Santiago Ramon y Cajal

Wikipedia(e)tik

Santiago Ramón y Cajal (Aragoiko Petilla, Nafarroa, 1852ko maiatzaren 1a - Madril, 1934ko urriaren 17a) sendagile, ikerlari eta histologo nafarra zen. 1906 urtean Medikuntzako Nobel saria jaso duen.

[aldatu] Biografia

Zaragozan ikasi zuen Medikuntza. Gaztaroan zehar, paludismoa, disenteria eta tuberkulosia pairatu behar zituen.

Valentziako Unibertsitatean lortu zuen Anatomiaren katedra 1883an eta, urte batzuk geroago, Histologiarena Bartzelonan (1887). Hurrengo urteetan, lan egin zuen neurologia arloan, "neuronaren doktrina" garatuz (1888-1889). 1892an erdietsi zuen Histologiaren katedra Madrilen.

Clark, Boston, Cambridge eta Sorbonneko Unibertsitateetan "honoris causa" doktore izendatu zuten eta, sarien artean, Moskuko Sari Nazionala (1900) eta Helmhotzel Domina (1905) eskuratu zituen besteak beste. 1901ean, Espainiako gobernuak Ikerkuntza Biologikoen Laborategia sortu zuen, berari esker. Eta, azkenik, 1906an saririk handiena eskuratu zuen, Medikuntzaren Nobel Saria alegia, Camillo Golgi italiarrarekin batera.

[aldatu] Idazkiak

Hainbat lan zientifiko argitaratu zuen bizitzan zehar, baina baita bestelakoak ere, autobiografikoak eta abar:

1884: “Manual de Histología”.
1886: “Cuentos de vacaciones”.
1888: "Histología Normal y Patológica” (aldizkaria).
1889: “Manual de histología normal y técnica micrográfica”
1890: “Manual de Anatomía Patológica”.
1897: "Textura del sistema nervioso del hombre y los vertebrados" (faszikuluak).
1901: “Mi infancia y juventud”.
1902: "Trabajos del Laboratorio de Investigaciones Biológicas" (aldizkaria).
1904: "Textura del sistema nervioso del hombre y de los vertebrados" (lan nagusia).
1905: “Cuentos de vacaciones” eta ”Historia de mi labor científica”.
1912: “La fotografía de los colores”.
1915: “Contribución al conocimiento de los centros nerviosos de los insectos”.
1917: "Recuerdos de mi vida": “Mi infancia y juventud” (1. liburukia) eta “Historia de mi labor científica” (2. liburukia).
1918: “Manual Técnico de Anatomía Patológica”.
1923: “Recuerdos de mi vida”, 3. liburukia.
1933: "¿Neuronismo o reticularismo?".
1934: “El mundo visto a los ochenta años”.