Ahl-e hakk
Z Wikipedii
Ahl-e hakk (per. اهل حق Ahl-e haqq, ludzie prawdy), zwani też Ali Ilahi (علي إلاه `Alī ilāhi, arab.: Ali jest bogiem) - grupa wyznaniowa na pograniczu islamu uznająca Alego ibn Abi Taliba za inkarnację Boga, zwana także jarsanizmem.
Grupa powstała w XIV wieku w łonie szyickiego imamizmu. Według niektórych religioznawców powstała ona na skutek wpływów chodżów i ich odłamów religijnych na miejscowy imamizm. Według innych wpływ ismailicki był niewielki, a religia powstała, gdyż silne były jeszcze w tym czasie wierzenia przedislamskie: zaratusztriańskie, chrześcijańskie oraz religii lokalnych. Na tą mieszankę miał się nałożyć silny element szyicki. Część wiernych nie uznaje tej interpretacji twierdząc, że Ahl-e hakk pojawili się na samym początku islamu.
Wyznawcy wierzą iż Boska Substancja wcieliła się w Alego, a według większości wyznań wcielała się również w inne osoby. Oprócz inkarnacji Boga czczeni są również liczni święci oraz aniołowie. Czterej główni aniołowie to w kolejności ważności:
- Salman Farsi
- Quanbar (murzyński niewolnik Alego)
- Mahomet
- Nusajr
Fatima - córka Mahometa i żona Alego jest również wcieleniem Boga, jednak (według większości sekt) niższego rzędu.
Wypełniają wszystkie podstawowe powinności muzułmańskie (w tym "pięć filarów") i szyickie, zwą je chidmat, czyli służenie. Swoiste dla nich są spotkania wspólnoty (dżam') w trakcie których rozdawane jest święte (poświęcone) jedzenie.
Ze względu na liczne prześladowania wyznawcy podają się najczęściej za imamitów, dlatego ich liczebność jest trudna do określenia (prawdopodobnie 200 - 300 tys., wg własnych danych ponad 1 milion). Dzielą się na kilkanaście (lub kilkadziesiąt) grup wyznaniowych. Wierni są Kurdami, Persami, Gilanami, Lurami i Turkami. Żyją głównie w Iranie, Azerbejdżanie, Iraku (większość w Kurdystanie irackim) i w Turcji. Często są dyskryminowani - dlatego stosują takijję; otrzymali pełną lub niemal pełną swobodę wyznania tylko w Turcji i w irackim Kurdystanie.
