Fluconazol
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
 |
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts |
| Fluconazol | ||
 |
||
|
1,3-bis(1H-1,2,4-triazol-1-yl)propan-2-ol |
||
|
|
||
| Biol. beschikbaarheid: | >90% | |
| Metabolisatie: | Hepatisch (11%) | |
| Halfwaardetijd: | 20-50 uur | |
| Uitscheiding: | Renaal 61-88% | |
|
|
||
| Geneesmiddelengroep: | Antimycotica | |
| Subklasse: | Azoolderivaten | |
| Merknamen: | Diflucan, Doc Fluconazol, Fluconazol EG, Fluconazole Sandoz, Fluconazole Teva, Fluconazole-Ratiopharm, Fungimed, Merck-Fluconazole | |
| Indicaties: | Mycosen | |
| Voorschrift/recept: | Vereist | |
| Toediening: | Oraal, intraveneus | |
|
|
||
| Zwangerschapscat.: | D (Au), C (VS) | |
|
|
||
| ATC code : | D01AC15 | |
| PubChem: | 3365 | |
| DrugBank: | APRD00327 | |
| Farmacotherapeutisch Kompas: | systemisch, | |
|
|
||
| Formule: | C13H12F2N6O1 | |
| Molecuulgewicht: | 306,271 g/mol | |
 Geneeskundeportaal |
||
Fluconazol (generisch geneesmiddel) is een geneesmiddel uit de triazolenfamilie, dat gebruikt wordt bij de behandeling van oppervlakkige en systemische infecties van gisten en schimmels. Het is verkrijgbaar als tablet en als suspensie voor oraal gebruik en ook als infusievloeistof.
Inhoud |
[bewerk] Farmacologie
[bewerk] Werkingsmechanisme
Fluconazol remt het cytochroom P450 enzym 14α-demethylase van de schimmel. De activiteit van de menselijke variant van dit demethylase-enzym is veel minder gevoelig voor fluconazol dan de fungale variant. De remming van dit enzym voorkomt de omzetting van lanosterol naar ergosterol (provitamine D2), een essentieel component van de celmembraan van de schimmel, waardoor 14α-methylsterolen zich ophopen.[1]
Fluconazol is primair fungistatisch, maar kan fungicidaal zijn tegen sommige schimmels op een dosis-afhankelijke manier.
[bewerk] Microbiologie
Fluconazol is actief tegen de volgende micro-organismen:[2]
- Blastomyces dermatitidis
- Candida spp. (uitgezonderd C. krusei and C. glabrata)
- Coccidioides immitis
- Cryptococcus neoformans
- Epidermophyton spp.
- Histoplasma capsulatum
- Microsporum spp.
- Trichophyton spp.
[bewerk] Farmacokinetiek
Na orale inname wordt fluconazol vrijwel compleet geabsorbeerd binnen twee uur. De biologische beschikbaarheid wordt niet significant beïnvloed door gelijktijdige inname van maaltijden of van H2-antihistaminica (bijv. ranitidine). Concentraties gemeten in de urine, traanvocht en huid zijn ongeveer 10 maal de plasma concentratie, terwijl de concentraties in speeksel, sputum en vaginaal vocht ongeveer gelijk zijn aan de plasmaconcentraties, na een (standaard) dosering die tussen 100 mg en 400 mg per dag ligt.
Fluconazol wordt maar langzaam uitgescheiden, het heeft een halfwaardetijd van 20 tot 50 uur en slechts 10% van de afname is een gevolg van de stofwisseling, de rest wordt uitgescheiden in urine en transpiratievocht. Patiënten met een verminderde nierfunctie lopen een verhoogd risico op overdosering, evenals patiënten die medicijnen als warfarine nemen.
In veel gevallen is een enkele dosis van 150 mg voldoende, bijvoorbeeld bij witte vloed.
[bewerk] Klinische toepassingen
[bewerk] Indicaties
Fluconazol is geïndiceerd voor de behandeling en profylaxe van schimmelinfecties wanneer andere antifungale medicatie niet aanlsaat of niet getolereerd wordt. (b.v. vanwege bijwerkingen), zaols bij:[3]
- Candidiasis veroorzaakt door voor dit middel gevoelige stammen van Candida. In geval van een lichte Candida-infectie (witte vloed) is een enkele dosis van 150 mg vaak voldoende. Is de infectie ernstig, dan is een nieuwe dosis na drie dagen nodig[4].
