Caumatge
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Dins lo mond economic lo caumatge es aquela situacion del que pòt e vòl trabalhar mas que trapa pas de trabalh. La tassa de caumatge es lo nombre de trabalhaires arturats dividit entre la fòrça laborala civila totala, qu'inclutz los trabalhaires e los *chomeurs. Es dificil de determinar lo nombre de trabalhaires que cercan vertadièrament de trabalh. I a metòdes desparièrs d'obténer d'estatisticas del caumatge. Encara que los govèrns sajan generalament de donar de trabalh a totes los ciutadans que vòlon trabalhar coma un objectiu principal de lor politica, l'economia (las personas e las entrepresas) es dinamica, doncas un objectiu de zèro per cent de la tassa de caumatge es pas realista.
La macroeconomia definís tres nivèls de caumatge:
- Friccional: lo caumatge que ven del movement normal del mercat laboral; inclutz los individus que càmbian d'ocupacion.
- Estructural: lo caumatge restacat als trabalhadors qu'an perdut lor trabalh a causa dels cambiaments estructurals (coma l'automatizacion de lors entrepresas).
- Ciclic: lo caumatge qu'es restacat a la disminucion o la casuda de la produccion totala de l'economia; lo caumatge ciclic aumenta pendent las recessions economicas e amendrís pendent los periòdes de prosperitat e de creissement economic. Los economistas cercan d'aténher çò qu'an apelat 'ocupacion plena' (que significa pas d'aténher un percentatge de caumatge zèro, mas de limitar lo caumatge solament als components fricionals e estructurals). Cal mencionar que mantun economista menciona d'autres nivèls o tipes de caumatge coma lo caumatge classic, que se produtz quand lo nivèl del salari que produsisson las fòrças d'ofèrta e de demanda del mercat laboral es pus bas que lo salari real impausat pel govèrn (salari minim) o pels sindicats, çò que provòca un excès d'ofèrta e una manca de trabalh. Autres tipes de caumatge se pòdon considerar de subcategorias dels tres nivèls abans mencionats; per exemple: lo caumatge tecnologic es un tipe de caumatge estructural.
