Nederlandse Gebarentaal

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Het gebaar voor 'Nederland(se)' uit de Nederlandse GebarenTaal. Dit gebaar symboliseert de muts van een Nederlandse boerin in klederdracht.

Het gebaar voor 'Gebaren' uit de Nederlandse GebarenTaal

De Nederlandse Gebarentaal (NGT) is een gebarentaal die in Nederland wordt gebruikt in de communicatie onder doven en tussen doven en horenden.

[bewerk] Geschiedenis van de Nederlandse Gebarentaal

Voor de standaardisering van de gebaren werd in Nederland de eigen regionale varianten gebruikt. Of het gebruik van gebaren werd, zoals in Groningen, ontmoedigd teneinde doven een betere zelfredzaamheid te laten verkrijgen. In de periode 1900 tot 1980 is het gebruik van gebaren in het onderwijs aan doven verboden geweest (als gevolg van de conventie van Milaan in 1875). Toch bleven dove mensen onderling gebaren gebruiken en daardoor ontstonden er vijf gebaren"dialecten" in en rondom de Doveninstituten in de regio's Groningen, Rotterdam, Amsterdam, Voorburg en St. Michielsgestel.

In 1981 is in het KOMVA-project (uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam en de NSDSK) begonnen met de eerste landelijke inventarisatie van gebaren om te komen tot een gebarenwoordenboek. Aan de hand van 2000 woorden zijn gebaren gevraagd aan groepen dove mensen in de vijf regio's. Dat leverde 15.000 gebaren op video op. Niet alleen regionale verschillen werden gevonden, maar ook heel veel verschillen tussen oudere en jongere gebarengebruikers. Dit soort variatie vind je ook in gesproken talen.

Uit onderzoek bleek dat er vooral grote verschillen in gebaren bestonden tussen de regio's Noord (Groningen) en West-Zuid. Op basis van deze informatie is het eerste landelijke gebarenwoordenboek verschenen in 1986 (Handen uit de Mouwen) waarin alle varianten opgenomen waren voor een bepaald begrip. In 1996 zijn de eerste cd-rom's verschenen met de gebaren voor de verschillende regio's.

Rond 1975 begonnen sommige dovenscholen onderwijs te geven in NmG (Nederlands ondersteund met gebaren). In de 1995 heeft het toenmalige instituut voor doven H.D. Guyot (Groningen) als eerste tweetalig onderwijs (NGT/Nederlands) voor doven ingevoerd. Dat voorbeeld werd al snel gevolgd in de rest van het land.

In 1998 pleitte Dovenschap voor de erkenning van de Nederlandse Gebarentaal als een volwaardige taal. Een commissie bracht hierover het rapport "Meer dan een gebaar" uit. Daarin werd o.a. gepleit voor standaardisatie, omdat het werken met verschillende varianten te omslachtig is voor het ontwikkelen van onderwijsmateriaal en tolk-opleidingen. De gestandaardiseerde gebaren zijn vervolgens via het zgn. Stabol-project (1998-2002) tot stand gekomen en op cd-rom vastgelegd. Inmiddels zijn er zo'n 5000 gebaren gestandaardiseerd. Ze zijn te zien op het online gebarenwoordenboek van het Nederlands Gebarencentrum (zie externe links) en verkrijgbaar op dvd-rom Standaard lexicon deel 1 en 2.

In 2004 hebben veel prelinguaal doven in Den Haag gedemonstreerd voor erkenning van hun gebarentaal. Het huidige kabinet ziet echter te veel haken en ogen aan erkenning via de Nederlandse Grondwet, omdat daarin de Nederlandse taal ook niet erkend is. Er zal wel worden onderzocht of de Nederlandse Gebarentaal kan worden verankerd in deelwetten, bijvoorbeeld het opnemen van het recht op tweetalig onderwijs voor dove kinderen in de onderwijswet.

Hoewel er in Nederland en Vlaanderen dezelfde gesproken taal wordt gebruikt (het Nederlands), zijn de gebarentalen verschillend: de Nederlandse Gebarentaal (NGT) verschilt van de Vlaamse Gebarentaal (VGT). Ze behoren wel tot dezelfde taalfamilie.

[bewerk] Andere gebarentalen

Hieronder een tabel met verschillende gebarentalen over de hele wereld.

Regio	Gebarentaal			Gesproken taal
Vlaanderen ( België)	VGT	Vlaamse Gebarentaal	Vlaamse GebarenTaal	Nederlands
Nederland	NGT	Nederlandse Gebarentaal	Nederlandse GebarenTaal	Nederlands
Wallonië ( België)	LSFB	Frans-Belgische Gebarentaal	Langue des Signes de Belgique Francophone	Frans
Frankrijk	LSF	Franse Gebarentaal	Langue des Signes Française	Frans
Verenigde Staten	ASL	Amerikaanse Gebarentaal	American Sign Language	Engels
Verenigd Koninkrijk	BSL	Britse Gebarentaal	British Sign Language	Engels
Duitsland	DGS	Duitse Gebarentaal	Deutsche GebärdenSprache	Duits
Zwitserland	DSGS	Zwitserduitse Gebarentaal	DeutschSchweizer GebärdenSprache	Zwitserduits
Oostenrijk	ÖGS	Oostenrijkse Gebarentaal	Österreichische GebärdenSprache	Duits
China	CSL	Chinese Gebarentaal	Chinese Sign Language	Chinees

[bewerk] Externe links

• Nederlands Gebarencentrum - Landelijk expertisecentrum op het gebied van NGT en NmG
• Woord & Gebaar - Onafhankelijk doventijdschrift dat veel aandacht besteedt aan Nederlandse Gebarentaal (NGT)