Agglomarazion
Aus Wikipedia
Der Àrtikl is im Dialekt „Ståd-Såizburgarisch“ gschriem worn. |
A Agglomarazion oda à Bållungsraum, Bållungsgebied oda Stådregion is a flächndeckend vabauds Gebied rund um den Kern vo ana gressan Ståd, wås üwa d'Gemeindegrenzn vo dera Ståd außegehd. Damid is a Agglomarazion eingtli nix åndas åis wia a Ståd im geografischn (und néd politischn) Sinn. Entscheidend is, daß zwischn de âzlnen bebautn Deile vo da Agglomarazion kàne gressan Luckn san (néd mehr åis wia a 200 Meta).
Inhaltsverzeichnis |
[dro werkln] Begriffsuntascheidungen
Es gibt monozentrische und polyzentrische Agglomarazionen. Monozentrisch hàßt, daß genau â Stådkern eindeutig s'Zentrum vo dera Agglomarazion is. A Beispüi warad zum Beispüi d'Agglomarazion Minga. Polyzentrisch sand Agglomarazionen, dé wås mehrane Zentren håm, wo ma néd genau sång kã, wöichans dés wichtigste is. A guads Beispüi is zum Beispüi s'Ruhrgebied, då kã kàna sång, dés is jétz d'Agglomarazion Essn oda d'Agglomarazion Dortmund oda so.
Üwa d'Aggloamarazion auße gehd d'Metropoiregion. Då drin san à gressane ländliche Géngdn in da Näh vom vabautn Gebied, dé åwa åiwei nu eng mid'n Stådzentrum zsåmmhängan, zum Beispüi, wei de meistn Leid dorthî zan Årwatn pendln oda so.
Nu a gressans Begriff is's Eîzugsgebied. Då san ålle Géngdn dabei, fir de wås a Ståd da zentràle Punkt is, wo's mid bestimmte Såchn vasorgt wern, de wås ma néd an jédn Dåg brauchd (zum Beispüi spezialiserte Fåchgschäftln, Fåchärzte, a Gricht, Hochschuin und so weida).
[dro werkln] Åbgrenzung
Intanazionàl is's oft schwierig, daß ma Stéd midanånda vo da Einwohnazåi her vagleicht, wei de Vawåitungsgrenzn gånz vaschiedn zong san. Frånkreich zum Beispüi håd gånz glàne Gemeindn, so daß d'Ståd Paris zum Beispüi in Wirklichkeid nur d'Innenståd umfåsst und mehr åis wia drei Vierl vo de Leid, de wås im geografischn Sinn in da Ståd (åiso Agglomarazion) Paris wohnan, kàne Parisa im politischn Sinn san, sondan zu åndane Stéd und Gemeindn rundumadum ghern. Fir sowås is da Begriff Agglomarazion a Hüifm.
Trotzdem bleibt's af intanazionàla Éwane schwar, daß ma d'Grenzn genau nåch da Definizion ziagt, wei schtatistische Dàtn meistns nur fir gånze Gemeindn zur Vafügung stengan und si de bebautn Flächn außadem dauand ändan.
[dro werkln] De gresstn Agglomarazionen af da Wöid
In dera Taböin findt ma ålle Agglomarazionen, wo mehr åis wia zehn Müllionan Leid wohnan. De Dàtn kumman vo citypopulation.de.
