Kisik
Iz Wikipedije, proste enciklopedije
|
|||||||||||||||||||||||||
| Splošno | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, znak, število | kisik, O, 8 | ||||||||||||||||||||||||
| Kemijska vrsta | nekovine | ||||||||||||||||||||||||
| Skupina, perioda, blok | 16 (VIA), 2 , p | ||||||||||||||||||||||||
| Gostota, trdota | 1,429 kg/m3 (273 K), ___ | ||||||||||||||||||||||||
| Izgled | brezbarven |
||||||||||||||||||||||||
| Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||||||||
| Atomska teža | 15,9994 a. e. m. | ||||||||||||||||||||||||
| Polmer atoma (izračunan) | 60 (48) pm | ||||||||||||||||||||||||
| Kovalentni polmer | 73 pm | ||||||||||||||||||||||||
| van der Waalsov polmer | 152 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Elektronska konfiguracija | [He]2s22p4 | ||||||||||||||||||||||||
| e- na energijski nivo | 2, 6 | ||||||||||||||||||||||||
| Oksidacijska stanja (oksid) | -2, -1 (nevtralna) | ||||||||||||||||||||||||
| Zgradba mreže | kubična | ||||||||||||||||||||||||
| Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||
| Agregatno stanje | plin (paramagnetno) | ||||||||||||||||||||||||
| Tališče | 50,35 K (-368,77 °F) | ||||||||||||||||||||||||
| Vrelišče | 90,18 K (-297,08 °F) | ||||||||||||||||||||||||
| Molarna prostornina | 17,36 ·10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Izparilna toplota | 3,4099 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Talilna toplota | 0,22259 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Parni tlak | ___ Pa pri 23 K | ||||||||||||||||||||||||
| Hitrost zvoka | 317,5 m/s pri 293 K | ||||||||||||||||||||||||
| Razne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 3,44 (Paulingova lestvica) | ||||||||||||||||||||||||
| Specifična toplota | 920 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||
| Električna prevodnost | ___ 106/m Ω | ||||||||||||||||||||||||
| Toplotna prevodnost | 0,02674 W/(m · K) | ||||||||||||||||||||||||
| 1. ionizacijski potencial | 1.313,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 2. ionizacijski potencial | 3.388,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 3. ionizacijski potencial | 5.300,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 4. ionizacijski potencial | 7.469,2 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Najstabilnejši izotopi | |||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
| Če ni označeno drugače, so uporabljene enote SI in standardni pogoji. |
|||||||||||||||||||||||||
Kisík je kemični element v periodnem sistemu elementov s simbolom O in atomskim številom 8. Element je zelo znan in prisoten vsepovsod. Najdemo ga ne samo na Zemlji, ampak v celotnem Vesolju. Pri standardnih pogojih je dvovalentni nevnetljiv plin brez barve in brez vonja. Molekularni kisik (O2) je termodinamsko nestabilen, obstaja pa preko procesov fotosinteze rastlin.
[uredi] Spojine
Zaradi svoje elektronegativnosti tvori kisik vezi s skoraj vsemi elementi, razen nekaterimi žlahtnimi plini. Najbolj poznan oksid je vodikov oksid ali voda (H2O), vendar pa kisik tvori tudi mnoge druge pomembne spojine. Z ogljikom tvori pomembne organske spojine, kot so ogljikov dioksid (CO2), alkoholi (R-OH), aldehidi (R-CHO), ketoni (R-CO-R), etri (R-O-R), estri (R-COO-R) in karboksilne kisline (R-COOH). Z dušikom tvori mnoge dušikove okside (NxOy), pravtako s kovinami (na primer železovi oksidi, med katere spada tudi Fe2O3 ali rja), poleg drugih spojin pa sta pomembni molekuli O2 in O3 (ozon).
[uredi] Glej tudi
[uredi] Zunanje povezave
