Szyizm
Z Wikipedii
Wiara |
Allah – Monoteizm |
Praktyka i Duchowość 5 filarów islamu |
Wyznanie wiary • Modlitwa |
Historia i przywódcy |
Ahl al-Bajt • Sahaba |
Teksty & prawo |
Kierunki religijne |
Sunnizm • Szyizm • Charydżyzm |
Kultura i społeczeństwo |
Zobacz też |
Szyizm (od arab. شيعة علي, si'at Ali - stronnictwo Alego) - obok sunnizmu i charydżyzmu stanowi jeden z trzech podstawowych nurtów współczesnego islamu, przez sunnitów zawsze przedstawiany jako innowacja w religii. Drugi po sunnizmie co do liczby wyznawców.
Pierwotnie szyizm był wyznawany głównie przez muzułmanów pochodzenia arabskiego, ale za panowania dynastii Safawidów (1501-1773) doszło do nieomal całkowitej szyizacji Persji, która obejmowała wtedy m.in. obecne terytoria Iranu i Azerbejdżanu, część Afganistanu i Pakistanu, a przejściowo również południowy Irak i Bahrajn na Półwyspie Arabskim.
Szyici nie uznają trzech pierwszych kalifów. Rozdział od sunnitów dokonał się w wyniku sporu o władzę po śmierci kalifa Alego. Szyici nie uznali nowego kalifa, zaś Alego uznali za pierwszego imama. Prawowitymi następcami Mahometa dla szyitów są jedyni potomkowie Alego i córki proroka, Fatimy.
W chwili obecnej wpływy szyizmu utrzymują się głównie na terytorium dawnej Persji (90-96%), w Iraku (56-61%) i Libanie (ok. 30%). Z szyizmu wywodzi się wiele pomniejszych nurtów, a wśród nich warto wymienić Druzów, alewitów, alawizm (nusajryzm), babizm, bahaizm i jazydyzm. Najbardziej znanym szyitą w XX wieku był ajatollah Ruhollah Chomeini.
W Polsce często używa się określenia szyizm na będący jego odłamem imamizm. Mniejszość szyicka zamieszkuje także Polskę.
[edytuj] Gałęzie szyizmu:
- imamici – największa grupa, uznająca pierwszych 12 imamów
- Ali Ibn Abi Talib
- Hasan ibn Ali (zm. 669)
- Husajn ibn Ali
- Ali ibn Husajn (zm. 712)
- Muhammad al-Bakir (zm. 731)
- Dżafar as-Sadik
- Musa al-Kazim (745 - 799)
- Ali ar-Rida (zm. 818)
- Muhammad at-Taki (zm.835)
- Ali an-Naki (zm. 868)
- Al-Hasan al-Askari (zm. 837)
- Muhammad al-Mahdi (zgodnie z wiarą imamitów miał zniknąć w niewyjaśnionych okolicznościach w Samarze i powróci aby zbawić ludzi jako Mahdi[1]
- ismailici
- zajdyci
Najważniejszym szyickim świętem jest Aszura.
Przypisy
- ↑ Marek M. Dziekan, Irak: religia i polityka, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2005, str. 48