Bronneged

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Labour zo d'ober c'hoazh a-raok peurechuiñ ar pennad-mañ. Ma fell deoc'h reiñ un tamm skoazell, krogit e-barzh. Mar karfec'h reiñ hoc'h ali ha netra ken, grit 'ta e pajenn ar gaozeadenn.

Bronneg
Skeudenn:Lion by big foot.jpg Ul leon
Rummatadur klasel
Riezad :	Loened
Skourrad :	Chordata
Isskourad :	Vertebrata
Kevrennad :	Mammalia
Isrannadurioù :
Prototerians Monotremed     (ornithorynque, ekidne) Terianed Metaterianed Godelleged     (koala, kangourou, etc.) Euterianned (pe gweler) Ksenartres     (merienaer, tatou, lezireg) Folidoted     (pangolin) Artiodaktiled    (moc'h, jirafenn, buoc'h, etc.) Morviled     (balum, krankal, delfin, etc.) Kigdebrerien     (ki, leon, arzh, etc.) Keiropteriens     (askell-groc'hen) Dermopterien     (galeopithèque) Primateds     (gorilh, chimpanze, den, etc.) Sandanteg     (toupaye) Amprevanetaerien     (heureuchin, goz, etc.) Macroselidegs     (macroscélide) Lagomorfeged     (lapin, gad, etc.) Skrignerien     (écureuil, razh, logod, etc.) Pinniped     (otarie, reunig, etc.) Morganezeged     (dugong, ejen-dour) Perisdaktilegs     (marc'h, frikorneg, etc.) Probosidegs     (olifant) Hiracoideg     (daman) Korzdantegs     (oriktrerop) nann unskourradeg
skourradouriezh loen :
Amnioted Bronneged Prototerianed (monotremed) Therianed Metaterianed (godelleged) Euterianed (gwelerien)
Ar pennad-mañ a denn d'ar vevoniezh

Ar bronneged a zo un takson a renker er mellkeineged ha renket e vezont hervez ar boaz evel ur c'hevrennad abaoe Carl von Linné a rae Mammiferae (liester ar ger latin Mammifera) anezho. Unskourrennek eo an taxon-mañ a greder. Gourdadoù heñvel o deus bet ar bronneged ouzh re ar skrampviled ha re al laboused, an tri anezho o vezañ renket e takson an amnioted.

Ar fosiloù koshañ a zo bet deiziataet war-dro 220 milion a vloavezhioù e-pad amzervezh an Trias. An diforc'h diouzh ar skrampviled a zo an disparti a weler etre eskern ar skouarn diabarzh hag an iskarvan.

An anv bronneged a zeu eus ar bronnoù o deus ar parezed evit magañ o mennoù gant o laezh. Gwagrennoù ar bronnoù a zeu eus kemmadur ul lodenn eus ar gwagrennoù-c'hweziñ.
Ar bronnegeg o deus ur gwad tomm hag e-touez al loened heñvelgwrez e vezont renket. Peurliesañ e vez o gwrez diabarzh padus ha war-dro 36-39° Celsius. Kemmus eo gwrez ar mennoù hag hini ar monotremed, ar ksenartred hag ar re a ya da c'hoañvaat. Daoust dezho bezañ ganet war an douar hag azazaet d'ar vuhez warnañ da gentañ, e kaver meur a hini azazaet d'ar vuhez dourel pe vorel.

Servij a ra dezho ar blevad da ingaliñ ar gwrez diabarzh, met a-wechoù e ya ar blevennoù da drein, skant pe blaketennoù.

[kemmañ] Doareoù d'en em vagañ

Meur a zoare d'en em vagañ a weler gant ar bronneged, lod anezho a zo hollzebrerien, reoù all kigdebrerien ha reoù all geotdebrerien. E-touez ar c'higdebrerien e kaver ar preizherien efedusañ hag ar pennoù-kizhier dreist-holl, diwar o tizhded dispar.