Ari Vatanen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ari Vatanen (Tuupovaara, 27 april 1952) was een Fins rallyrijder en hedendaags politicus. Hij werd in 1981 wereldkampioen in de rallysport, met een privé ingeschreven Ford Escort MKII. Hij is momenteel lid van Europees parlement, en is daarmee net als oud collega-rijder Juha Kankkunen actief in de Europese politiek.
Inhoud |
[bewerk] Carrière
Vatanen begon in 1971 met rallyrijden. Samen met zijn neef kocht hij een Opel Ascona en prepareerde die zelf tot rallyauto. Zijn WK debuut kwam 3 jaar later. Vervolgens stapte hij over naar Ford, waarmee successen begonnen te komen. In 1976 greep hij voor het eerst naar het Brits kampioenschap. Op WK niveau kon hij goed meekomen, maar regelmaat ontbrak en de Fin viel vaak uit. In de loop van 1979 werden de resultaten beter en in 1980 won hij zijn eerste WK-Rally tijdens de Acropolis Rally, met de door David Sutton privé gerunde Escort. Wederom wist hij dat jaar het sterk bezette Brits kampioenschap op zijn naam te schrijven.
Voor 1981 werd er meer gericht op het WK-Rally's, al was het soms van noodzaak om daadwerkelijk kans te blijven houden op een titel. Na een 2e plaats en het uitvallen van voornaamste concurrent Guy Fréquelin, rijdend voor Talbot, in de laatste ronde van het kampioenschap in Groot-Brittannië, werd Vatanen en navigator David Richards (oprichter en huidig eigenaar van Pro Drive) gekroond als wereldkampioen. Hiermee was Vatanen de eerste en vooralsnog laatste rijder die het kampioenschap won, uitkomend voor een privé team.
Aangezien Ford zich officieel al na het seizoen van 1980 had teruggetrokken als fabrieksteam, zat Ari in 1982 zonder fabriekszitje. Noodgedwongen reed hij een geselecteerd WK-seizoen, gecombineerd met rally's uit het Brits kampioenschap, beide nog steeds met Ford. Daarnaast fungeerde hij ook als testrijder voor de nieuwe Groep B kanditaat van Ford, de 'RS1700T'. Een project wat vroegtijdig stop werd gezet. Aan het eind van het seizoen werd hij aangetrokken door Opel, ondere andere geleid door zijn voormalig navigator David Richards. Ari viel uit in zijn eerste optreden voor het team. In 1983 zou hij samen met zijn jongere teamgenoot Henri Toivonen, de belangrijkste rondes van het WK afwerken.
Een enkele overwinning tijdens de Safari Rally kwam wel dat jaar, maar het feit bleef niet uit dat de vrij conventionele Ascona en later de Manta niet opgewassen bleken te zijn tegen het geweld van de Audi´s en Lancia´s. De hoofdsponsor verliet na dat seizoen het team en Opel trok zich langzamerhand terug uit het WK-Rally´s. Op dat moment werd Ari al aangetrokken door het geheel nieuwe Peugeot team, geleid door Jean Todt, wat zich halverwege het seizoen van 1984 zou voegen in de WK-scene met de vrij innovatieve 205 Turbo 16.
Na een wat rommelige start, waaruit wel bleek dat de auto competitief was, wist Ari naar ieders verrassing 3 (deelgenomen) WK-Rally´s op rij te winnen. Met diezelfde koers begon hij aan het seizoen van 1985, door in Monte Carlo en Zweden te winnen. In Zweden won hij vrij simpel, echter in Monte Carlo moest hij op de laatste dag een achterstand van acht minuten op de Audi van Walter Röhrl goed maken, nadat zijn navigator Terry Harryman de avond daarvoor een inklok fout maakte en daarmee in leidende positie een tijdstraf te verwerken kreeg. Ari wist desalnietemin er alles uit te halen en had op het einde ruim vijf minuten voorsprong op Röhrl. Volgens Vatanen, de mooiste uit zijn loopbaan. Er bleek echter geen vervolg te komen op deze successen. Vatanen werd steeds meer de pechvogel van het team en teamgenoot Timo Salonen wist ook vrij gauw de leiding in het kampioenschap over te nemen. Een kans op een mogelijke tweede titel leefde weer op na een 2e plaats in Nieuw-Zeeland. Echter in de volgende ronde in Argentinië werden deze kansen definitief de prullenbak in gegooid. Al eerder in het seizoen werd de rallywereld opgeschrikt door de dood van Attilio Bettega in Corsica en Vatanen ontkwam maar ternauwernood aan een fataal ongeval, nadat hij op de 2e proef van de wedstrijd verongelukte, waarbij de auto meerdere malen over de kop sloeg en hij samen met stoel en al uit de cockpit werd gesleurd. Ari had ruim een jaar van revalidatie nodig, waarin op een gegeven moment zelfs de dreiging van kanker aannemelijk was, gezien de vele bestralingen die hij moest ondergaan.
