Oostenrijk
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Republik Österreich | |||
|
|||
Basisgegevens | |||
Officiële landstaal: | Duits, regionaal ook: Sloveens, Kroatisch, Hongaars | ||
Hoofdstad: | Wenen | ||
Regeringsvorm: | Federale republiek | ||
Religie: | rooms-Katholiek 78% protestant 5% |
||
Oppervlakte: | 83.858 km² [1] (-% water) | ||
Inwoners: | 8.032.926 (2001[2]), 8.199.783 (2007[3]) (97,8/km² (2007)) | ||
Overige | |||
Volkslied: | Land der Berge, Land am Strome | ||
Munteenheid: | euro (EUR ) |
||
UTC: | +1 (zomer +2) | ||
Nationale feestdag: | 26 oktober | ||
Web | Code | Tel. | .at | AUT | 43 | ||
Voorgaande staten | |||
← ![]() |
1955 (Staatsverdrag) | ||
Topografie | |||
![]() Kaart van Oostenrijk |
Oostenrijk (Duits: Österreich), officieel de Republiek Oostenrijk (Duits: Republik Österreich), is een land in Centraal-Europa. Het land grenst in het westen aan Zwitserland en Liechtenstein, in het noorden aan Duitsland en Tsjechië, in het oosten aan Slowakije en Hongarije en in het zuiden aan Italië en Slovenië.
Inhoud |
Geschiedenis
![]() |
Nadat het land door Romeinen, Hunnen, Langobarden, Ostrogoten, Beieren en Franken veroverd en overheerst werd, werden de verschillende hertogdommen in Oostenrijk van de 10e tot de 13e eeuw geregeerd door de Babenbergs. De Babenbergers werden opgevolgd door de Habsburgers, die deze landen tot de 20e eeuw bleven regeren. De Habsburgse breidden hun macht vooral via erfopvolging uit over vele andere landen en werden zo heersers over een grote staatkundige eenheid die de Habsburgse monarchie wordt genoemd.
In 1804 werd het Keizerrijk Oostenrijk uitgeroepen, toen duidelijk werd dat het Heilige Roomse Rijk, waar Oostenrijk deel van had uitgemaakt, ten dode was opgeschreven. In 1848 kwamen de Hongaren in opstand tegen de Oostenrijkse regering. Deze opstand werd neergeslagen, maar na de Oostenrijkse nederlaag tegen Pruisen in de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog werd alsnog een compromis bereikt met de Hongaren. Door deze Ausgleich werd in 1867 het keizerrijk vervangen door de Oostenrijk-Hongaarse dubbelmonarchie. Na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog werd dit opgesplitst in verschillende onafhankelijke landen en bleef Oostenrijk uiteindelijk in zijn huidige vorm over, waarbij Vorarlberg, Burgenland en Karinthië via volksraadplegingen besloten bij Oostenrijk te willen horen.
In 1918 werd Oostenrijk een republiek. Deze republiek Deutschösterreich hield stand tot 1919. Als gevolg van het Verdrag van Saint-Germain werd het land ontbonden en ontstond de Republiek Oostenrijk. Deze Eerste Republiek zou tot 1938 stand houden, hoewel kanselier Engelbert Dollfuss na 1933 als een dictator regeerde. In 1938 werd Oostenrijk geannexeerd door het Derde Rijk (de Anschluss). Na de nederlaag van de nazi's werd Oostenrijk door de geallieerden bezet tot 1955. Het land werd toen een volledig zelfstandig land onder voorwaarde dat het altijd neutraal zou blijven. Na de ineenstorting van het communisme in Oost-Europa werd Oostenrijk meer betrokken bij de Europese politiek. In 1995 werd het land lid van de Europese Unie en in 2002 voerde het de euro in.
Demografie
Bevolking
![]() |
Taal en herkomst
De overgrote meerderheid van de Oostenrijkers spreekt Duits en een meerderheid van de Oostenrijkers is rooms-Katholiek. Net als in andere landen in europa daalt het aantal katholieken, volgens de oostenrijkse kathoieke kerk waren er in 2006 nog 5,631 miljoen katholieken terwijl er 3jaar eerder in 2003 nog 120 duizend meer waren , een afname met 40 duizend per jaar.
Sinds 1945 bood Oostenrijk onderdak aan bijna 2 miljoen vluchtelingen van elders uit Europa, hoewel veel van deze vluchtelingen op doortocht naar andere streken zijn gegaan. In 1996 waren ongeveer 300.000 arbeidskrachten van buitenlandse oorsprong. Er zijn universiteiten in Wenen, Salzburg, Innsbruck, Graz, Klagenfurt, Linz, Leoben en Krems an der Donau.
Bestuurlijke indeling
Deelstaten (Bundesländer) met hoofdstad
![]() |
![]() |
|
Geografie
De Alpen strekken zich over een groot deel van Oostenrijk uit: driekwart van het land behoort tot dit berggebied. Het natuurschoon van Tirol, Salzkammergut, Innsbruck, de Oostenrijkse Alpen, en de stad Salzburg en de aantrekkelijkheid van Wenen en andere culturele centra hebben Oostenrijk tot een belangrijk Europees toeristencentrum gemaakt.
