Berlin Potsdamer Platz

Z Wikipedii

Berlin Potsdamer Platz
Dworzec Potsdamer Platz - pd.-zach. pawilon wejściowy
Dane podstawowe
Liczba peronów	2 + 2 SKM + 1 metra (+ 1 metra - nieczynny)
Liczba krawędzi peronowych	4 + 4 SKM + 2 metra (+ 2 metra - nieczynne)
Kasy	tak
Przejście nadziemne	jest
Historia
Data budowy	2006
Poprzednie nazwy	Berlin Potsdamer Bahnhof
Linie przechodzące przez stację
Linia tunelowa Bln. Südkreuz-Bln. Hbf. (kolej regionalna)
Linia S-Bahn Północ-Południe (kolej miejska)
Linia metra U2
Linia planowana linia metra U3

Dawny Potsdamer Bahnhof

Potsdamer Platz
(U2)
$Zdjęcie {{{nazwa_stacji}}}$ Wejście dworca metra Potsdamer Platz
Poprzednia stacja	Mohrenstraße
Następna stacja	Mendelssohn-Bartholdy-Park
Oddanie do użytku	1907

Dworzec Berlin Potsdamer Platz to jeden z nowych dworców kolejowych w Berlinie otwartych w 2006, w związku z uruchomieniem tzw. grzyba kolejowego. Dworzec mieści się pod powierzchnią placu Poczdamskiego, zatrzymują się na nim pociągi regionalne, zaś dalekobieżne przejeżdżają bez zatrzymania. Na wschód od dworca regionalnego mieści się otwarty w 1939 również podziemny dworzec SKM, a jeszcze dalej - otwarta w 1907 stacja metra, niemająca podziemnego połączenia z resztą kompleksu.

[edytuj] Dworce kolejowe

Już w roku 1838 powstał przy Potsdamer Platz, w miejscu dzisiejszego południowego wejścia na dworzec, końcowy przystanek prowadzącej do Poczdamu i dalej do Magdeburga drugiej linii kolejowej Niemiec - Potsdamer Bahnhof. Stacja leżała bezpośrednio przed Bramą Poczdamską w berlińskim murze akcyzowym. W 1891 na wschód i zachód od tego dworca czołowego wzniesiono dwa również czołowe dworce lokalne. W latach 30. zbudowano tunel północ-południe dla S-Bahn, a wraz z nim podziemny dworzec z dwoma peronami (arch. Richard Brademann), obecnie znajdujący się na liście zabytków^[1]. W 1945 stare dworce czołowe zostały całkowicie zniszczone i wkrótce rozebrane. Po podziale Berlina podziemna stacja znalazła się w Berlinie Wschodnim, przy samej granicy. Gdy zbudowano mur berliński, pociągi przejeżdżały przez stację bez zatrzymania. Część wejść, mimo że leżały na terytorium NRD, znajdowała się po jego zachodniej stronie, ale pozostawały one zamknięte.

Po zjednoczeniu Berlina zaczęto budowę dworca w ciągu nowego tunelu kolei dalekobieżnej, realizowanego wraz z nowym kompleksem biurowo-mieszkalno-rozrywkowym i mającego z nim podziemne połączenie. Dworzec zaprojektowały biura architektoniczne Hilmer & Sattler i Modersohn & Freiesleben, zaś położone dalej na wschód dotychczas niezrealizowane dodatkowe pawilony wejściowe - Oswald Mathias Ungers. Przy okazji zbudowano poprzecznie położony dworzec planowanej linii metra, która jednak nie będzie w najbliższym czasie realizowana.

[edytuj] Dworce metra

Obecnie na Potsdamer Platz znajduje się tylko jedna czynna stacja metra, jednak łącznie zbudowano trzy stacje. Pierwsza z nich została zamknięta i częściowo wyburzona po pięciu latach użytkowania, druga jest od prawie stu lat (choć z 31-letnią przerwą) w użytku, zaś trzecia zapewne nie zostanie nigdy uruchomiona.