Ari keerde terug in 1987, op het moment dat het Groep B-segment al afgesloten was en Peugeot inmiddels niet meer deelnam in het WK-Rally´s. Wel won hij met het Franse merk dat jaar de fameuze Dakar Rally en zou dit vervolgens nog driemaal vaker doen. In het WK-Rally´s wisselde hij regelmatig van fabrikant, totdat hij in 1989 een vast zitje kreeg bij Mitsubishi, die dat jaar voor het eerst een vrijwel volledig seizoen gingen afwerken met hun nieuwe Galant VR-4. Ari was qua snelheid competitief, maar van oudsher wat onregelmatig in zijn resultaten, wat er toe leidde dat hij het team na het seizoen van 1990 weer verliet. Het seizoen daarop zat hij vrijwel het gehele jaar zonder zitje, maar werd voor de traditionele afsluiter van het seizoen in Groot-Brittannië wederom uitgenodigd door David Richards, die nu met Pro Drive geprepareerde Subaru´s een gooi deed naar WK-succes. Wederom boekte de Fin aardige resultaten, maar een overwinning bleef uit. Dichtbij zijn eerste winst sinds 1985, kwam tijdens de Acropolis Rally van 1993, waar hij lange tijd leidde, maar later in de rally zijn auto vrij typerend de bomen in parkeerde. Ari debuteerde later dat jaar nog wel de geheel nieuwe Impreza van Subaru, maar verliet het team na dat seizoen. Vervolgens reed de Fin vooral rond in privé-materiaal en enkele optredens voor het fabrieksteam van Ford. 1998 markeerde Vatanen´s laatste seizoen als actief rallyrijder. Op uitnodiging nam hij in 2003 plaats in een Peugeot 206 WRC, tijdens zijn thuisevenement in Finland. Hij werd verrassend 11e in het eindklassement, wat door vele geprezen werd al bleef Vatanen hier typisch bescheiden onder.
Naast succes op WK-gebied, won hij viermaal de Dakar Rally. In 1987 en van 1989 tot en met 1991. Eerst met Peugeot 205 en 405 modellen en zijn laatste overwinning kwam met de Citroën ZX, wat min of meer begeleid werd door hetzelfde personeel. Ook won hij tweemaal de Noord-Amerikaanse Pikes Peak Heuvelklim met de 405 Turbo 16, waarover een korte film gemaakt is, genaamd "Climb Dance". Hij keerde met Nissan van 2003 tot en met 2005 nog terug in de Dakar Rally en ondernam wederom een poging in 2007 met Volkswagen. Een vijfde overwinning bleef echter in alle gevallen uit.
Al enige tijd was de Fin geïnteresseerd in politiek bedrijven en in 1999 werd hij gekozen als een afgevaardigde van de Finse Nationale Coalitie in het Europees parlement, terwijl hij al enige tijd woonachtig was in Frankrijk, waar hij nog steeds een eigen wijngaard beheert. In de politiek heeft hij zich onder andere bezig gehouden met autobelasting, verkeersveiligheid en landbouw. In 2004 werd hij herkozen, ditmaal voor de Franse Union pour un Mouvement Populaire (Unie voor een volksbeweging) partij. Ari is getrouwd en heeft 3 kinderen.
[bewerk] Overzicht
[bewerk] Wereldkampioen
[bewerk] WK-zeges
- 1980 - Griekenland
- 1981 - Griekenland, Brazilië en Finland
- 1983 - Kenia
- 1984 - Finland, Italië en Groot-Brittannië
- 1985 - Monte Carlo en Zweden
[bewerk] Actieve jaren in WK
- 1974 - Opel - Opgave in Finland
- 1975 - Ford - 2 opgaves in Finland en Groot-Brittannië
- 1976 - Ford - 2 opgaves in Finland en Groot-Brittannië
- 1977 - Ford - 2e in Nieuw-Zeeland
- 1978 - Ford - 5e in Zweden
- 1979 - Ford - 5e in WK Rally
- 1980 - Ford - 4e in WK Rally
- 1981 - Ford - 1e in WK Rally
- 1982 - Opel - 13e in WK Rally
- 1983 - Opel - 6e in WK Rally
- 1984 - Peugeot - 4e in WK Rally
- 1985 - Peugeot - 4e in WK Rally
- 1987 - Subaru, Ford - 19e in WK Rally
- 1988 - BMW, Mitsubishi - 2 opgaves in Finland en Groot-Brittannië
- 1989 - Mitsubishi - 34e in WK Rally
- 1990 - Mitsubishi - 16e in WK Rally
- 1991 - Ford, Subaru - 22e in WK Rally
- 1992 - Subaru - 11e in WK Rally
- 1993 - Subaru - 7e in WK Rally
- 1994 - Ford - 9e in WK Rally
- 1996 - Ford - 2 opgaves in Zweden en Groot-Brittannië
- 1997 - Ford - 8e in Groot-Brittannië
- 1998 - Ford, Subaru - 11e in WK Rally
- 2003 - Peugeot - 11e in Finland
[bewerk] Navigatoren
- 1974 - Alf Krogell
- 1975 - Geraint Philips, Peter Bryant
- 1976 - Atso Aho, Peter Bryant
- 1977 - Atso Aho, Peter Bryant, Jim Scott
- 1978 - Atso Aho, Peter Bryant
- 1979 - David Richards, Peter Bryant
- 1980 - David Richards
- 1981 - David Richards
- 1982 - Terry Harryman
- 1983 - Terry Harryman
- 1984 - Terry Harryman
- 1985 - Terry Harryman
- 1987 - Terry Harryman, 'Tilber`
- 1988 - Bruno Berglund
- 1989 - Bruno Berglund
- 1990 - Bruno Berglund
- 1991 - Bruno Berglund
- 1992 - Bruno Berglund
- 1993 - Bruno Berglund
- 1994 - Fabrizia Pons
- 1996 - Fabrizia Pons, Mike Calvin
- 1997 - Roger Freeman
- 1998 - Fred Gallagher, Fabrizia Pons
- 2003 - Juha Repo