- Tinea corporis, tinea cruris of tinea pedis (zwemmerseczeem)
- Kalknagel (onychomycose)
Fluconazol kan de eerste keus zijn bij de volgende indicaties:[3]
- Coccidioidomycose
- Cryptococcose, een opportunistische infectie bij o.a. AIDS
- Histoplasmose,
- Prophylaxie van candidiasis in geval van immunodeficiëntie.
[bewerk] Waarschuwingen
Fluconazol-therapie kan aanleiding geven tot verlenging van het (op een elektrocardiogram zichtbare) QT interval. Dit kan aanleiding geven tot ernstige hartritmestoornissen. Vandaar dat voorzichtigheid betracht moet worden bij patiënten met risicofactoren voor een verlenging van het QT-interval, zoals verstoring van de elektrolytenbalans of gebruik van andere medicatie die het QT-interval kan verlengen (met name cisapride, maar ook terfenadine).
Fluconazol-gebruik is ook in zeldzame gevallen geassocieerd met ernstige en zelfs fatale leverbeschadiging[5][6]. Vandaar dat regelmatig leverfunctietests worden uitgevoerd tijdens de behandeling met Fluconazol. Om deze reden moet ook voorzichtigheid worden betracht bij patiënten met een bestaande leverziekte of leverfunctiestoornis.[1].
Ook kunnen er andere hevige bijverschijnselen optreden, zoals het Stevens-Johnson-syndroom. Dat gebeurt echter vooral bij mensen met aids, die verschillende geneesmiddelen tegelijkertijd slikken[7].
[bewerk] Contraindicaties
Fluconazol is gecontraïndiceerd bij patiënten met:[3]
- bekende overgevoeligheid voor fluconazol of andere azol-antischimmelmiddelen
- gelijktijdig gebruik van cisapride en terfenadine, vanwege het risico op ernstige hartritmestoornissen
- zwangerschap en lactatieperiode: Hoge concentraties fluconazol zijn in de moedermelk aangetroffen van vrouwen die fluconazol gebruikten. Om deze reden wordt afgeraden fluconazol te gebruiken tijdens het geven van borstvoeding[1].
[bewerk] Bijwerkingen
Bijwerkingen die kunnen samenhangen met het gebruik van fluconazol zijn:[3]
- Veelvoorkomend (meer dan 1% van de patiënten): exantheem, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, overgeven, buikpijn, diarree, en/of verhoogde lever enzymen
- Sporadisch (0.1 - 1% van de patiënten): anorexia, vermoeidheid, constipatie
- Zelden (minder dan 0.1% van de patiënten): oligurie, hypokalemie, duizeligheid, paresthesie, toevallen, alopecia, Stevens-Johnson syndroom, thrombocytopenie, ernstige hepatotoxiciteit inclusief leverfalen, anafylaxie
- Zeer zelden: verlenging van QT interval, torsades de pointes.
[bewerk] Interacties
De volgende interacties zijn bekend:
- Bij combinatie met antistollingsmiddelen kan fluconazol de stollingstijd van het bloed verlengen.
- Flucozanol verlengt de halfwaardetijd (tijd voordat de helft van de stof uit het lichaam verwijderd is) van gelijktijdig toegediende sulfanylureumderivaten, zodat er een te laag bloedsuikergehalte kan ontstaan[8].
- Fluconazol kan de bloedspiegels van fenytoïne, rifabutine, tacrolimus, ciclosporine, benzodiazepinen en zidovudine verhogen. Bij combinatie met rifampicine kan het nodig zijn de dosis flucozanol te verhogen[8].
[bewerk] Dosering
De dosering varieert per indicatie en ook tussen patiëntengroepen, en kan variëren tusssen een kuur van twee weken lang dagelijks 150 mg bij vulvovaginale candidiasis tot éénmaal per week 150 à 300 mg voor resistente huidinfecties. Een dagelijkse dosis tussen 50 en 600 mg wordt wel ingezet bij systemische of zware infecties en bij urgente infecties zoals een door gist veroorzaakte meningitis kan 800 mg/dag worden gebruikt.
Doseringen voor kinderen lopen op tot 8 mg/kg maximaal.[3]
| Referenties: |
|