De hoogste berg in Oostenrijk is de Großglockner met 3797 meter. Andere hoge bergen zijn de Wildspitze (3768 m), de Weißkugel (3739 m), de Großvenediger (3674 m), de Hintere Schwärze (3628 m) en de Similaun (3606 m). In het oosten langs de Donau kenmerkt het landschap zich door glooiende heuvels en vlaktes. Het diepste punt van Oostenrijk is Hedwighof in Burgenland met 114 meter boven zeeniveau.
De belangrijkste twee rivieren zijn de Donau en haar zijrivier de Inn. Buiten de Inn stromen de Herberg, Enns en Mur in de Donau. De Lech is een zijrivier van de Inn.
Geografische statistieken
![]() |
- Landsgrenzen totaal: 2562 km
- Duitsland: 784 km
- Italië: 430 km
- Hongarije: 366 km
- Tsjechië: 362 km
- Slovenië: 330 km
- Zwitserland: 164 km
- Slowakije: 91 km
- Liechtenstein: 35 km
- kustlijn: geen
- grootste rivieren: Donau, Inn, Mur, Salzach, Enns, Drau
- grootste meer: Neusiedler Meer, op de grens met Hongarije
- hoogste punt: Großglockner, 3797 m.
- laagste punt: Neusiedler Meer, 115 m.
Grootste steden
De enige steden in Oostenrijk met meer dan 250.000 inwoners zijn Wenen en Graz, Wenen is veruit de grootste stad van het land.
Naam | Deelstaat | Bevolking | Naam | Deelstaat | Bevolking | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Wenen | Wenen | 1.651.437 | 11 | Steyr | Opper-Oostenrijk | 39.340 | |
2 | Graz | Stiermarken | 250.099 | 12 | Wiener Neustadt | Neder-Oostenrijk | 39.208 | |
3 | Linz | Opper-Oostenrijk | 189.343 | 13 | Feldkirch | Vorarlberg | 31.458 | |
4 | Salzburg | Salzburg | 150.269 | 14 | Bregenz | Vorarlberg | 28.933 | |
5 | Innsbruck | Tirol | 117.180 | 15 | Leoben | Stiermarken | 25.804 | |
6 | Klagenfurt | Karinthië | 91.044 | 16 | Wolfsberg | Karinthië | 25.301 | |
7 | Wels | Opper-Oostenrijk | 58.862 | 17 | Klosterneuburg | Neder-Oostenrijk | 24.797 | |
8 | Villach | Karinthië | 57.925 | 18 | Baden bei Wien | Neder-Oostenrijk | 24.502 | |
9 | Sankt Pölten | Neder-Oostenrijk | 49.869 | 19 | Krems | Neder-Oostenrijk | 23.713 | |
10 | Dornbirn | Vorarlberg | 44.809 | 20 | Traun | Opper-Oostenrijk | 23.470 |
Zie ook
Bezienswaardigheden
Cultuur
Musea
Muziek
Er worden in Oostenrijk ieder jaar diverse festivals en concertseries georganiseerd. Regelmatig wordt hier ook door internationale groepen aan deelgenomen. Dit samen met de toeristische aantrekkelijkheid van Oostenrijk maakt dat dit land een geliefde bestemming is voor bijvoorbeeld koren uit allerlei landen.
Economie
![]() |
De bosbouw, de veehouderij, en de zuivelproductie zijn overwegend geconcentreerd in de alpiene provincies; Vorarlberg heeft een oude textielindustrie. Ongeveer 5% van de bevolking is actief in (meestal kleinschalige) landbouw. Het land is bijna zelfvoorzienend in termen van voedselproductie. In Opper- en Neder-Oostenrijk en in Burgenland overheerst de landbouw: de belangrijkste gewassen zijn aardappels, suikerbieten, fruit, gerst, rogge en haver.
De productie is divers en vertegenwoordigt ongeveer 35% van het bruto nationaal product. Meer dan is de helft van de industrieën is geconcentreerd in het bassin van Wenen; Linz, Steyr, Graz, Leoben, Innsbruck en Salzburg zijn de andere belangrijkste industriële centra. Veel van de industrieën van het land werden genationaliseerd na de Tweede Wereldoorlog, samen met de grootste handelsbanken. De belangrijkste vervaardigde producten zijn machines, voertuigen, ijzer en staal, levensmiddelen, elektrische producten, textiel, chemische producten en kantoorproducten. Vele mineralen noodzakelijk voor de industrie (grafiet, ijzer, magnesium, koper, zink en bruinkool) worden gevonden in Oostenrijk. Het land heeft ook reserves van aardolie, aardgas, zout en uranium en is rijk aan hydro-elektrische energie. De laatste jaren is de dienstensector, waaronder een groot bankwezen, belangrijk voor de economie van Oostenrijk geworden. In deze sector zijn nu meer dan de helft van het aantal arbeidskrachten van de natie actief. De belangrijkste handelspartners zijn Duitsland, Italië, Oost-Europa, Japan en de Verenigde Staten.
