Bairisch

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Bairisch, Bair. un Schwäb. Boarisch isch e Gruppe vo Dialäkt im Südoschte vomm dütsche Sprochruum. Zämme mit em Alemannisch und em Oschtfränkische bilde si die sogenannte oberdütsche Mundarte. Drumm wird Bairisch au Oschtoberdütsch gnennt. Bairisch wird vor allem im (fascht) gliichnamige dütsche Bundesland Bayern und wiite Teil vo Öschtriich gschwätzt. Öppe 12 Millione Mensche schwätze Bairisch, dodrvo läbt mee als d'Helfti vonene aber nid z'Bayern.

[ändere] Usbreitig

De bairisch Mundarte hüt: Nordbairisch Mittel- oder Donaubairisch Südbairisch

S'Bairische isch mit sine über 12 Millione Sprächer s'gröschti zämmehängendi Dialäggtgebiet im dütsche Sprochruum. Zem Bairische gheere de Mundarte vo folgende Gebiet:

z'Dütschland, im Freistaat Bayern: d Regierigsbezirk Oberbayern, Niederbayern, Oberpfalz, Teil vo Oberfranken und drLandkreis Aichach-Friedberg und Teil vo de Landkreis Augsburg und Donau-Ries vom Regierungsbezirk Schwaben, wo's sogenannte Altbayern bilde.
z' Öschtriich: dr ganz Staat, mit Usnahm vom Bundesland Vorarlbärg und em Nordteil vom Tiroler Außerfern (Reutte), wo alemannisch gschwätzt wird, und de slowenische (Minderheit-)Sprochgebiet im Süde vo Öschtriich
z'Italie: vor allem dr dütschschproochigi Teil vom Südtirol, drnäbe die Siebe Gmeinde und die Driizäh Gmeinde, Lusern, Fersental, Sappada, Sauris, Timau z' Oberitalie (lueg au Zimbern), wo sich wäge joorhundertealter Isolation bsunders alti Bairisch-Forme erhalte hän.
in dr Schwiiz, im Bündnerland: d Gmeind Samnaun und s Münschtertal, wobii dört vor allem rätoromanisch gschwätzt wird
Als Minderheitesprooch vor (ehemols) dütsche/dütschsproochige Bevölkerig: z'Süd- und Weschtböhmen und z'Südmähren (südligs Sudetenland, Egerland)
es paar karaptische Dörfer in dr Weschtukraine zwüsche Uschgorod und Mukatschewo
die dütsch Sprochform, wo vo de Hutterer z'Kanada und in den USA gschwätzt wird, s Hutterisch