Historia Anglii

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

[edytuj] Geneza monarchii angielskiej

Po wycofaniu się w 407 r. rzymskich legionów na Wyspy Brytyjskie przybyły (około 450 roku) ludy germańskie : Anglowie, Sasi i Jutowie, którzy dość szybko zorganizowali w Brytanii kilkanaście pogańskich królestw patrymonialnych. Stopniowo pozostało ich 7: Kent, zamieszkały przez Jutów, Wessex, Sussex i Essex zamieszkałe przez Sasów oraz East Anglia, Mercja i Nortumbria zamieszkałe przez Anglów. Te królestwa rywalizowały między sobą o hegemonię, a władca, któremu udało się uzyskać przewagę, nosił tytuł bretwalda. Dotychczasowi mieszkańcy wyspy czyli ludność celtycka z plemienia Brytów zostali niemal doszczętnie wytępieni, poza północno-zachodnią częścią Anglii i Kornwalią. Celtowie przetrwali także w nie podbitej przez plemiona germańskie Walii oraz [[Szkocja|Szkocji]. W końcu VIII stulecia Anglię zaczęli najeżdżać i podbijać Normanowie. W drugiej połowie IX wieku skuteczny opór potrafił im stawić jedynie Alfred Wielki, władca królestwa Wessexu, który zjednoczył Anglosasów, musiał jednak oddać Normanom północną część kraju. Normanowie po kilkudziesięciu latach zasymilowali się z miejscową ludnością.

Alfred Wielki był pierwszym królem angielskim, a jego następcy, podobnie jak on sam, rządzili zjednoczonym krajem (z wyjątkiem leżących na północy kolonii duńskich, zwanych Danelaw). Zachowała się moneta z ówczesnej mennicy londyńskiej opatrzona łacińskim napisem Alfred rex Anglicorum (Alfred król Anglików). Przyjmuje się, że wraz z jej wybiciem skończyła się epoka królestwa Wessex, a rozpoczęły się dzieje Anglii - najstarszej narodowej monarchii europejskiej.

Potomkowie Alfreda nie dorównywali mu zdolnościami. Po ofensywie Duńczyków w 1016 r. Anglia stała się częścią duńskiego imperium króla Kanuta Wielkiego. Po jakimś czasie przywrócono dynastię Wessex. Po śmierci Edwarda Wyznawcy, władzę przejął mimo pretensji normanów, Harold Godwinson. W 1066 roku doszło do inwazji Normanów z Normandii w północnej Francji, na której czele stanął Wilhelm Zdobywca. Jego zwycięstwo w bitwie pod Hastings doprowadziło do zrzucenia Anglosasów ze szczytu drabiny społecznej i zastąpienia ich Normanami. Gdy ci z biegiem czasu utracili swe ziemie na kontynencie, ich dynastia królewska i arystokracja nabrały angielskiego charakteru.

Aby wzmocnić władzę królewską, Wilhelm Zdobywca obsadził istniejące jednostki terytorialne, zwane hrabstwami, zaufanymi urzędnikami (szeryfami), którzy zbierali podatki oraz sprawowali sądy. Jednocześnie zobowiązał wszystkich rycerzy do wierności wobec króla. Wilhelm ogromną wagę przywiązywał do sprawnego funkcjonowania systemu podatkowego. Temu właśnie zawdzięczamy stworzony w 1085 roku kataster (spis) podatkowy, znany jako Domesday Book (ang. Księga Dnia Sądu Ostatecznego). Stanowi on nieocenione źródło do poznania stosunków społecznych i gospodarczych kraju. Spis musiał być niezwykle dokładny, skoro współczesny jemu kronikarz zanotował nieco ironicznie i z wyrzutem: Badania przeprowadzono z taką drobiazgowością, że (wstyd o tym pisać, chociaż król nie uważał tego za wstydliwe) nie było ani jednego jarda ziemi, ani jednego wołu, ani krowy, ani świni, która by nie została zapisana w sprawozdaniu.

Podbój Walii, kraju górzystego i podzielonego w wiekach średnich na mnóstwo małych posiadłości, dokonał się ostatecznie w roku 1282, za panowania Edwarda I. Dwa lata później statut z Rhuddlan przyłączył Walię do korony angielskiej. Aby uspokoić ludność walijską, urodzony na tej ziemi przyszły król Edward II otrzymał tytuł księcia Walii, czym zapoczątkował tradycję nazywania tak najstarszych synów panującego monarchy. Unia administracyjna nastąpiła ostatecznie w roku 1536.