Finlandiako demografia
Wikipedia(e)tik
Population of Finland, 1750–2000 | |||
---|---|---|---|
Urtea | Biztanleria | Urtea | Biztanleria |
1750 | 421.000 | 1880 | 2.060.800 |
1760 | 491.000 | 1890 | 2.380.100 |
1770 | 561.000 | 1900 | 2.655.900 |
1780 | 663.000 | 1910 | 2.943.400 |
1790 | 705.600 | 1920 | 3.147.600 |
1800 | 832.700 | 1930 | 3.462.700 |
1810 | 863.300 | 1940 | 3.695.617 |
1820 | 1.177.500 | 1950 | 4.029.803 |
1830 | 1.372.100 | 1960 | 4.446.222 |
1840 | 1.445.600 | 1970 | 4.598.336 |
1850 | 1.636.900 | 1980 | 4.787.778 |
1860 | 1.746.700 | 1990 | 4.998.478 |
1870 | 1.768.800 | 2000 | 5.181.000 |
Finlandiak, 5 bat milioi biztanle ditu eta 15 km²-ko biztanle-dentsitatea, Islandia eta Norvegia ondoren, Europa osoko biztanle-dentsitate txikieneko herrialdea bihurtzen dutenak. Biztanleria, hego-mendebaldeko kostaldean kokatzen da batez ere, beste aldetik, Laponian, iparraldean, 2 km²-ko biztanle-dentsitatea dute.
Gaur egungo biztanleak, duela 4.500 urtean ehizatik eta bilketatik bizi ziren Eskandinaviako tribuetatik zuzenik datozela uste da, baina gehienek hauek, gaur egungo samiarrak zirela uste dute eta gaur egungo biztanle gehiena inguruetatik etorritako arraza nahasketaren ondorio direla. Izan ere, samiarrak, Zirkulu Polar Artikotik gora bizi izan dira duela 7.000 urte baino gehiagotik. Gaur egun, 4.500 inguru baino ez dira gelditzen Finlandian (Laponia Probintzian), eta gutxiengoen eskubideak dituzte, bere hizkuntza eta kultura mantentzen lagundu dutenak.
Hizkuntza nagusiak finlandiera eta suediera dira, nahiz eta azkenengoa %5ek baino ez duten hitz egiten. Suediak garrantzi handia izan du Finlandiako historian eta XIII. eta XIX. mendeetan hauek finlandiar kultura zapaldu egin dute. Hala ere, SESBi esker, hauen ondarea berreskuratzea lortu eta XIX. mende erdiko nazionalismo sentimendu sakon batek suediarren ondarea bigarren maila batean uztea lortu zuten.
Eduki-taula |
[aldatu] Hizkuntza
Sakontzeko, irakurri: Finlandiera
Finlandiarrek finlandieraz hitz egiten dute, bertako hizkuntza nagusia baita.
Suedieraz hitz egiten dutenak badira, Åland Uharteetan eta Ekialdeko Bothniako kostaldeko herri batzutan batik bat. Baina hauek, Finlandiako biztanleriaren %5a baino ez dira.
Finlandieraren erabilera gutxinika hazten dijoa, eta Europako hizkuntza isolatu bat izatetik geroz eta garrantzi gehiago izatera igaro da azkenengo urteetan. Hala ere, hazkuntza hau oso motel dijoa, kanpotik iritsitako inmigrazioa eta errusiera eta suediera bezalako hizkuntza garrantzitsuak ondoan izatearen ondorioz. Hala ere, Finlandiak Europa osoko inmigrante portzentaia gutxieneko lurraldeetarikoa dugu.
Iparraldean samiera hitz egiten duten tribuak aurkitzen dira, baina ez dira biztanleria osoaren baino %0,1ra iristen.
- Finlandiera: %91,51 (ofiziala)
- Suediera: %5,49 (ofiziala)
- Errusiera: %0,8
- Samiera: %0,03 (Laponian babestua)
[aldatu] Demografia
(2006 urte amaierako datuak)
- Biztanleria: 5.276.955
- Bizi itxaropena:
- Emakumezkoak: 82,8 urte
- Gizonezkoak: 75,8 urte
- Emankortasun tasa: 1,73 alaba/seme emakumeko (2007)
- Alfabetizazioa: %100
[aldatu] Talde Etnikoak
- Finlandiarrak: %97,6
- Errusiarrak: %0,6
- Estoniarrak: %0,2
- Samitarrak: %0,11
- Ijito: %0,09
- Tataro: %0,02
- Besteak: %1,38
[aldatu] Erlijioa
- Luteranismo: %82,5
- Sinisgabeak: %15,1
- Beste batzuk: %1,2
- Errusiar Eliza Ortodoxoa: %1,1