Daguestán - Дагестан

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

A Republica do Daguestán (ruso:Респу́блика Дагеста́н) é un suxeito federal da Federación Rusa (unha república). É a máis grande republica de Rusia no Norte do Cáucaso, en superficie e poboación.

Índice 1 Xeografia 1.1 Cursos de auga 1.2 Costas 1.3 Montañas 1.4 Recursos naturais 1.5 Clima 2 Demografia 2.1 Grupos etnicos 3 Historia 4 Politica 5 Economia 6 Relixion 7 Ligazóns externas

[editar] Xeografia

A republica está situada nas montañas do Cáucaso Norte. É a parte máis ao Sur de Rusia.

• Fronteiras:
  • internas: Kalmukia (N), Chechenia (O) e o Krai de Estavropol (NO)
  • internacionais: Acerbaixán (S)
  • Auga: Mar Caspio (E)
• Punto cumio”: o Monte Bazardyuzi (4 466 m).
• Distancia maxima N->S: 400 km.
• Distancia maxima E->O: 200 km.

[editar] Cursos de auga

Hai máis de 1 800 cursos de auga dentro da republica. Entre os principais atopanse:

• O Sulak
• O Samur
• O Terek

[editar] Costas

As costas do Daguestán extendense sobre máis de 400 km ao longo do Mar Caspio

[editar] Montañas

A maior parte do territorio da republica é montañés, coas grandes montañas caucasas cubrindo o sur. O ponto cumio é o pico de Bazardyuzi a 4.466 m.

[editar] Recursos naturais

O chan do Daguestán é rico en petróleo, gas natural, carbón e outros.

[editar] Clima

O clima é caloroso e seco no vran mais os invernos son fríos nas rexions montañosas.

• Temperatura meia en xaneiro: +2°C
• Temperatura meia en xullo: +30°C
• Precipitacións anuais meias”: de 200 (chairas do Norte) a 800 m (montañas).

[editar] Demografia

O terreo montañes impede as viaxes e comunicacións, o Daguestán tén unha diversidade etnica pouco comun, e aínda grandemente tribal. Contrariamente ás outras partes da Rusia, a poboación do Daguestán medra axiña, principalmente pola inmigración.

• Poboación: 2.576.531 (2002)
  • Urbans: 1.102.577 (42,8%)
  • Rurais: 1.473.954 (57,2%)
  • Homes: 1.242.437 (48,2%)
  • Mulleres: 1.334.094 (51,8%)
• Mulleres por 1000 homes: 1.074
• Edade meia: 25,2 anos
  • Urbans: 25,1 anos
  • Rurais: 25,2 anos
  • Homes: 24,0 anos
  • Mulleres: 26,3 anos
• Número de fogares: 570,036 (con 2.559.499 habitantes)
  • Urbans: 239.338 (con 1.088.814 habitantes)
  • Rurais: 330.698 (con 1.470.685 habitantes)

[editar] Grupos etnicos

Non hai un único grupo etnico chamado Daguestaní. No Daguestán conviven máis dunha ducia de grupos étnicos:

• Pobos Daguestanís — 80% comprenden:
  • Pobos do grupo linguistico Daguestán
    • Avares — aproximadamente 500.000
    • Darxins — aproximadamente 300.000
    • Lezxins — máis de 200.000
    • Tabasarans — aproximadamente 70.000
    • Rutuls — aproximadamente 15.000
    • Agul — aproximadamente 15.000
    • Tsakhuros — aproximadamente 10.000
  • Kumyks — máis de 200.000
  • Laks — aproximadamente 100.000
  • Nogays — aproximadamente 35.000
  • Azerís — aproximadamente 85.000
• Rusos — 9%, aproximadamente 85.000
• Chechenos — 3%, aproximadamente 65.000
• Outros — 8%:
  • Tatos — aproximadamente 10.000
  • Ukrainos — aproximadamente 10.000
  • Tatares — menos de 10.000
  • Osetios — menos de 5.000
  • Xudeus das montañas — probablemente menos de 5.000

Atopanse tamen pequenos groupos coma os Balkares (que viven principalmente en Kabardino-Balkaria), ou os Xinukhs, uns 200, membros dunha familia complexa de Caucasianos autoctonos — uns 40 grupos, comprendendo pobos pouco coñecidos coma os Akhwakhs, moitos deles concentranse no Daguestán. A destacar tamen os Laks que inmigraron despois dunha deportación na epoca sovietica, e os Hunzibs ou pobo Khunzal que viven somente en catro cidades do interior.

A lingua franca no Daguestán é o ruso, fálanse máis de trinta linguas.

[editar] Historia

O Daguestán converteuse nunha republica da Federación de Rusia no 1991.

En 1999 un groupo de fundamentalistas musulmans vindo de Chechenia, baixo o comandante de Khamil Basaiev, asi como apoios locais, lanzan unha insurreción no Daguestán. Iso provoca a decision rusa de invadir Chechenia ese ano.

O celebre xefe musulman Imam Khamil era do Daguestán. El era un Avar.

[editar] Politica

O xefe do goberno no Daguestán é o presidente. En 2004 o presidente era Magomadali Magomadovich Magomadov.

[editar] Economia

En 2000, o economia do Daguestán descomponse asi:

• Industria: 24%
• Agricultura: 35%
• Construcción: 26%
• Transporte e Comunicacións: 5%
• Comerzo e Servizos: 9%
• Outros: 1%

As industrias importantes incluen a transformación dos produtos alimentarios, a produción de electricidade, o extracción do petroleo, a fabricación de maquinas, a quimica. As exportacións principais do Daguestán son o petroleo e mailos carburantes. Os produtos agricolas importantes incluin o peixe do Mar Caspio, o viño e os licores, e varias frutas.

O Daguestán é a republica menos urbanizada do Cáucaso.

[editar] Relixion

A maior parte da poboación do Daguestán é musulmana. Coma pola maior parte da rexion Caucasiena, o islam nativo do Daguestán é da rama sufista desde hai séculos. Estes últimos anos teñense notado tensions entre as escolas sufistas locais e os misioneiros wahabitas chegados á rexion.

[editar] Ligazóns externas

• Site web oficial do Daguestán (en ruso)
• Site web oficial do presidente da Republica do Daguestán (en ruso)