Chinese cultuur
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De term Chinese cultuur heeft betrekking op een veelheid aan tradities en religieuze gebruiken zoals deze in alle uithoeken van China gedurende de geschiedenis van China hebben bestaan en nog steeds bestaan. Globalisering, kerstening, amerikanisering van verwestering komt in China steeds vaker voor.
Inhoud |
[bewerk] Culturen
Het uitgestrekte land kent een grote verscheidenheid aan culturen en volkeren, zowel in het verleden als in het heden.
[bewerk] Geschiedenis
 de traditioneel als legitiem beschouwde dynastieën zijn vet gedrukt |
||||||
| Mythische Tijd Xia-dynastie |
||||||
| Shang-dynastie | ||||||
| Zhou-dynastie | ||||||
| Qin-dynastie | ||||||
| Han-dynastie | ||||||
| Jin | ||||||
|
Zuidelijke en Noordelijke Dynastieën
|
||||||
| Tang-dynastie | ||||||
| Republiek China (Taiwan) | ||||||
 Hoofdartikel: Geschiedenis van China |
China heeft zich vrijwel volledig afzonderlijk van Europa ontwikkeld. De Chinese beschaving was in die tijd via een lange weg (de zgn. zijderoute) met het Westen verbonden, waarbij uitwisseling slechts beperkt plaatsvond.
Uit archeologische vondsten blijkt dat men zich al vroeg bezighield met landbouw, waarbij rijst een belangrijk product was. Al vroeg produceerde de bevolking van Chinese steden al aardewerk en bronzen gebruiksvoorwerpen van goede kwaliteit. Tijdens de Shang-dynastie (1750 tot 1122 v.Chr.) ontwikkelde zich het schrift.
Na het ontstaan van het Chinese keizerrijk in 221 v.Chr. kwam een uitwisseling van goederen en ideeën tot stand tussen de vroegere staatjes. Al vroeg werd muntgeld als betaalmiddel ingevoerd. Er ontstond een gemeenschappelijke Chinese identiteit. De toegenomen welvaart leidde tot invallen vanuit het westen. Om hieraan een einde te maken is de Chinese Muur gebouwd. Gedurende bepaalde perioden heeft China zich afgezonderd van de buitenwereld.
Ondanks het krachtige Chinese leger heeft de leider van de Mongolen, Koeblai Khan, het rijk in 1279 in handen gekregen. Hij stichtte de Yuan-dynastie, die tot 1368 in China aan de macht zou zijn. In die tijd waren zijn nazaten in de Chinese cultuur geïntegreerd: het grote tentenkamp naar Mongools model van waaruit in de begintijd werd geregeerd, was vervangen door een Chinees paleis.
[bewerk] Religie
In China hebben zich van oudsher de volgende religies en filosofieën ontwikkeld c.q. gevestigd:
Naderhand breidde ook de islam zich uit naar China. Het nestoriaanse christendom was ook tot in China doorgedrongen. Protestantisme en katholicisme kwamen pas tijdens de ontdekkingsreizen naar het Oosten.
[bewerk] Geboorte
In de Chinese cultuur zijn mannelijke nageslachten belangrijker dan vrouwelijke, omdat mannen de familieachternaam houden en erfenissen kunnen krijgen. In sommige dorpen in Kanton worden bij geboorte van een jongetje een lampion gemaakt en opgehangen in de Citang.
Als het één keer volle maan is geweest na de geboorte van een gezond kind, wordt er een feest georganiseerd door de familie, in het Chinees is dat 滿月酒 (Standaardmandarijn: Manyuejiu; Standaardkantonees: Moen Yuut Chauw). Er wordt dan gevierd dat het kind kracht heeft om op de wereld te blijven en de gevarenzone voorbij is.
Ook bestaat de traditie om azijne-gembersoep (Standaarkantonees: Keung Choow; Dapenghua: Keung Choe) te koken. Dat is een soep dat bestaat uit onder andere: gember, azijn, varkensvlees en eieren. Het wordt door de twee families van het echtpaar, de oud-zwangere vrouw en de mensen die op kraamvisite komen, gedronken. Het smaakt zuur en wordt daarom niet door alle Chinezen als lekker beschouwd.
Alleen in de Volksrepubliek China is er het éénkindpolitiek. Chinezen die buiten China wonen hebben meestal meer dan twee kinderen. Kinderen worden als "pensioen" beschouwt, want als de ouders bejaard zijn moeten de kinderen voor ze zorgen. Daarom hadden vroeger veel Chinezen meer dan drie kinderen.
Volgens traditionele Chinese volksgeloof wordt het geslacht van het kind bepaald door wat de ouders hebben gegeten voor het vrijen. Ook de dag waarop bepaalt het geslacht van de baby. Er bestaan speciale kalenders van Fengshui-meesters die dat kunnen aangeven.
Grote taboes tijdens zwangerschappen zijn bijvoorbeeld: het tekenen op buiken van zwangere vrouwen. Men denkt dat er dan een misschepsel uit de vrouw komt. Ook is het verboden voor vrouwen om tijdens de zwangerschappen droevige en enge dingen te zien.
[bewerk] Huwelijk
| Hoofdartikel: Chinees huwelijk |
Elke streek in China heeft zijn eigen huwelijkstradities.
[bewerk] Overlijden
| Hoofdartikel: Chinese begrafenis |
Wit is in China de kleur van rouw, droefenis en dood. Daarom dragen Chinese vrouwen tijdens het huwelijk meestal geen witte bruidsjurk.
