Kipling" |
Typ N |
HMAS "Napier" • "Nepal" • "Nestor" • "Nizam" • "Norman" |