Biotechnologia
Z Wikipedii
Biotechnologia jest dyscypliną nauk technicznych wykorzystującą procesy biologiczne na skalę przemysłową. Konwencja o różnorodności biologicznej ONZ podaje jedną z najszerszych definicji:
- Biotechnologia oznacza zastosowanie technologiczne, które używa systemów biologicznych, organizmów żywych lub ich składników, żeby wytwarzać lub modyfikować produkty lub procesy w określonym zastosowaniu.
Metody z zakresu biotechnologii są wykorzystywane od tysięcy lat. Przykładowo: produkcja piwa jest procesem biotechnologicznym, w którym wykorzystuje się fermentację cukrów prostych przez drożdże. W wyniku niedostatecznej ilości tlenu, utlenianie jest niezupełne i następuje fermentacja. Innym przykładem jest produkcja przetworów mlecznych.
Zdolność części bakterii do koncentrowania w swoich komórkach niektórych metali wykorzystywana jest w górnictwie (bioekstrakcja ang. bioleaching). Biotechnologia znajduje także zastosowanie w recyklingu i oczyszczaniu środowiska z zanieszyszczeń bioremediacja oraz produkcji broni biologicznej. Produktami biotechnologii używanymi w genetyce i medycynie są także chipy DNA i znaczniki radioaktywne używane w medycynie.
Nowoczesna biotechnologia jest często związana z użyciem genetycznie zmodyfikowanych organizmów takich jak pałeczka okrężnicy lub drożdże do produkcji np. insuliny lub antybiotyków. Genetycznie zmienione komórki ssacze, takie jak komórki jajnikowe chomika chińskiego (ang. CHO - Chinese Hamster Ovarian) są stosowane w produkcji lekarstw.
Biotechnologia to także transgeniczne zwierzęta i transgeniczne rośliny. Przykładem jest projektowanie roślin mogących rosnąć w specyficznych warunkach np. w obecności lub braku pewnych związków chemicznych. Z zieloną biotechnologią wiązane są nadzieje, że może ona być bardziej przyjazna środowisku niż rolnictwo wysokotowarowe - np. uprawiając zaprojektowane rośliny produkujące pestycydy, co eliminuje potrzebę ich stosowania zewnętrznego (kukurydza Bt). Kwestia, czy takie rozwiązania są przyjaźniejsze środowisku jest tematem sporu. Ponieważ zmieniony materiał genetyczny podlega takim samym prawom, jak każdy inny, to istnieje np. możliwość mutacji np. niekontrolowanego przepływu genów.
Przykładem zastosowania biotechnologii w przemyśle jest projektowanie organizmów produkujących pożądane związki chemiczne.
Spis treści |
[edytuj] Kalendarium
- 6000 p. n. e. - produkcja piwa, wina, chleba z użyciem drożdży
- 4000 p. n. e. - produkcja w Chinach jogurtu i sera z użyciem bakterii produkujących kwas mlekowy
- 1675 - odkrycie mikrobów
- 1856 - Grzegorz Mendel odkrywa prawa dziedziczenia
- 1919 - pierwsze użycie słowa biotechnologia przez Karla Ereky'ego - węgierskiego agronoma
- 1953 - James D. Watson i Francis Crick opisują strukturę DNA
- 1972 - odkrycie, że ludzkie DNA jest w 99% takie same jak u szympansów i goryli
- 1975 - opracowanie produkcji przeciwciał monoklonalnych przez Köhlera i Milsteina
- 1980 - scharakteryzowanie nowoczesnej biotechnologii jako technologia rekombinacji DNA.
- 1983 - wynalezienie PCR (polymerase chain reaction), techniki która zrewolucjonizowała biotechnologię, przez Kary Mullisa i jego współpracowników w kalifornijskiej firmie Cetus
- 1990 - rozpoczęcie Projektu poznania ludzkiego genomu
- 1994 - FDA aprobuje pierwszą genetycznie zmodyfikowaną żywność - pomidor FlavrSavr firmy Calgene
- 1997 - sklonowanie owcy, nazwanej Dolly, przez zespół Iana Wilmuta w brytyjskim Instytucie Roslin
- 2000 - opulikowanie wersji roboczej ludzkiego genomu
- 2002 - zsekwencjonowanie DNA pierwszej rośliny uprawnej - ryżu
- 2003 - GloFish pierwsze zmodyfikowane genetycznie zwierzę domowe trafia do sprzedaży. Wyhodowana w celu wykrywania zanieczyszczeń ryba fluoryzuje jasnoczerwono dzięki genowi bioluminescencji
[edytuj] Podział
Podział proponowany przez EuropaBio (stowarzyszenie 24 biotechnologicznych organizacji narodowych)[1]:
- Biała – biotechnologia przemysłowa wykorzystująca systemy biologiczne w produkcji przemysłowej i ochronie środowiska. Opiera się ona na biokatalizie i bioprocesach.
- Czerwona - biotechnologia wykorzystywana w ochronie zdrowia, w szczególności w zakresie produkcji nowych biofarmaceutyków, rozwoju diagnostyki genetycznej, czy genoterapii i ksenotransplantologii.
- Zielona – biotechnologia związana z rolnictwem obejmująca stosowanie metod inżynierii genetycznej w celu doskonalenia produkcji roślinnej czy zwierzęcej.
- Fioletowa - związana z ustawodawstwem, które dotyczy biotechnologii(prawne i społeczne uwarunkowania).
Podziały tradycyjne:
- biotechnologia zwierząt,
- biotechnologia roślin,
- biotechnologia żywności.
oraz
- biotechnologia tradycyjna (stosuje naturalne enzymy lub organizmy nie zawierające obcego materiału genetycznego),
- biotechnologia nowoczesna (stosuje organizmy, enzymy i białka zmodyfikowane genetycznie).
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii
[edytuj] Przypisy
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Kategoria Biotechnologia w katalogu DMOZ