[bewerk] Opvoeding
De Chinese opvoeding is meestal zeer streng en traditioneel. Zo krijgen stoute kinderen wel eens een tik op de handen. Grootouders worden meestal de opvoeders van kinderen, omdat de ouders van de kinderen werken. Een veel voorkomend middel van opvoeden is herhaling. Kinderen worden de hele tijd herinnerd aan hun fouten, wat door kinderen als zeer irritant kan worden opgevat.
Kinderen slaan is in de traditionele opvoeding heel normaal. Alleen stoute kinderen die niet naar hun ouders luisteren worden door hun ouders geslagen met vlakke hand.
Er wordt van Chinese ouders verwacht dat hun kinderen ouderen, ouders, leraren en broers respecteren. Ook moeten kinderen goed hun best doen op school, deze traditie was er al toen het confucianisme bestond. Een bekend spreekwoord is "Als kinderen niet leren, waar komt de ambtenaar dan vandaan?". Ouders wilden graag dat hun kinderen een hoge positie in de maatschappij krijgen door middel van een hoog beroep. De druk die kinderen en pubers krijgen is daarom zeer groot. Vele Chinezen ook die in Nederland studeren ijverig om later van de universiteit te kunnen afstuderen. De druk op de studie is zo groot, dat als men faalt het tot een wanhoopsdaad zoals zelfmoord lijdt. Er zijn veel van dit soort gevallen bekend.
Puberteit wordt door ouders als niet bestaand beschouwd. Daarom houden de meeste traditionele Chinese ouders geen rekening mee dat pubers vaak driftbuien en opstandig kunnen zijn. Seksuele voorlichting is een groot taboe in de traditionele cultuur, en wordt daarom ook bijna nooit gegeven door ouders. De meesten zien de staat als gevers van de voorlichting.
Vanaf de leeftijd van vijftien vat men een kind als volwassene die zich stevig moet opstellen tegen de negatieve dingen in het leven.
Meisjes worden beschermder opgevoed dan jongens. Ouders vinden het meestal niet echt leuk als hun dochter met een vriend thuis komt. Maar als jongens met een vriendin thuis komen, vinden ze het minder erg. Volgens traditie moet een vrouw als maagd het huwelijk instappen, maar dat geldt niet voor mannen. Vroeger was het soms zelfs normaal dat rijke ongetrouwde mannen af en toe met een prostitué naar bed gingen.
In de traditionele opvoeding wordt homoseksualiteit niet geaccepteerd. De ouders verwachten immers dat als ze oud zijn, ze kleinkinderen van hun zoon kunnen opvoeden en verzekerd zijn van een volgende generatie. Homoseksuele popsterren worden door traditionelen niet gewaardeerd en verafschuwd. Leslie Cheung, een Hongkongse popster pleegde zelfmoord door het onbegrip dat hijzelf homoseksueel was.
[bewerk] Respect
Respect is in de Chinese cultuur zeer belangrijk en men wordt al van kleins af aan geleerd respect te hebben voor ouderen, ouders, leraren en broers. Het uitschelden op deze groep mensen, wordt door Chinezen als zeer respectloos beschouwd. Uitschelden is in het algemeen al verboden. De ouders zijn er verantwoordelijk voor. Want als iemand een slechte opvoeding heeft gehad, gaat het kind foute dingen doen, volgens traditionele normen en waarden. In het Kantonees wordt het "Moow Kaa Kaauw" (冇家教) genoemd, wat "geen familie die dat kind normen en waarden heeft geleerd" betekent.
Gongdexin （Chinees: 公德心; Kantonees: Kong Tak Sam）is één van de belangrijkste onderdelen van de respect in openbare ruimtes. Chinezen hechten veel waarde aan schoon ruimtes. Bushokjes die worden gemold, plaatsen en straten waar veel rommel ligt of muren die worden beklad met graffiti vormen een verstoring van respect aan openbare ruimtes. De mensen die de verstoring hebben veroorzaakt worden beschouwd als mensen zonder respect.
[bewerk] Chinese cultuur in Nederland
| Zie Chinezen in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Voor de ongeveer 200.000 Chinezen die in Nederland wonen is het soms moeilijk om de traditionele cultuur te behouden. Dat komt door dat veelal van hem atheïst zijn, een klein deel protestants en een steeds kleiner wordend aantal boedhisten, daoïsten en confucianisten. Door de integratie sterft de omgangstaal in de verschillende Chinese dialecten. Ook de westerse cultuur die het dagelijkse leven en media voortvloeit hebben invloed. Chinese gezinnen kampen vaak met problemen zoals het steeds slecht wordende ouders-kindrelatie. Pubers zijn meestal zeer Westers en begrijpen soms de traditionele normen en waarden van de ouders niet. Omgangstaal tussen Chinese ouderen en ouders is meestal het dialect van hun jiaxiang.
[bewerk] Links
- video van daoïstische festival van goden op Taiwan
- video van daoïstische festival van Tianhou in Hongkong met Suilin-dans
| Leven: | geboorte · huwelijk · begrafenis |
| Chinese kalender: | Chinees nieuwjaar · Lantaarnfestival · Qingmingfestival · Drakenbootfestival · Dag van de zevens · Hongerige geestenfestival · Maanfestival · Chongyangfestival · Winterfestival |
| Chinese talen: | Mandarijn · Wu · Hakka · Min · Kantonees · Xiang · Gan · Jin · Hui · Pinghua |
| Religies: | taoïsme · confucianisme · Chinees boeddhisme · traditionele Chinese godsdienst |
| Vrije tijd en gezondheid: | Chinese keuken · Chinees schaken · Chinees dammen · Weiqi · Majiang · Paijiu · Grote Twee · Jianzi · Gongfu · Wushu · Taiji · traditionele Chinese geneeskunde · acupunctuur · Moxa |
