Októberbyltingin
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Októberbyltingin var bylting í Rússlandi árið 1917. Hún er kölluð svo vegna þess að hún fór fram í október skv. júlíanska tímatalinu sem þá var í gildi í Rússlandi, en samkvæmt gregoríska tímatalinu var dagsetninginn 7. nóvember, og er miðað við þann dag þegar byltingarinnar er minnst.
Aðalvettvangur byltingarinnar, að minnsta kosti í upphafi, var Pétursborg, sem þá var höfuðborg Rússlands. Hún breiddist samt hratt út til Moskvu og annarra helstu borga og byggða landsins. Í febrúar sama ár hafði keisarastjórninni verið steypt, og borgaralegt lýðveldi stofnað í stað keisaradæmisins. Forystumaður hennar var Alexander Kerensky forsætisráðherra. Ríkið átti í miklum erfiðleikum, ekki síst vegna heimsstyrjaldarinnar, og stjórnmálaástandið var því óstöðugt, og reyndar var ríkið veikburða fyrir. Þegar pólitísk spenna magnaðist aftur um haustið og róstur brutust út, greip flokkur bolsévíka tækifærið og lét til skarar skríða. Byltingarsinnaðir sjóliðar á beitiskipinu Áróru, sem lá á flotahöfninni, gáfu rásmerki með fallbyssum herskipsins, og liðsmenn bolsévíka tóku Vetrarhöllina og aðrar lykilbyggingar stjórnsýslunnar á sitt vald í skyndingu. Áður en langt um leið urðu varðmenn ríkisstjórnarinnar að játa sig sigraða. Bolsévíkar unnu hvert vígið á fætur öðru, en náðu ekki öllu landinu á sitt vald fyrr en eftir langt og mannskætt borgarastríð, sem fjöldi erlendra ríkja blandaði sér í. Þegar ljóst var að byltingin var sigursæl, varð Vladímír Lenín, leiðtogi bolsévíka, forystumaður byltingarstjórnarinnar.
Niðurstaða byltingarinnar var að Sovétríkin voru stofnuð.