Ławra Pieczerska
Z Wikipedii
Ławra Pieczerska (ukr. Печерська лавра) w Kijowie obecnie jest siedzibą Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego, złączonego z Patriarchatem Moskiewskim, na którego czele stoi Metropolita Włodzimierz (Sabodan).
Spis treści |
[edytuj] Historia
Historia świątyni sięga polowy XI wieku, kiedy do Kijowa przybyli fundatorzy ławry i założyciele słowiańskiego stanu zakonnego – mnich Antoni z Afonu, i Teodozy. Pierwszy monastyr powstał na naddnieprzańskich stokach – w pieczarach, od których pochodzi nazwa klasztoru. W XI wieku drugi ihumen Teodozy wprowadził bizantyjską regułę Teodora Studyty, która przewidywała życie we wspólnocie klasztornej i oddawanie się nieustannej modlitwie i pracy. Już w XII wieku klasztor był uważany za miejsce cudowne i oczyszczające z grzechów.
W roku 1603 sejm Rzeczypospolitej zwrócił dysunitom klasztor, gdzie zgodnie z tradycją jego archimandrytę miała wybierać szlachta kijowska i duchowieństwo. Obszerny opis Ławry ogłosił w 1675 r. Jan Herbinius.
Zespół klasztorny późniejszy wygląd przyjął w wieku XVII i XVIII, kiedy to rozbudowano poszczególne zespoły sakralne. Zostały one wzniesione w stylu ukraińskiego baroku, który cechuje znaczna ilość wieżyczek, zdobnych ścian szczytowych i dekoracji, freski na ścianach zewnętrznych, przedstawiające z reguły postaci z historii kraju i Kościoła. W latach reżimu bolszewickiego wysadzono Klasztor św. Michała, a część zabytkowych elementów zrabowano do Rosji (pozostały tam do dnia dzisiejszego). Kolejny cios nastąpił w czasie okupacji hitlerowskiej, kiedy to 3 listopada 1941 , wybuch zniszczył część Soboru Uspienskiego. Do dziś trwają spory kto był winny zniszczenia – sowieccy partyzanci, którzy zaatakowali kwaterujące tam wojska niemieckie, czy Niemcy.
W 1990 r. Ławra Pieczerska została zapisana wraz z Soborem Mądrości Bożej (Sofijskim) na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę, władze ukraińskie i niemieckie finansowały odbudowę świątyni. W roku 2000 metropolita Włodzimierz, zwierzchnik Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej ponownie ją konsekrował.
Obecnie Ławra składa się z Ławry Dolnej i Górnej.
[edytuj] Ławra Górna
Teren Górnej Ławry znajduje się pod zarządem państwowym, a budynki w większości służą jako muzea i sale wystawowe, wzniesione zostały tu:
- świątynia katedralna Zaśnięcia Bogurodzicy (sobór Uspienski),
- cerkiew nadbramna Świętej Trójcy (Troicka), z lat 1106 – 1108, przebudowana pod koniec XVII wieku, ufundowana przez Iwana Mazepę,
- pomieszczenia gospodarcze, w tym budynki szpitala z XII wieku,
- drukarnia powstała około roku 1606,
- cerkiew Wszystkich Świętych nad bramą Targową z końca XVII wieku,
- Wielka Dzwonnica z okresu 1731 – 1744,
- cerkiew Trapezna pod wezwaniem Antoniego i Teodozego budowana od 1893 do 1895,
- cerkiew Zwiastowania (Błagowieszczenska) z lat 1904 – 1905
- klasztor św. Michała, (kopuły o łącznej powierzchni 782 m²);
[edytuj] Ławra Dolna
Dolna Ławra została przekazana w zarząd Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej patriarchatu moskiewskiego. Składa się z Bliskich i Dalekich Pieczar.
[edytuj] Bliskie Pieczary
W Bliskich Pieczarach znajdują się:
- cerkiew Podwyższenia Krzyża (Chrestowozdwiżenska) wybudowana w 1700 r., w której mieści się wejście do pieczar Antoniego,
- cerkiew Wszystkich Mnichów Peczerskich zbudowana w roku 1839,
- cerkiew Stritenska (Ofiarowania Pańskiego) z roku 1854 (cerkiew namiestnika Bliskich Pieczar);
- pod ziemią, znajdują się:
- cerkiew św. Antoniego,
- cerkiew Wprowadzenia do Świątyni (Wwedenska),
- cerkiew Wartaama,
[edytuj] Plac prowadzący do Dalekich Pieczar
Nad placem prowadzącym do Dalekich Pieczar wznoszą się:
- cerkiew Narodzenia Bogurodzicy z 1696 roku,
- Dzwonnica Dalekich Pieczar (zbudowana w roku 1761,
- cerkiew Poczęcia św. Anny z lat 1809 – 1811 , gdzie znajduje się wejście do pieczar św. Teodozego;
[edytuj] Dalekie Pieczary
W Dalekich Pieczarach pod ziemią znajdują się trzy świątynie:
- cerkiew Zwiastowania z czasów Teodozego,
- cerkiew Teodozego,
- cerkiew Bożego Narodzenia,
- siedziba metropolity Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej, który zgodnie z dawną tradycją ukraińską jest także przeorem Ławry Peczerskiej,
- seminarium duchowne;
[edytuj] Podziemia Ławry
W podziemiach Ławry pochowani zostali m. in.:
- Teodozy – przełożony i fundator klasztoru
- pierwszy kijowski metropolita Michał
- święty lekarz i malarz Alimpij
- kronikarz Nestor
- Ilia Muromiec
- książę Konstanty Ostrogski hetman wielki litewski
- głowa kniazia Włodzimierza Świętego
- ukraińscy hetmani, wojewodowie kijowscy, metropolici, arcybiskupi, biskupi