Een belangrijke bron van inkomsten is het wintertoerisme in de vele skigebieden. In de zomer wordt er in het Alpengebied veel gewandeld en wordt aldaar veelvuldig de klimsport beoefend.
Overheid en politiek
![]() |
Oostenrijk wordt geregeerd onder de herziene grondwet van 1929. Het heeft een gemengde presidentieel-parlementaire regeringsvorm. De president, die door stemming voor een termijn wordt gekozen van zes jaar, benoemt de eerste minister. Het kabinet, dat door de eerste minister wordt geleid, is verantwoording schuldig aan de Nationalrat van het parlement, dat algemeen volgens evenredige vertegenwoordiging wordt gekozen. De Bundesrat wordt gekozen door de provinciale assemblage. De drie belangrijke partijen zijn de Sociaal-Democratische partij SPÖ, de partij van de conservatieven ÖVP en de FPÖ, tot april 2005 de partij van de neopopulist en uiterst rechtse Jörg Haider. In april 2005 is deze partij uiteengevallen in de uiterst-rechtse FPÖ en de mildere BZÖ, onder leiding van Jörg Haider.
Overheidsstatistieken
- Staatsvorm: Republiek
- President: Heinz Fischer, (sinds 8 juli 2004)
- Regeringsleider: bondskanselier Alfred Gusenbauer (sinds 2007)
- Parlement: Bundesversammlung. Twee kamers: Bundesrat en Nationalrat.
- Politieke partijen: SPÖ (sociaaldemocratisch), ÖVP (christendemocratisch), FPÖ (formeel: liberaal, vrijheidspartij), BZÖ (Bündnis Zukunft Österreich; formeel: liberaal), Grünen (de Groenen), KPÖ (communisten), LiF (liberalen) en de SLP (uiterst links)
- Bestuurlijke indeling: 9 deelstaten of Bundesländer
- Godsdienst: rooms-Katholiek 78%, protestant 5%, overige 17%
- Munteenheid vóór invoering Euro: Oostenrijkse schilling (ATS) = 100 Groschen
Verkeer en vervoer
Voor het berijden van Oostenrijkse snelwegen en enkele andere wegen is aankoop van een tolvignet verplicht. Het land kent vele bergpassen, waarvan een groot deel in de winter als gevolg van sneeuwval wordt afgesloten voor het verkeer. Er is circa 133.361 kilometer wegennet. Het spoorwegennet heeft een lengte van circa 6024 kilometer.
Verder zijn er internationale luchthavens in Wenen, Linz, Salzburg, Graz, Klagenfurt en Innsbruck.
In de bergen zijn diverse kabelbanen om naar boven te gaan die voornamelijk gebruikt worden in de winter om skigebieden te bereiken en in de zomer om te wandelen.
![]() |
![]() |
![]() |
Klimaat
In het heuvelland, de laagvlakten en de dalen is een landklimaat. Boven de 1500 meter is een hooggebergteklimaat. Het westelijk deel van het land is beduidend natter dan het oosten. Gebieden aan de zuidkant van de Alpen hebben mediterrane trekjes. De föhnwind is van invloed op het temperatuur en weerverloop.
Eten en drinken
In Oostenrijk wordt veel vlees gegeten zoals de bekende schnitzel. De Oostenrijkse keuken is in eerste instantie een boerenkeuken, vrij zwaar en weinig geraffineerd. Na een soepje (al dan niet met noedels) vooraf volgt standaard een flink stuk vlees, in het algemeen geserveerd met een eenvoudige koolsalade, tomaten, sperziebonen of gemengde salade of de bekende aardappelsalade. Ook goulash kent variaties, van vlees, kip of worst met aardappels. Ook kent Oostenrijk de bekende Wiener Kaffee met Apfelstrudel of Sachertorte.
![]() |
Sport
Favoriete sporten in Oostenrijk zijn de wintersporten zoals skiën, langlaufen, rodelen, schansspringen, schaatsen en curling. Ook voetbal is in Oostenrijk een veelbeoefende sport. In 2008 is Oostenrijk, samen met Zwitserland, gastland van het Europese Kampioenschap Voetbal.
Zie ook
- Oostenrijk op de Olympische Spelen
- Vierschansentoernooi 2006
- Wereldkampioenschappen skivliegen 2006
- Europees kampioenschap voetbal 2008
Media
In Oostenrijk zenden de omroepen ORF en Austria Television radio- en televisieprogramma's uit gericht op de Oostenrijkse bevolking.
Radio
Zie ook
Externe links
- Officiële website van de federale Oostenrijkse Regering (Duits en Engels)
- ...meer externe links in de Open Directory
Statistische informatie over Oostenrijk | ![]() |
---|---|
Geografie - Bevolking - Overheid - Economie - Communicatie - Vervoer - Defensie |
![]() |
Europese Unie | ![]() |
---|---|---|
|
Landen in Europa |
---|
Albanië · Andorra · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland |
Bronnen, noten en/of referenties: |