Arktički okean
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Arktički okean, dubine do 5.449 m naziva se još i Sjeverno polarno more, Arktik ali i Arktičko sredozemno more. To je sa 12,26 miliona km² najmanji okean na Zemlji, a velikim dijelom je pokriven ledom.
Arktički okean se nalazi na krajnjem sjeveru sjeverne polutke i unutar njega se nalaze sva 4 pola sjeverne polutke. Okružen je, uvijek prema jugu, s Azijom, Evropom i Sjevernom Amerikom. Okružen je s više kontinenata i iako je, naučno gledano, jedan od 5 okeana na Zemlji, smatra ga se i interkontinentalnim sredozemnim morem .
Sa Atlantikom je spojen oko 1.500 km širokim Sjevernim morem (Evropskim) između Grenlanda i Sjeverne Evrope odnosno Skandinavije, kao i zamršenim morskim putevima kroz vrlo razuđen ostrvski svijet sjeverne Kanade do širokih Davisovih vrata zapadno od Grenlanda. Sa Tihim okeanom povezan je jedva 85 km širokim Beringovim vratima.
Sadržaj |
[uredi] Države koje ga okružuju
Na Arktik izlaze najsjeverniji dijelovi država ili njihovi dijelovi : Aljaska (SAD), Kanada, Grenland (Danska), Island, Norveška i Rusija.
[uredi] Ostrva
Osim toga, uz njegov rub nalaze se i sljedeći ostrva ili grupe ostrva: Ostrvo Banks, Ostrva kraljice Elizabete, Ostrvo Ellesmere, Grenland, Island, Svalbard, Kolgujev, Zemlja Franje Josipa, Novaja Zemlja, Severnaja Zemlja, Novosibirska ostrva i Wrangelovo ostrvo.
[uredi] Sjeverni pol
Unutar Arktičkog okeana odnosno na njegovim ostrvima leže 4 pola sjeverne hemisfere (Sjeverni pol).
[uredi] Morsko dno
U Arktičkom okeanu odnosno na njegovom dnu nalaze se pragovi, duboki bazeni i jedna morska udubina .
U pragove spadaju Flečerov greben, Gakelski greben, Lomonosovljev-(Harisov)-prag, Istočnosibirski prag i Čukčenski prag. U Arktiku postoje tri duboka bazena: Euroazijski (u kojem je i udubina s najvećom dubinom Antarktika od 5.449 m) bazen, Kanadski bazen (s dubinom do 4.994 m) i Centralnoarktički bazen (s dubinom do 3.290 m).
[uredi] Pritoci
Najvažniji azijski pritoci su Ob, Jenisej, Lena i Kolima a u Sjevernoj Americi to je Mackenzie.
| Zemljinih 5 okeana |
|---|
| Arktički okean | Atlantski okean | Indijski okean | Južni okean | Tihi okean |