n. | Agglomarazion | Leid | Stéd, de wås nu dazuaghern (zum Beispüi) |
---|---|---|---|
1 | Tokyo | 34.200.000 | Yokohama, Kawasaki |
2 | Mexico-Ståd | 22.800.000 | Nezahualcóyotl, Ecatepec, Naucalpan |
3 | Seoul | 22.300.000 | Bucheon, Goyang, Incheon, Seongnam, Suweon |
4 | New York | 21.900.000 | Newark, Paterson |
5 | São Paulo | 20.200.000 | Guarulhos |
6 | Mumbai | 19.850.000 | Kalyan, Thane, Ulhasnagar |
7 | Delhi | 19.700.000 | Faridabad, Ghaziabad |
8 | Shanghai | 18.150.000 | |
9 | Los Angeles | 18.000.000 | Riverside, Anaheim |
10 | Jakarta | 17.150.000 | Bekasi, Bogor, Depok, Tangerang |
11 | Osaka | 16.800.000 | Kobe, Kyoto |
12 | Kolkata | 15.550.000 | Haora |
13 | Kairo | 15.450.000 | Gizeh, Schubra al-Chaima |
14 | Manila | 14.850.000 | Kalookan, Quezon City |
15 | Karachi | 14.100.000 | |
16 | Moskau | 13.750.000 | |
17 | Buenos Aires | 13.400.000 | San Justo, La Plata |
18 | Dhaka | 13.100.000 | |
19 | Rio de Janeiro | 12.100.000 | Nova Iguaçu, São Gonçalo |
20 | Paris | 12.100.000 | |
21 | London | 11.950.000 | |
22 | Beking | 11.950.000 | |
23 | Tehran | 11.800.000 | Karadsch |
24 | Istanbul | 11.400.000 |
[dro werkln] De gresstn Agglomarazionen in Europa
In dera Taböin findt ma ålle Agglomarazionen in Europa, wo mehr åis wia zwà Müllionan Leid wohnan. De Dàtn kumman vo citypopulation.de.
n. | Agglomarazion | Leid | Stéd, de wås nu dazuaghern (zum Beispüi) |
---|---|---|---|
1 | Moskau | 13.750.000 | |
2 | Paris | 12.100.000 | |
3 | London | 11.950.000 | |
4 | Istanbul | 11.400.000 | |
5 | Madrid | 5.950.000 | |
6 | Ruhrgebied | 5.750.000 | Essn, Dortmund, Duisburg |
7 | Sånkt Bedasburg | 4.775.000 | |
8 | Berlin | 4.225.000 | |
9 | Barcelona | 4.150.000 | |
10 | Mailånd | 3.525.000 | |
11 | Athén | 3.500.000 | |
12 | Kiew | 3.325.000 | |
13 | Rom | 3.300.000 | |
14 | Neàpl | 3.100.000 | |
15 | Lissabon | 2.925.000 | |
16 | Kattowitz | 2.850.000 | |
17 | Stuggart | 2.650.000 | |
18 | Hamburg | 2.575.000 | |
19 | Birmingham | 2.550.000 | |
20 | Manchester | 2.475.000 | |
21 | Warschau | 2.375.000 | |
22 | Budapest | 2.275.000 | |
23 | Leeds | 2.125.000 | |
24 | Bukarest | 2.050.000 |
[dro werkln] De gresstn Agglomarazionen im boarischn Språchraum
In dera Taböin findt ma ålle Agglomarazionen im boarischn Språchraum, wo mehr åis wia 50.000 Leid wohnan. De Dàtn kumman vo citypopulation.de.
n. | Agglomarazion | Leid | Stéd, de wås nu dazuaghern (zum Beispüi) |
---|---|---|---|
1 | Minga | 1.940.000 | Dåchau, Ottobrunn, Plànégg, Fürstnföidbrugg, Greawåid |
2 | Wean | 1.940.000 | Bådn, Glostaneiburg, Mödling |
3 | Augschburg* | 438.000 | |
4 | Gràz | 314.000 | |
5 | Linz | 279.000 | Draun, Leonding, Ånsföin |
6 | Såizburg | 218.000 | Hallein, Freilassing, Wåis-Sieznheim |
7 | Rengschburg | 197.000 | |
8 | Innschprugg | 190.000 | Håi in Tiroi |
9 | Ingoiståd | 155.000 | |
10 | Rosnheim | 144.000 | |
11 | Klångfurt | 103.000 | |
12 | Bozn | 100.000 | |
13 | Låndshuad | 84.100 | |
14 | Wöis | 81.000 | Marchtrenk |
15 | Villåch | 69.500 | |
16 | Weana Neiståd | 69.500 | |
17 | Sånkt Böitn | 65.700 | |
18 | Amberg | 58.200 | |
19 | Steyr | 58.000 | |
20 | Båssa | 57.400 | |
21 | Weidn in da Owapfåiz | 55.900 | |
22 | Starnberg | 50.800 |
* Augschburg liegt direkt af da Grenz zum alemannischn Språchraum.