Hauraki Gulf

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Haurakigolfen.

Satellittfoto som viser Auckland til venstre, Haurakigolfen i midten og halvøya Coromandel Peninsula til høgre. Foto: NASA (Terra satellitt), 2002.

Hauraki Gulf (Haurakigolfen) er ei stor havbukt på Nordøya på New Zealand. Ho ligg mellom regionen Auckland, halvøya Coromandel Peninsula og slettelandskapet Hauraki Plains. Hauraki er ei māorinemning for nordavind.^[1]

[endre] Geografi

[endre] Golfen

Havbukta er ein del av Stillehavet, som ho spring ut frå i nord og aust. Ho ligg for ein stor del i ly for Stillehavet bak øyene Great Barrier Island og Hauturu/Little Barrier Island mot nord, og av den 80 km lange halvøya Coromandel Peninsula mot aust. Golfen ligg såleis godt i ly for alle vindar fråsett dei nordlege.

Tre større kanalar bind saman golfen med Stillehavet. Colville Channel ligg mellom Coromandel Peninsula og Great Barrier Island, Cradock Channel mellom dei to øyene, og Jellicoe Channel mellom Little Barrier Island og halvøya North Auckland Peninsula. Nord for Auckland stikk fleire halvøyer ut i golfen, ei av dei større er Whangaparaoa Peninsula. Tiritiri Matangi Island ligg nær enden av denne halvøya. Lenger mot nord ligg øya Kawau Island inntil halvøya Tawharanui Peninsula.

Ei rekkje strender omkransar golfen, mange av dei er har gode tilhøve for symjing og surfing.

Undr den siste istida var heile golfen tørt land, og havflata låg omlag 100 m lågare enn no.^[2]

[endre] Øyer

Vest i golfen ligg ei øykjede som skjermer munningen til Waitematahamna, ei av dei to hamnene i Auckland. Mellom desse er Ponui Island, Waiheke Island, Tiritiri Matangi og den karakteristiske vulkankjegla til Rangitoto Island, ein utsløkt vulkan som er bunden saman med den mykje eldre øya Motutapu Island med ei landbru. Øyene er skilde frå hovudlandet gjennom sunda Tamaki Strait og Rangitoto Channel.

Andre øyer i golfen er Browns Island, Motuihe Island, Pakihi Island, Pakatoa Island, Rakino Island og Rotoroa Island innerst i golfen, ved Waiheke og Rangitoto, Motukawao Islands og Whanganui Island i le av Coromandelhalvøya, og Channel Island lenger ute.

[endre] Firth of Thames

I den sørlege enden av Haurakigolfen ligg den vide og relativt grunne armen Firth of Thames. I enden av han ligg låglandet i Hauraki Plains, forma av elvene Waihou River og Piako River. Hunua Ranges og åsane på Coromandel Peninsula reiser seg på kvar si side av armen.

[endre] Nasjonale interesser

Solnedgang over Haurakigolfen.

Området er av stor nasjonal interesse for New Zealand når det gjeld vern av natur, dyre-, fiske- og planteliv, kulturarv og andelege og historiske interesser for māorifolket. Målsetningar for å ivareta og betra desse interessene er felte ned i forskrifter i The Hauraki Gulf Marine Park Act (2000).