Kantonees

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Naam (taal-varianten)
Traditioneel	粵語
Vereenvoudigd	粤语
Pinyin	yuèyǔ
Standaardkantonees Yuut Yuu Yale (Standaardkantonees) yut6 yu5 Jyutping (Standaardkantonees) Jyut6 jyu5 Peng’im (Chaozhouhua) uak8 gheu2 Minnanyu Oa̍t-gí Sjanghainees [yɤʔ ny] Andere benamingen Guangdonghua 广东话

Kantonees of Yue is één van de Chinese talen. De taal heeft honderden varianten, dialecten die per dorp of subdistrict verschillen. Het Kantonees dat men meestal bedoelt, is het Hongkong-Kantonees of het Standaardkantonees (ook wel Guangzhou-dialect), die laatste is de meest bekende en ook meest gebruikte Kantonese dialect.

Het Kantonees wordt vooral gesproken in het zuiden en westen van Kanton, Guangxi, Macau en Hongkong, en ook door veel overzeese Chinezen.

De taal Kantonees is verwant met het Vietnamees en de taal van de Miao.

Het Kantonees is in een bepaald opzicht vergelijkbaar met het Nedersaksisch: het heeft ook in elk dorp/streek een andere variant. Het Kantonees is een verzamelnaam van honderden dialecten en duizenden dorpsdialecten. Maar soms zijn er in de Kantonese dialecten grote verschillen in de klemtonen in woorden, en zijn er verschillen in uitspraak van Chinese karakters, waardoor men elkaar amper kan verstaan.

De taal is evenals als het Mandarijn een toontaal, maar het kent veel meer tonen dan het Mandarijn: namelijk 6 of 9, afhankelijk van hoe je telt. Ook in andere opzichten verschilt het van het Mandarijn: hoewel beide Chinese talen zijn, verstaan de sprekers elkaar niet. Kantonees wordt geschreven met Chinese karakters (Hanzi). Er zijn ook enige transcriptiesystemen voor, maar er is geen standaardtranscriptie, waardoor de fonetische spelling van Kantonees per land verschilt. De taal wordt gesproken door ongeveer 66 miljoen mensen.

• Sino-Tibetaanse talen
  • Chinese talen
    • Kantonees

Inhoud 1 Enige transcriptiesystemen voor het Standaardkantonees 2 Enkele Kantonese dialecten 3 Taalgebied 4 Externe links

[bewerk] Enige transcriptiesystemen voor het Standaardkantonees

• Guangdong Romanization
• Hong Kong Government Cantonese Romanisation
• Jyutping
• Meyer-Wempe
• Sidney Lau romanisation
• S. L. Wong (phonetic symbols)
• S. L. Wong (romanisation)
• Standard Cantonese Pinyin
• Standard Romanization
• Yale (romanisatie)

[bewerk] Enkele Kantonese dialecten

• Standaardkantonees
• Hongkong-Kantonees
• Dapenghua
• Xinhuihua
• Shundehua
• Foshanhua
• Zhujianghua
• Jiangmenhua
• Beiyuehua
• Waitau-dialect
• Siyihua
• Taishanhua

[bewerk] Taalgebied

• In de provincie Kanton zijn er 48 stadsagglomeraties en districten waarvan meer dan éénderde een dialect spreekt dat behoort tot het Kantonees:

Kanton 廣州, Foshan 佛山, Zhaoqing 肇慶, Jiangmen 江門, Shenzhen 深圳, Maoming茂名, Zhongshan 中山, Zhuhai 珠海, Nanhai 南海, Panyu 番禺, Dongguan 東莞, Shunde 順德, Longmen 龍門, Fogang 佛岡, Zengcheng增城, Conghua 從化, Huaxuan 花縣, Qingyuan 清遠, Lianxuan 連縣, Yangshan 陽山, Lianshan 連山, Huáijí懷集, Guangning 廣寧, Sihui 四會, Sanshui 三水, Gaoyao 高要, Yunfou 雲浮, Gaoming 高明, Xinxing 新興、Heshan 鶴山, Fengkai 封開, Yunan 郁南, Deqing 德慶, Luodìng 羅定, Yangchun 陽春, Yangjiang 陽江, Xinyi 信宜, Gaozhou 高州, Huazhou 化州, Wuzhou (Kanton) 吳川, Taishan 台山, Kaiping 開平, Xinhui 新會, Enping 恩平 Doumen 斗門, Hongkong 香港 en Macau 澳門

en in de volgende 16 gebieden spreekt een minderheid een Kantonese dialect:

Huizhou 惠州, Shaoguan 韶關, Zhanjiang 湛江, Haifeng 海豐, Bóluo 博羅, Huiyang 惠陽, Huidong 惠東, Renhua 仁化, Lechang 樂昌, Yingde 英德, Bao'an 寶安, Dianbai 電白, Suixi 遂溪, Haikang海康, Xuwen 徐聞 en Lianjiang 廉江

• In Guangxi wordt in de volgende gebieden een Kantonees dialect gesproken:

Nanning 南寧, Huangxuan 橫縣, Guigang 貴港, Guiping 桂平, Pingnan平南, Tengxuan 藤縣, Wuzhou 梧州、Yulin 玉林, Beiliu 北流, Rongxuan 容縣, Bobai 博白,Luchuan 陸川, Fangcheng 防城, Yinzhou 欽州, Hepu 合浦, Pubei 浦北, Lingshan 靈山, Beihai 北海, Cangwu 蒼梧, Cenxi 岑溪, Zhaoping 昭平, Mengshan 蒙山, Hezhou 賀州 en Zhongshan (Guangxi) 鐘山

• Buiten China zijn er veel mensen die een Kantonees dialect spreken. In Zuid-Oost-Azië, Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië, Nederland, Frankrijk, België en Duitsland zijn veel mensen die een Kantonees dialect spreken. Negentig procent van de Chinese Amerikanen hebben hun Jiaxiang in een streek waar men een Kantonees dialect spreekt.

[bewerk] Externe links

• Woordenboek met Mandarijns, Kantonees en Engels
• Woordenboek met Mandarijns, Kantonees, Hakka, Wu, Minnan, Sino-Japans, Sino-Koreaans en Engels
• oorsprong van enkele Kantonese woorden (Chinees)

Zie de Kantoneese uitgave van Wikipedia.