[edytuj] Dawny dworzec metra Potsdamer Platz

Na najstarszym odcinku berlińskiego metra, otwartym 18 lutego 1902 znajdowała się stacja Potsdamer Platz. Tak samo jak inne dworce tej pierwszej trasy posiadała ona perony boczne. Początkowo była to stacja końcowa odgałęzienia prowadzącego od trójkąta torowego w kierunku śródmieścia. Jako pierwszy etap przedłużania linii w kierunku śródmieścia aż do Spittelmarkt zbudowano nowy dworzec, Leipziger Platz, pod placem noszącym to imię i położonym w sąsiedztwie placu Poczdamskiego. Gdy w 1907 otwarto tę stację, zamknięto pierwszy z dworców Potsdamer Platz, wówczas stosunkowo nowy. Po wyburzeniu platform peronowych przekształcono halę dworca w komorę torów manewrowych i postojowych.

[edytuj] Dworzec metra Potsdamer Platz (U2)

Nowy dworzec Leipziger Platz wyposażony był w praktyczniejszy peron wyspowy i połączony był tunelem dla pieszych z domem towarowym Wertheim. Ten tunel istnieje do dziś, choć nie jest używany. W 1923 przemianowano dworzec na Potsdamer Platz^[2]. Nazwę tę zachował on do dziś.

W czasie podziału Berlina linia metra, przedłużona w 1930 do stacji Pankow (Vinetastraße), została podzielona na dwie części. Ponieważ granica przebiegała bezpośrednio przez Potsdamer Platz, dworzec metra nie mógł być używany ani przez wschodnią, ani przez zachodnią część linii. Możliwość używania przez zachodnioberlińskie pociągi, jednak z zawracaniem po wschodniej stronie, została odrzucona przez senat jeszcze w 1961. Dworzec służył zatem jako tory odstawcze wschodnioberlińskiej linii A, która kończyła na połozonej dalej na wschód stacji Thälmannplatz (później Otto-Grotewohl-Straße, a obecnie Mohrenstraße). Dopiero w 1993 połączono obie części linii i ponownie uruchomiono dworzec Potsdamer Platz. Dziś stanowi on najstarszy z zachowanych w zasadzie w oryginalnym stanie podziemnych dworców berlińskiego metra i jest wpisany na listę zabytków.^[3]

[edytuj] Dworzec metra Potsdamer Platz ("U3")

Dla planowanej długoterminowo linii metra z Weißensee na Kurfürstendamm^[4], zbudowano w czasie budowy dworca pociągów regionalnych w stanie surowym dworzec. To druga obok torów dworca Alexanderplatz, gdzie dwa tory od 1930 czekają na uruchomienie, stacja dla tej linii. Nie wiadomo jednak, kiedy ta linia powstanie, gdyż obecnie nie jest zbyt potrzebna, jak również nie ma stosownych środków budżetowych. Obecnie nieukończona stacja używana jest jako przestrzeń dla różnych wydarzeń kulturalnych.

[edytuj] Przypisy

↑ (de) Wpis na liście zabytków - stacja S-Bahn Potsdamer Platz
↑ Nazwę zmieniono aby uniknąć pomyłek, po tym gdy stację Friedrichstraße na tej samej linii przemianowano na Leipziger Straße. Z kolei zmiana nazwy stacji Friedrichstraße była konieczna, gdyż nowo uruchomiona wówczas linia poprzeczna (U6) przechodziła przez kolejowy dworzec Friedrichstraße, a nazwanie dwóch stacji metra na tej samej linii tą samą nazwą nie wchodziło w rachubę.
↑ (de) Wpis na liście zabytków - stacja metra Potsdamer Platz
↑ Niegdyś określano ją roboczo jako U3, jednak od 2004 inna linia nosi tę nazwę.